Toelichting bij editie 2024 21
1 ALGEMENE BEPALINGEN
Artikel 1 Wetsbegrippen 24
Onderneming 25
Ondernemer 26
Bestuurder 27
Bedrijfscommissie 28
In een groep verbonden ondernemers 29
Joint venture 29
In de onderneming werkzame personen (basisregel) 29
Uitgeleende en ingeleende werknemers 30
Uitgeleende werknemers 30
Ingeleende werknemers 31
Bestuurder is geen ‘in de onderneming werkzame persoon’ 32
2 DE INSTELLING VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 2 Instelling ondernemingsraad 36
Verplichting tot instelling OR 36
Daling aantal werknemers beneden getalsgrens 38
Artikel 3 Gemeenschappelijke ondernemingsraad 41
Instelling gemeenschappelijke OR 41
Gemeenschappelijke OR bij in een groep verbonden ondernemers 42
Afzonderlijke ondernemingen gezamenlijk beschouwd als één onderneming 43
Artikel 4 Afzonderlijke ondernemingsraad 45
Instelling OR voor onderdeel 45
Onderdeel beschouwd als onderneming 46
Artikel 5 Ontheffing van plicht tot instelling 47
Ontheffing van de verplichting tot instelling OR 48
Horen van vakorganisaties bij ontheffing 49
Voorschriften bij ontheffing 49
Mogelijkheid van beroep 49
Informatie en raadpleging van werknemers 49
Passende voorzieningen 49
Artikel 5a Instelling bij cao of vrijwillig 51
Instelling OR op grond van cao of publiekrechtelijke regeling 51
Vrijwillige instelling OR door ondernemer 52
3 SAMENSTELLING EN WERKWIJZE VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 6 Samenstelling ondernemingsraad 56
Aantal OR-leden 57
Afwijkend aantal OR-leden 57
Plaatsvervangende OR-leden 57
Actief en passief kiesrecht 58
Uitbreiding aantal in de onderneming werkzame personen 59
Afwijkende eisen actief en passief kiesrecht 59
Wijziging aantal in de onderneming werkzame personen 60
Artikel 7 Voorzitter ondernemingsraad 62
OR-voorzitter 62
Artikel 8 Reglement van de ondernemingsraad 63
OR-reglement 63
Inhoud reglement 64
Vaststelling reglement 64
Algemeen verbindend reglement 65
Overgangstermijn bij verbindend reglement 65
Artikel 9 Verkiezing van de ondernemingsraad 66
Kandidaatstelling 67
Kandidatenlijst vakorganisaties 67
‘Vrije lijst’ 67
Kandidaatstellingsprocedure 67
Kandidaten 68
Kiesgroepenstelsel 68
Reglementsbepalingen voor kiesgroepen 68
Kandidatenlijsten voor kiesgroepen 69
Representativiteit ondernemingsraad 69
Artikel 10 Verkiezing van de ondernemingsraad 71
Organisatie verkiezingen 71
Kiesstelsels 72
Personenstelsel 72
Lijstenstelsel 72
Vacatures 73
Artikel 11 Verkiezing van de ondernemingsraad 75
Bekendmaking verkiezingsuitslag en samenstelling ondernemingsraad 75
Artikel 12 Zittingsduur van de ondernemingsraad 76
Zittingsduur ondernemingsraad 76
Rooster van aftreden 76
Wijziging zittingsduur 77
Einde zittingsduur 77
Herkiesbaarheid OR-leden 78
Beëindiging OR-lidmaatschap 78
Medezeggenschap na overgang van onderneming 79
Artikel 13 Uitsluiting lid van de ondernemingsraad 81
Uitsluiting en schorsing OR-lid 81
Beslissing kantonrechter 82
Artikel 14 Werkwijze van de ondernemingsraad 84
Werkwijze ondernemingsraad 84
Bijeenkomen in OR-vergadering 85
Bijeenroepen ondernemingsraad 85
Quorum 85
Stemrecht in OR-vergadering 86
OR-secretariaat 86
Agenda OR-vergadering 87
Tijdstip bekendmaking agenda 87
OR-verslagen 87
OR-jaarverslag 88
Artikel 15 Instelling van commissies 90
Instelling van commissies 91
Vaste commissie 91
Onderdeelcommissie 92
Voorbereidingscommissie 93
Uitsluiting van commissieleden 94
Artikel 16 Raadplegen van deskundigen 95
Raadplegen van deskundigen 95
Uitnodigen van deskundigen voor OR-vergadering 95
Uitnodigen van andere personen voor OR-vergadering 96
Artikel 17 Faciliteiten en doorbetaling loon 98
Faciliteiten en doorbetaling loon 98
Faciliteiten 98
Achterbanberaad 99
Tijdstip vergaderingen 99
Doorbetaling van salaris 100
Artikel 18 Vrije tijd voor onderling beraad en scholing 101
Vrije uren voor beraad en overleg 102
Vrije dagen voor scholing 103
Vaststelling aantal uren en dagen 103
Naleving 104
Artikel 19 Geheimhoudingsplicht 106
