Politie - Studies over haar werking en organisaties

Inleiding 21
Deel I Politiebestel 25
1 Politie en staat 27
U. Rosenthal en E.R. Muller
1.1 Inleiding 27
1.2 Politie in de democratische rechtsstaat 28
1.2.1 De rechtsstaat 28
1.2.2 Politie in democratische rechtsstaat 29
1.3 Externe sturing en controle 30
1.3.1 De constitutie 30
1.3.2 Grondbeginselen externe sturing en controle 32
1.3.3 Problemen externe sturing en controle 35
1.4 Interne sturing en controle 38
1.5 Politie in de sociale rechtsstaat 41
1.6 Het geweldsmonopolie van de staat: barsten en breuklijnen 44
1.6.1 Differentiatie en dynamiek 44
1.6.2 Krijgsmacht en politie 45
1.6.3 Reguliere politie en bijzondere politie 45
1.6.4 Reguliere en particuliere politie 45
1.6.5 Politie en eigenrichting 46
1.6.6 Internationale politie- en veiligheidszorg 47
1.7 Conclusie 47
2 Een burgerlijke politie in een gewelddadig tijdperk 49
G. Meershoek
2.1 Inleiding 49
2.2 Moderne politie in Nederland 51
2.3 Veiligheidszorg in de koloniën 57
2.4 Het Interbellum 60
2.5 De Duitse bezetting en haar nasleep 65
2.6 Een veranderende politie in een roerige tijd 70
2.7 Conclusie 74
5
3 De totstandkoming van het nationale politiekorps 75
C.J.C.F. Fijnaut
3.1 Inleiding 75
3.2 De nationalisering van de politie vóór 2005 76
3.2.1 Inleidende opmerkingen 76
3.2.2 Het gemeentelijk vertrekpunt van de nationalisering
in 1851 76
3.2.3 De fundamentele doorbraak van de nationalisering
tijdens de bezetting 79
3.2.4 De ogenschijnlijke ommekeer in de nationalisering
in 1993 81
3.3 De vorming van het nationale politiekorps 82
3.3.1 Inleidende opmerkingen 82
3.3.2 Een belangrijke omslag in het denken: de
commissie-Leemhuis 83
3.3.3 De mislukte doorontwikkeling van het regionale
politiebestel 85
3.3.4 De formele oprichting van het nationale politiekorps 86
3.4 Besluit 89
4 Het systeem van de nationale politie 91
D. Dijkstra en D.J. Elzinga
4.1 Het voortraject 91
4.2 De doelstellingen van de nieuwe Politiewet 92
4.3 Contouren van de nieuwe Politiewet 93
4.4 Rechtspersoonlijkheid 94
4.5 De korpschef versus de minister 95
4.6 Beleidsplannen en doelstellingen 96
4.7 Gezag en beheer 99
5 De vorming van de nationale politie vanuit een cultuurperspectief 105
A.B. Hoogenboom
5.1 Inleiding 105
5.2 De begrippen organisatie- en beroepscultuur 106
5.3 (On)mogelijkheden van cultuurveranderingen 107
5.4 Hoe verhouden de vijf cultuurdoelstellingen zich tot onze
kennis van de politiecultuur? 108
5.4.1 Inleidende opmerkingen 108
5.4.2 Eenheid, in denken en doen 109
5.4.3 Meer ruimte voor de politieprofessional gekoppeld
aan de kernwaarden 112
5.4.4 Van verantwoordingscultuur naar georganiseerd
vertrouwen 115
5.4.5 Van beheersmatig management naar operationeel
leiderschap 120
5.4.6 Betere verbinding tussen bedrijfsvoering en de operatiën 123
6
6 De politie in het veiligheidsbestel 125
S.C. van Es en E.R. Muller
6.1 Inleiding 125
6.2 Historische ontwikkeling veiligheidszorg 125