Artikel 20 Geheimhoudingsplicht 107
Geheimhouding 108
Artikel 21 Bescherming tegen benadeling 112
Bescherming tegen benadeling 112
Algemene norm 113
Ontslagbescherming op grond van Boek 7 Burgerlijk Wetboek 114
Inleiding 114
Uitgangspunt: opzegverbod voor medezeggenschappers 115
Uitzonderingen op het opzegverbod 115
Mogelijkheid van ontbinding door de kantonrechter 116
Artikel 22 Kosten van de ondernemingsraad 119
Kosten van de ondernemingsraad 119
OR-kosten 119
Naleving 120
Kosten raadplegen deskundige 120
Kosten voeren rechtsgeding 121
Kosten van scholing en vorming 121
OR-budget 122
Artikel 22a Proceskosten 125
Geen veroordeling ondernemingsraad in proceskosten 125
4 HET OVERLEG MET DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 23 Overleg met de ondernemer 128
Bijeenkomen in overlegvergadering 129
Onderwerpen overlegvergadering 130
Uitzondering voor publiekrechtelijke taken 130
Primaat van de politiek 131
Rechterlijk primaat 131
Informatierecht 132
Initiatiefrecht 132
Bestuurder 133
Vervanging bestuurder 133
Ondersteuning bestuurder 133
Verschijnplicht toezichthouders of bestuurders moedermaatschappij 134
Artikel 23a Regels voor de overlegvergadering 135
Procedure overlegvergadering 135
Voorzitter overlegvergadering 136
Secretaris overlegvergadering 136
Agenda overlegvergadering 136
Afspraken over overlegvergadering 137
Faciliteiten voor overlegvergadering 137
Uitnodigen deskundigen voor overlegvergadering 137
Artikel 23b Regels voor de overlegvergadering 139
Besluitvorming in de overlegvergadering 139
Schorsing overlegvergadering 139
Artikel 23c Overleg met onderdeelcommissie 140
Faciliteiten en bevoegdheden onderdeelcommissie 140
Artikel 24 Bespreking algemene gang van zaken 142
Bespreking algemene gang van zaken 143
Informatie over financieel-economisch en sociaal beleid 144
Verschijnplicht commissarissen en bestuursleden 144
Verschijnplicht bestuursleden moedervennootschap 146
Uitzondering 147
4A BIJZONDERE BEVOEGDHEDEN VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 25 Adviesrecht van de ondernemingsraad 150
Adviesrecht 151
Politiek primaat 153
Rechterlijk primaat 153
‘Belangrijk’ besluit 153
Overdracht zeggenschap (fusie) 154
Een besluit tot overdracht van de zeggenschap over de
onderneming of een onderdeel daarvan 154
Besluit met betrekking tot andere onderneming 155
Buitenlandclausule 156
Sluiting, faillissement en doorstart 158
Een besluit tot beëindiging van de werkzaamheden van de
onderneming of van een belangrijk onderdeel daarvan 158
Wijziging werkzaamheden 158
Een besluit tot belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden van de onderneming 158
Automatisering 159
Wijziging organisatie 159
Een besluit tot belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, dan wel in de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming 159
Verplaatsing onderneming 159
Een besluit tot wijziging van de plaats waar de onderneming haar werkzaamheden uitoefent 159
Inlenen personeel 160
Een besluit tot het groepsgewijze werven of inlenen van arbeidskrachten 160
Investering 160
Een besluit tot het doen van een belangrijke investering ten behoeve van de onderneming 160
Aantrekken van krediet 161
Een besluit tot het aantrekken van een belangrijk krediet ten behoeve van de onderneming 161
Verstrekken van krediet 161
Een besluit tot het verstrekken van een belangrijk krediet en het stellen van zekerheid voor belangrijke schulden van een andere ondernemer, tenzij dit geschiedt in de normale uitoefening van werkzaamheden in de onderneming 161
Technologische voorziening 162
Een besluit tot invoering of wijziging van een belangrijke technologische voorziening 162
Milieuzorg 162
Een besluit tot het treffen van een belangrijke maatregel in verband met de zorg van de onderneming voor het milieu, waaronder begrepen het treffen of wijzigen van een beleidsmatige, organisatorische en administratieve voorziening in verband met het milieu 162
Eigen risico bij arbeidsongeschiktheid of ziekte 163
Een besluit tot vaststelling van een regeling met betrekking tot het zelf dragen van het risico, bedoeld in artikel 40, eerste lid, van de Wet financiering sociale verzekeringen 163
Adviesopdracht 163
Een besluit tot het verstrekken en het formuleren van een adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming betreffende één der hiervoor bedoelde aangelegenheden 163
Moment adviesaanvraag 164
Overleg met vakorganisaties 165
Inhoud adviesaanvraag 165
Sociaal plan 166
Adviesprocedure 166
Termijn voor advisering 167
Achterban 167
Verschijnplicht commissarissen en bestuursleden 168
Motivering genomen besluit 168
Uitvoeringsadvies 169
Opschortingstermijn 169
Spreekrecht ondernemingsraden NV’s in de algemene vergadering 170
Artikel 26 Beroepsrecht van de ondernemingsraad 178
Beroepsrecht 179
Opschortings- en beroepstermijn 180
Indienen verzoek 180
Beroepsgrond 180
Verzoek tot treffen van voorzieningen 181
Verweerschrift ondernemer 182
Behandeling door Ondernemingskamer 182
Rechten door derden verworven 183
Uitstel behandeling 183
Overtreding uitspraak Ondernemingskamer 183
Cassatie 184
Artikel 27 Instemmingsrecht van de ondernemingsraad 187
Instemmingsrecht 189
Primaire arbeidsvoorwaarden 189
Regeling 190
Pensioenovereenkomst, winstdelingsregeling, spaarregeling 191
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van regelingen op grond van een pensioenovereenkomst, van een winstdelingsregeling-, of van een spaarregeling 191
Arbeids- en rusttijdenregeling, vakantieregeling 192
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een arbeids- en rusttijdenregeling of een vakantieregeling 192
Beloningssysteem, functiewaarderingssysteem 193
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een belonings- of een functiewaarderingssysteem 193
Arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim, re-integratiebeleid 194
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het re-integratiebeleid 194
Aanstellingsbeleid, ontslagbeleid, bevorderingsbeleid 195
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het aanstellings-, ontslag- of bevorderingsbeleid 195
Personeelsopleiding 196
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de personeelsopleiding 196
Personeelsbeoordeling 196
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de personeelsbeoordeling 196
Bedrijfsmaatschappelijk werk 196
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het bedrijfsmaatschappelijk werk 196
Werkoverleg 197
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het werkoverleg 197
Klachtenregeling 197
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de behandeling van klachten 197
Privacybescherming 198
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling omtrent het verwerken van alsmede de bescherming van de persoonsgegevens van de in de onderneming werkzame personen 198
Personeelscontrolesystemen 198
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling inzake voorzieningen die gericht zijn op of geschikt zijn voor waarneming van of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van de in de onderneming werkzame personen 198
Klokkenluidersregeling 199
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een procedure voor het omgaan met het melden van een vermoeden van een misstand, als bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Wet bescherming klokkenluiders 199
Instemmingsprocedure 199
Uitzondering bij cao 200
Uitzondering bij publiekrechtelijke regeling 201
Uitzondering voor bedrijfstakpensioenfondsen met betrekking tot artikel 27 lid 1 onder a 201
Toestemming van de kantonrechter 201
Beroep op nietigheid 202
Naleving 203
Instemmingsrecht uitvoering pensioenovereenkomst 203
Artikel 28 Stimulerende taken van de ondernemingsraad 209
Stimulerende OR-taken 209
Arbeidsvoorwaarden 210
Arbeidsomstandigheden-, en arbeidstijden 210
Werkoverleg en interne delegatie 210
Gelijke behandeling mannen/vrouwen 211
Non-discriminatie 211