6.3 Het driehoeksoverleg 127
6.3.1 Juridisch kader 127
6.3.2 Het ontstaan en functioneren van driehoeken 129
6.3.3 Nationale politie en driehoeken 132
6.4 De relatie tussen politie en OM in de strafrechtketen 133
6.4.1 Juridisch kader 133
6.4.2 ‘Betrokken distantie’ 133
6.5 De verhouding tussen politie en gemeente 140
6.5.1 Algemeen 140
6.5.2 Integraal lokaal veiligheidsbeleid 141
6.5.3 De verhouding tussen boa’s en politie 145
6.5.4 Veiligheidshuizen 147
6.5.5 Slot 150
6.6 Slot 152
Deel II Organisatie politie 153
7 Politiemanagement 155
U. Rosenthal en E.J. van der Torre
7.1 Inleiding 155
7.2 Politiemanagement: extern 157
7.2.1 Inleidende opmerkingen 157
7.2.2 Extern politiemanagement en politiek-bestuurlijke
wilsvorming 158
7.2.3 De politiebazen: een nieuwe externe omgeving 159
7.2.4 Extern management en de strafrechtelijke keten 160
7.2.5 Extern management en maatschappelijke eisen 163
7.3 Politiemanagement: intern 163
7.3.1 Inleidende opmerkingen 163
7.3.2 De bazen en de basis 164
7.3.3 Sturing op input en output 165
7.3.4 Werkprocessen: politiemanagement in matrixachtige
structuren 167
7.4 Managementdilemma’s 170
7.5 Centralisatie: Haagse en lokale sturing 176
8 Organisatie en interne sturing van politiewerk 179
J. Terpstra en T. Jochoms
8.1 Inleiding 179
8.2 Kort historisch overzicht 180
8.3 Organisatie in het regionaal bestel 182
7
8.4 Organisatie-inrichting van het korps (nationale politie) 186
8.4.1 De basis van de organisatie 186
8.4.2 Regionale eenheden 188
8.4.3 Landelijke eenheid 191
8.4.4 Nationale niveau, korpsleiding en staf 191
8.4.5 Beleid en uitvoering in bedrijfsvoering gescheiden 192
8.4.6 Afsluiting 192
8.5 Sturing van politiewerk 193
8.6 Sturing in de nationale politie 203
8.7 Slot 206
9 Politiecultuur 209
E.J. van der Torre
9.1 Inleiding 209
9.2 Politiecultuur: het orthodoxe beeld 209
9.3 Informele beroepseisen 213
9.4 Politiestijlen 217
9.4.1 Vier stijlen 217
9.4.2 Pragmatici 217
9.4.3 De pessimist 219
9.4.4 Ordeherstellers 221
9.4.5 De hulpverlener 223
9.5 Politiecultuur sinds 2000: continuïteit en verandering 224
10 Informatie voor politiewerk: basisprincipes 231
W.Ph. Stol
10.1 Inleiding 231
10.2 Begrippen: kennis, informatie en gegevens 231
10.3 Informatie en politiewerk 232
10.3.1 Informatie als essentie van politiewerk 232
10.3.2 Drie soorten politiekennis in de praktijk 233
10.4 Informatiestrategieën 235
10.4.1 Strategieën voor informatievergaring 235
10.4.2 Informatiegestuurde politie 236
10.5 Informatie en informatietechnologie 237
10.5.1 Voorwaarden voor effectieve informatietechnologie 237
10.5.2 Informatietechnologie en efficiëntie 238
10.5.3 Het definitieprobleem 238
10.5.4 Het volumeprobleem 240
10.6 Naïef optimisme en constructief wantrouwen 241
10.7 Politie, informatie, technologie en samenleving 242
10.7.1 Orwell nader beschouwd 242
10.7.2 Orwell voorbij 243
10.7.3 Steeds meer vrijheid of juist meer disciplinering? 244
8
11 Politievakbonden 247
M.P.M. Holtackers
11.1 Inleiding 247
11.1.1 Introductie 247
11.1.2 De geschiedenis van de politievakbonden in Nederland 247
11.1.3 De politiebonden anno 2014 249
11.1.4 De verhouding tussen politiebonden onderling 251
11.2 Bevoegdheden en machtsbases van politievakbonden 253
11.2.1 Inleidende opmerkingen 253
11.2.2 De Ambtenarenwet 253
11.2.3 De Politiewet 254
11.2.4 Het Besluit Overleg en Medezeggenschap Politie (BOM) 254
11.2.5 Wet op de ondernemingsraden 255
11.2.6 Collectieve acties (waaronder staking) 256
11.3 Casus: ‘Het foutje van Peper’ 257
11.4 De toekomst 262
12 Politieacademie: onderwijs en kennis & onderzoek 267
N. Kop en R. van der Wal
12.1 Inleiding 267
12.2 De geschiedenis van het politieonderwijs 268
12.2.1 De periode van 1887 tot de Tweede Wereldoorlog: de
politievakorganisatie als trekker van het politieonderwijs 268
12.2.2 De periode van de Duitse bezetting tot 1957:
eerste ervaringen met een centrale aanpak 271
12.2.3 De periode van de Politiewet 1957 tot de oprichting
van het LSOP (1992): proliferatie van politiescholen 273
12.2.4 De periode vanaf 1992: LSOP, Politieonderwijs 2002,
Politieacademie 2004 – naar een hoogwaardige
beroepsopleiding 274
12.3 Onderzoek bij de Politieacademie 276
12.3.1 Inleidende opmerkingen 276
12.3.2 Wetenschappelijk onderzoek bij de politie 276
12.3.3 Praktijkonderzoek bij de politie 279
12.3.4 Praktijkonderzoek bij de Politieacademie 281
12.4 Tot slot 285
Deel III Bevoegdheden en controle politie 287
13 Strafvorderlijke bevoegdheidsuitoefening door de politie 289
N. Bertrand en J.H. Crijns
13.1 Inleiding 289
13.2 Taak en positie van de politie 290
9
13.3 Grondslag van bevoegdheden 291
13.3.1 Algemene bevoegdheden 291
13.3.2 Legaliteit en art. 3 Politiewet 2012 292
13.3.3 De rechtmatigheid van de stealth sms 295
13.4 Bevoegdheden 298
13.4.1 Een ruime toedeling van bevoegdheden 298
13.4.2 Aard van de bevoegdheden 300
13.4.3 In het geding zijnde (grond)rechten 301
13.4.4 Bevoegde autoriteit 302
13.4.5 Toepassingsvoorwaarden 302
13.5 Controle op de bevoegdheidsuitoefening door de politie 304
13.5.1 Inleidende opmerkingen 304
13.5.2 Controle door de politieambtenaar zelf 304
13.5.3 Controle door de officier van justitie als leider van de
opsporing 305
13.5.4 Controle door de rechter-commissaris als rechter in het
vooronderzoek 306
13.5.5 Controle door de zittingsrechter 307
13.6 Consequenties van onrechtmatige bevoegdheidsuitoefening 307
13.6.1 Art. 359a Sv 307
13.6.2 Het Afvoerpijp-arrest 308
13.6.3 Het Onbevoegde hulpofficier-arrest 310
13.6.4 De toekomst van de sanctionering van vormverzuimen 312
13.7 Slot 313
14 Algemene beginselen van behoorlijke politiezorg 317
E.R. Muller, M.J. Dubelaar en C.P.M. Cleiren
14.1 Inleiding 317
14.2 Beginselen 317
14.2.1 Status 317
14.2.2 De status van beginselen van behoorlijk handelen 318
14.2.3 Kenbaarheid beginselen van behoorlijke politiezorg 321
14.3 Overzicht gevonden normen 323
14.3.1 Inleidende opmerkingen 323
14.3.2 Hulpverlening 323
14.3.3 Openbare orde 327
14.3.4 Opsporing 328
14.3.5 Verkeer 344
14.3.6 Klachtbehandeling 346
14.3.7 Informatieverstrekking 347
14.4 Algemene beginselen van behoorlijke politiezorg 349
14.4.1 Leidraad 349
14.4.2 Beleidsvrijheid 349
14.4.3 Beginselen 350
10
15 Politie en mensenrechten 353
P. De Hert
15.1 Inleiding 353
15.2 Het algemeen kader van de mensenrechten 355
15.3 Kritische noot bij de betekenis van de mensenrechten
voor politie 358
15.3.1 Zijn grondrechten echt zo belangrijk? 358
15.3.2 Europese rechters zijn erg meegaand voor politiebelangen 360
15.4 Strategieën tegen grondrechten 363
15.5 Focus op het recht op leven 366
15.6 Focus op het recht op lichamelijke integriteit 372
15.6.1 Politiegeweld 372
15.6.2 Het recht op bescherming tegen politiegeweld 373
15.6.3 Wordt er gefolterd in Europa? 373
15.6.4 Is er zoiets als een minimumdrempel voor
ontoelaatbaar politiegeweld en zijn er gradaties? 375
15.7 Focus op het recht op bijstand van een advocaat bij
het verhoor 377
15.7.1 Algemeen: aanwezigheid van een raadsheer bij
politieverhoren 377
15.7.2 De aanwezigheid van een politieagent tijdens het
onderhoud van de eiser met zijn advocaat 380
15.8 Focus op het recht op privacy 383
15.8.1 Bronnen en aard van het recht op privacy 383
15.8.2 Enkele bright rules uit de Europese privacyrechtspraak 391
15.8.3 Registraties in verband met prostitutie 393
15.9 Focus op het recht te demonstreren 394
15.9.1 Aard en beperkingen 394
15.9.2 Het fouilleren van betogers 401
16 Politiële integriteit en ethiek 409
L.W.J.C. Huberts, P. van Reenen en M.H.M. van Tankeren
16.1 Inleiding 409
16.2 Waar het om gaat: integriteit, moraal, ethiek 409
16.2.1 Begrippen 409
16.2.2 Politiële integriteit in achtvoud 411
16.2.3 Moraal en integriteit 414
16.2.4 Integriteit en ethiek 415
16.3 Wat van waarde is 416
16.3.1 Positieve formuleringen 416
16.3.2 Moreel kompas 416
16.3.3 Het goede doen 417
16.3.4 Politiemoraal 418
16.3.5 Relevante waarden 418
11
16.4 Wat mis gaat 420
16.4.1 Dimensies van integriteitsschendingen 420
16.4.2 Tien typen integriteitsschendingen 421
16.5 Hoeveel er van is: omvang 424
16.5.1 Beperkingen van onderzoek 424
16.5.2 Interne onderzoeken 425
16.5.3 Wat wordt gedacht: opvattingen 427
16.6 Waar het aan ligt: oorzaken 429
16.6.1 Drie typen factoren 429
16.6.2 Politiespecifiek 430
16.7 Wat te doen: oplossingen 432
16.7.1 Verscheidene instrumenten 432
16.7.2 Integriteitsbeleid politie 433
16.7.3 Integriteitsbeleid nationale politie 436
16.8 Wat werkt: de praktijk 437
16.8.1 Onderzoek naar effecten 437
16.8.2 De rol van leidinggevenden 438
16.8.3 Effecten van het beleid 439
16.8.4 Effectiviteit van de instrumenten 440
16.9 Slot 442
17 Geweld in politiewerk 443
J.S. Timmer en R.S.M. Visser
17.1 Inleiding 443
17.2 Geweldmonopolie 443
17.2.1 Rechtsstaat 443
17.2.2 Van ambtelijk naar robuust 444
17.3 Geweld in de samenleving 445
17.4 Politiegeweld 447
17.4.1 Geweldbevoegdheid 447
17.4.2 Gemeld geweld 448
17.4.3 Gevolgen van politiegeweld 449
17.4.4 Doden en gewonden door politiekogels 450
17.5 Burgergeweld 452
17.5.1 Informatie 452
17.5.2 Agressie en geweld tegen politieambtenaren 452
17.5.3 Gevaarsituaties 453
17.6 Toetsing 455
17.6.1 Verschillende routes 455
17.6.2 Positie agent 456
17.6.3 Beoordeling politiegeweld 457
17.6.4 De toetsing getoetst 458
12
17.7 Geweldspecialismen 459
17.7.1 Ondersteuningsgroepen 459
17.7.2 Arrestatieteams 460
17.7.3 Bijzondere bijstandseenheden 462
17.8 Slot 464
18 Politietuchtrecht: plichtsverzuim in perspectief van de
nationale politie 467
M. van der Steeg
18.1 Inleiding 467
18.2 Karakter en doelstelling van politietuchtrecht 470
18.2.1 Sanctierecht van een groep 470
18.2.2 Tuchtrecht als sturingsinstrument 471
18.2.3 Doelstelling van politietuchtrecht 472
18.3 De wettelijke regeling van politietuchtrecht 475
18.3.1 De rechtspositie van politieambtenaren: de
Ambtenarenwet en het Barp 475
18.3.2 De sanctiebevoegdheid 475
18.3.3 Plichtsverzuim 476
18.3.4 Disciplinaire sancties 483
18.4 Het politietuchtrecht in de praktijk 484
18.4.1 Wel of geen intern onderzoek? 484
18.4.2 Het interne onderzoek 486
18.4.3 De afdoening van plichtsverzuim 489
18.4.4 Verslaglegging van interne onderzoeken, de uitkomsten
en de afdoeningen 490
18.5 Uitdagingen voor de toekomst 495
Deel IV Taken en uitvoering politie 499
19 Visieontwikkeling binnen de politieprofessie 501
A.J. van Dijk en F.C. Hoogewoning
19.1 Inleiding 501
19.2 Politie in verandering 503
19.2.1 Projectgroep Organisatie Structuren 503
19.2.2 Uitgangspunt 504
19.2.3 De traditionele benadering 504
19.2.4 Een progressieve benadering 505
19.2.5 Maatschappelijke integratie 506
19.3 Politie in ontwikkeling 507
19.3.1 Een nieuw visiedocument 507
19.3.2 Uitgangspunt 508
19.3.3 De toestand van de politiefunctie 509
19.3.4 Een beweeglijke wereld 510
19.3.5 Bijdragen aan veiligheid 511
13
19.3.6 Brede, samenhangende taakuitvoering 512
19.3.7 Lokale/nodale oriëntatie en policing of communities 514
19.3.8 Samenwerkingsgerichtheid 517
19.3.9 Resultaatgerichtheid 518
19.3.10 Ondergeschiktheid MET gezag 519
19.4 Visieontwikkeling en de vorming van de nationale politie 520
19.4.1 Context voor verdere visieontwikkeling 520
19.4.2 Korte terugblik 520
19.4.3 Balancing act 521
19.4.4 Druk om te reorganiseren 523
19.4.5 Nationalisering 524
19.4.6 Nationale politie in perspectief 524
19.5 Het onmogelijke mogelijk maken – een opgave voor het
politieleiderschap 526
20 Openbare-ordehandhaving 529
O.M.J. Adang
20.1 Openbare orde 529
20.2 Politie en de handhaving van de openbare orde 531
20.3 Leren van en voor openbare-ordehandhaving 533
20.4 Het bevoegd gezag en de handhaving van de openbare orde 534
20.5 Informatie-inwinning en openbare-ordehandhaving 537
20.6 Legitimiteit en effectiviteit van openbare-ordehandhaving 538
20.7 Theorie en praktijk van openbare-ordehandhaving 542
20.8 Slotbeschouwing 549
21 Opsporingstaak politie en recherche 553
N. Kop
21.1 Inleiding 553
21.2 Opsporing en recherche: feiten en fictie 554
21.2.1 Inleidende opmerkingen 554
21.2.2 Kerndoelen opsporing 555
21.2.3 Wettig en overtuigend bewijs 555
21.2.4 Effectiviteit van de opsporing 556
21.2.5 Toenemende complexiteit 558
21.3 Ontwikkelingen in de opsporing 559
21.3.1 Drie ontwikkelingen 559
21.3.2 Parlementaire enquête opsporingsmethoden 559
21.3.3 De Schiedammer parkmoord 560
21.3.4 Een dreigende crisis 561
21.4 Strategie aanpak criminaliteit 2015 562
21.4.1 Drie criminaliteitssoorten 562
21.4.2 Aanpakken van criminaliteit 565
21.4.3 Organisatie van de opsporing 568
14
21.5 Burgerparticipatie in de opsporing 570
21.5.1 Inleidende opmerkingen 570
21.5.2 Burgerparticipatie versus burgeropsporing 570
21.5.3 Cocreatie 572
21.6 Tot slot 573
22 Basispolitie en hulpverlening 575
E.J. van der Torre
22.1 Inleiding 575
22.2 Twee visies op politie 576
22.2.1 Community policing 576
22.2.2 Nieuw realisme 577
22.3 Een brede politietaak: betwist en gekoesterd 578
22.3.1 Voor- en nadelen 578
22.3.2 De voordelen van een brede politietaak 578
22.3.3 De nadelen van een brede politietaak 581
22.4 Noodhulp: belangrijk politiewerk 585
22.4.1 Leeswijzer 585
22.4.2 Het noodhulp-proces 586
22.4.3 In balans brengen: relationeel en repressief optreden 587
22.4.4 Noodhulp: keuze voor het integrale model 590
22.5 Afsluiting 591
23 Politie en milieuhandhaving 593
B.H. Ruessink en T. Spapens
23.1 Inleiding 593
23.1.1 Achtergrond 593
23.1.2 Wat is milieucriminaliteit? 593
23.1.3 Verantwoordelijkheden in de milieuhandhaving 595
23.2 Ontwikkeling van de politiële milieuhandhaving: een
beknopte schets 597
23.2.1 De jaren zeventig, tachtig en negentig 597
23.2.2 Naar een steviger verankering van de politiemilieutaak
vanaf 2000 600
23.2.3 Reorganisatie van de opsporing van milieucriminaliteit
vanaf 2005 601
23.2.4 Evaluatie en aanvullende maatregelen na 2005 604
23.2.5 De inrichting van de milieutaak bij de nationale politie 606
23.3 Betekenisvolle onderzoeken, samenwerking en interventies 607
23.3.1 Betekenisvolle onderzoeken 607
23.3.2 Betekenisvolle samenwerking 609
23.3.3 Betekenisvolle interventies 610
23.4 Slotbeschouwing 611
15
24 Politie en digitalisering 613
W.Ph. Stol
24.1 Inleiding 613
24.2 Cyberspace 613
24.3 Cybersecurity 615
24.3.1 Wat is cybersecurity? 615
24.3.2 Cybersecurity en veiligheid 616
24.4 Cybersafety 619
24.5 Cybercrime 621
24.5.1 Over het begrip ‘cybercrime’ 621
24.5.2 Digitalisering en veranderingen in criminaliteit 624
24.5.3 De belangrijkste veiligheidsproblemen vanwege de
digitalisering 628
24.6 Politie in een digitaliserende samenleving 631
Deel V Omgeving politie 635
25 Veiligheid, netwerken en politie 637
H. Boutellier
25.1 Inleiding 637
25.2 De veiligheid van alles 637
25.3 De betekenis van veiligheid 639
25.4 Een omgekeerde wereld 642
25.5 Kentering? 645
25.6 Tussen digitalisering en civilisering 646
26 Internationale politiesamenwerking 649
M.G.W. den Boer
26.1 Inleiding 649
26.2 Theorievorming 651
26.3 Feitelijke werking internationale politiesamenwerking 654
26.3.1 Twee observaties 654
26.3.2 Interpol 656
26.3.3 Europol 657
26.3.4 Schengen 658
26.3.5 Verdrag van Senningen 660
26.3.6 Verdrag van Enschede 660
26.3.7 Cross Channel Intelligence Conference (CCIC) 660
26.3.8 Overige vormen van politiële samenwerking 661
26.4 De toekomst van de internationale politiesamenwerking 662
16
27 Grensoverschrijdend politieoptreden 665
T. Spapens
27.1 Inleiding 665
27.2 Vormen van politiesamenwerking 666
27.2.1 Operationele en niet-operationele politiesamenwerking 666
27.2.2 Internationale rechtshulpverzoeken 666
27.3 Samenwerking bij de opsporing van (georganiseerde)
criminaliteit 668
27.3.1 Internationalisering van criminaliteit 668
27.3.2 Hulpstructuren voor internationale samenwerking 668
27.3.3 Gemeenschappelijke onderzoeksteams 671
27.4 Samenwerking bij de handhaving van de openbare orde 673
27.5 Samenwerking op niet-operationeel niveau 674
27.5.1 Samenwerkingsverbanden 674
27.5.2 Netwerken en vertrouwen 675
27.5.3 Gezamenlijke opleidingen en oefeningen 676
27.5.4 Ontwikkelen van nieuwe (technische) hulpmiddelen 676
27.5.5 Gezamenlijke acties 676
27.6 Aandachtspunten bij praktische operationele
politiesamenwerking 677
27.6.1 Inleidende opmerkingen 677
27.6.2 Verschillen in organisatie en tactische opvattingen 677
27.6.3 Verschillen in organisatiecultuur 681
27.6.4 Vertrouwen en integriteit 683
27.7 Tot besluit 684
28 Handhaving van de bedrijfsorde en de rol van de particuliere
veiligheidsindustrie 687
A.B. Hoogeboom
28.1 Inleiding 687
28.2 Handhaving van de bedrijfsorde 688
28.3 ‘Stille revolutie in de sociale controle’ 691
28.4 Bedrijfsorde 691
28.5 Parallel veiligheidssysteem 692
28.6 Overeenkomsten 692
28.7 Verschillen 693
28.8 Aangiftebereidheid 696
28.9 Strafrechtelijk model en bedrijfsorde 698
28.10 Horizontalisering van veiligheid en verticale
verantwoordelijkheden 700
28.11 Hybridisering 700
28.12 Grey policing/grey intelligence 701
28.13 Toekomst: tussen ‘pappen en nathouden’ en dwang 702
17
29 Politie en samenleving 705
A. Cachet, P. Versteegh en M. Coenraads
29.1 Inleiding 705
29.2 De relaties tussen politie en samenleving 706
29.2.1 Wederzijdse afhankelijkheid 706
29.2.2 Politie en samenleving: veelvormige relaties 708
29.3 De veranderende relatie tussen politie en samenleving 713
29.3.1 Inleiding 713
29.3.2 Distantie en isolement 714
29.3.3 Maatschappelijke confrontatie 715
29.3.4 Eerste poging tot heroriëntatie 716
29.3.5 Ingrijpender heroriëntatie 717
29.3.6 Op zoek naar nieuwe vormen van evenwicht 718
29.3.7 Reorganisatie, schaalvergroting en schaalverkleining 718
29.3.8 Meer beleid, meer onbehagen 719
29.3.9 Naar de nationale politie 721
29.4 