Inschakeling gehandicapten 211
Inschakeling minderheden 211
Bedrijfsmilieuzorg 212
Artikel 29 Benoemingsrecht bestuursleden 213
Benoemingsrecht bestuur instellingen 213
Artikel 30 Adviesrecht benoeming/ontslag bestuurder 214
Adviesrecht benoeming of ontslag bestuurder 214
Moment adviesaanvraag 216
Inhoud adviesaanvraag 216
Adviesprocedure 216
Spreekrecht ondernemingsraad NV’s in algemene vergadering 217
Evenwichtige verdeling zetels over mannen en vrouwen 217
4B HET VERSTREKKEN VAN GEGEVENS AAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 31 Algemeen informatierecht van de ondernemingsraad 220
Actief informatierecht 221
Passief informatierecht 222
Basisinformatie 222
Rechtsvorm en statuten 222
Naam en woonplaats 223
Zeggenschapsverhoudingen binnen groep 223
Duurzame betrekkingen 223
Organisatiestructuur 223
Informatie in internationale (groeps)verhoudingen 224
Artikel 31a Financiële informatie 225
Financieel-economische informatie 226
Algemene gegevens over werkzaamheden en resultaten 226
Jaarrekening volgens titel 9, Boek 2 BW 227
Inhoud jaarrekening 227
Inrichtings- en publicatievoorschriften 228
Vrijstellingsregeling groepsmaatschappijen 229
Voorwaarden voor vrijstelling 230
Jaarverslag en ‘overige gegevens’ 230
Jaarverslag 230
Overige gegevens 231
Accountantsverklaring 231
Winstbestemming 231
Inzicht jaarrekening 231
Inzicht in groepsresultaat 232
Eigen bijdrage aan groepsresultaat 232
Jaarstukken volgens AMvB van 7 maart 1985 233
Inzicht in groepsresultaat 234
Eigen bijdrage aan groepsresultaat 234
Inhoud jaarstukken 234
Bijzondere voorschriften 234
Gerechtelijke procedure 235
Verwachtingen over werkzaamheden en resultaten 235
Investeringsplannen 236
Meerjarenplan en begroting 236
Meldplicht accountant 237
Artikel 31b Sociale informatie 238
Informatie over sociaal beleid 238
Verwachtingen en plannen 239
Informatie over uitzendkrachten 239
Artikel 31c Sociale informatie 240
Adviesopdracht over sociaal beleid 240
Artikel 31d Informatie over beloningsverhoudingen 241
Artikel 31e Uitzondering 242
Informatie over beloningsverhoudingen 242
Spreekrecht ondernemingsraad NV’s in algemene vergadering 243
Artikel 31f Informatie over uitvoeringsovereenkomst pensioenen 245
Informatie over de uitvoeringsovereenkomst 245
4C VERDERE BEVOEGDHEDEN VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 32 Ondernemingsovereenkomst 248
Uitbreiding OR-bevoegdheden bij cao of publiekrechtelijke regeling 248
Ondernemingsovereenkomst 249
Uitzondering bij cao of publiekrechtelijke regeling 250
Naleving 250
5 DE CENTRALE ONDERNEMINGSRADEN EN DE GROEPS-ONDERNEMINGSRADEN
Artikel 33 Instelling centrale/groepsondernemingsraad 254
Instelling COR door ondernemer 254
COR op verzoek van OR’s 255
Instelling GOR door ondernemer 255
GOR op verzoek van ondernemingsraden 255
COR en GOR bij in een groep verbonden ondernemers 255
Artikel 34 Samenstelling centrale/groepsondernemingsraad 257
Verkiezing COR- en GOR-leden 258
Plaatsvervangende COR- en GOR-leden 259
COR- en GOR-reglement 259
Vertegenwoordiging uit ondernemingen zonder OR 260
Einde lidmaatschap COR en GOR 260
Samenstelling en werkwijze COR en GOR 261
Artikel 35 Bevoegdheden centrale/groepsondernemingsraad 263
Bevoegdheden COR en GOR 263
Gemeenschappelijk belang 264
Eigen bevoegdheden 264
COR en GOR bij in een groep verbonden ondernemers 265
Europese ondernemingsraad 265
5A DE MEDEZEGGENSCHAP IN KLEINE ONDERNEMINGEN
Artikel 35a Vervallen 270
Artikel 35b Regels voor de personeelsvergadering 271
Personeelsvergadering 272
Verplichting 273
Overleg in personeelsvergadering 273
Bestuurder 273
Informatierecht 274
Adviesrecht 274
Pensioenovereenkomst 275
Uitvoeringsovereenkomst 275
Uitzonderingsbepalingen 275
Artikel 35c Regels voor de personeelsvertegenwoordiging 277
Personeelsvertegenwoordiging 278
Verplichte instelling 279
Faciliteiten 279
Bevoegdheden 280
Procedure instemmingsrecht 282
Vijfde en zesde lid 282
Zevende lid 282
Artikel 35d Regels voor de personeelsvertegenwoordiging 284
Onderneming met minder dan 10 werknemers 284
6 DE ALGEMENE GESCHILLENREGELING
Artikel 36 Algemene geschillenregeling 286
Actie belanghebbende tegen ondernemingsraad of ondernemer 287
Actie ondernemingsraad tegen ondernemer en andersom 287
Procedure bij de kantonrechter 287
Samenloop met artikel 26 288
Samenloop met procedures Arbeidsomstandighedenwet 289
Uitspraak en sancties kantonrechter 289
COR en GOR 290
Artikel 36a Geschillenregeling voor de personeelsvergadering 292
Naleving van artikel 35b 292
Kosten gerechtelijke procedure 293
7 DE BEDRIJFSCOMMISSIES
Artikel 37 Instelling en taak bedrijfscommissie 296
Taak en samenstelling bedrijfscommissie 296
Artikel 38 Benoeming leden bedrijfscommissie 298
Benoeming leden bedrijfscommissie 298
Artikel 39 Werkwijze bedrijfscommissie 299
Werkwijze bedrijfscommissie 299
Artikel 40 Jaarverslag bedrijfscommissie 300
Jaarverslag bedrijfscommissie 300
Artikel 41 Kosten van de bedrijfscommissie 301
Kosten bedrijfscommissie 301
Artikel 42 Geheimhouding 302
Geheimhouding 302
Artikel 43-45 Vervallen 303
Artikel 46 Aanwijzing bevoegde bedrijfscommissie 304
Aanwijzing bevoegde bedrijfscommissie 304
Specifieke bedrijfscommissie voor concern 305
7A BIJZONDERE TAAK SOCIAALECONOMISCHE RAAD
Artikel 46a Bevordering medezeggenschap 308
Bevordering medezeggenschap 308
Artikel 46b-46c Vervallen 310
7B BIJZONDERE BEPALINGEN VOOR ONDERNEMINGSRADEN BIJ DE OVERHEID
Artikel 46d Bijzondere bepalingen voor ondernemingsraden bij de overheid 312
Aanhef 313
Bestuurder 314
Politiek primaat 314
Rechterlijk primaat 315
Minister BiZa bevoegd i.p.v. SER 315
Samenstelling bedrijfscommissie overheid 316
SER-verordening geldt niet voor overheid 316
Jaarverslag bedrijfscommissie overheid 316
Competentie rechter m.b.t. de gerechten 316
Artikel 46e Overleg met de ROP 319
Overleg met werkgeversorganisaties en centrales van
overheidspersoneel 319
8 OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN
Artikel 47 Regels ter uitvoering van de wet 322
AMvB ter uitvoering van de wet 322
Artikel 48 Voorlopig OR-reglement 323
Voorlopig OR-reglement 323
Artikel 49 Informatie aan Nederlandse Arbeidsinspectie 325
Informatierecht Nederlandse Arbeidsinspectie 325
Artikel 50 Overgangsregeling 326
Overgangsregeling 326
Artikel 51 Bedrijfscommissies 327
Bedrijfscommissies 327
Artikel 52 Vervallen 328
Artikel 53 Bijzondere regels voor hoger onderwijs 329
Uitzondering voor onderwijssector 329
Artikel 53a Wet niet van toepassing op defensiesector 331
Uitzondering voor defensiesector 331
Artikel 53b Wet niet van toepassing op Hoge Raad 332
Uitzondering voor rechterlijke ambtenaren Hoge Raad 332
Artikel 53c Wet niet van toepassing op bepaalde functies 333
Uitzondering voor leden Raad van State, Algemene Rekenkamer en Nationale ombudsman 333
Artikel 54 Wijzigingen van de wet 334
Wijzigingen van de wet 334
BIJLAGEN
Bijlage 1 Vernieuwing van medezeggenschap 341
Bijlage 2 De ondernemingsraad in andere wetten en regelingen 346
Bijlage 3 Wetgeving in ontwikkeling 369
Bijlage 4 De inrichtingsvoorschriften voor de balans volgens titel 9,
Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 370
Bijlage 5 De inrichtingsvoorschriften voor de winst-en-verliesrekening volgens titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 371
Bijlage 6 De toelichting bij de balans en de winst-en-verliesrekening volgens titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 372
Bijlage 7 Besluit verstrekking financiële informatie aan ondernemingsraden 1985 373
Bijlage 8 De voorschriften voor de balans, de staat van baten en lasten en de toelichting volgens het Besluit verstrekking financiële informatie aan ondernemingsraden 1985 (artikelen 9 t/m 12) 374
Bijlage 9 Corporate Governance Codes, codes goed bestuur en codes of conduct 375
Bijlage 10 Essentials of the Dutch Works Council Act 377
Nuttige adressen voor meer informatie 383
Lijst van gebruikte afkortingen 385
Trefwoordenregister 387
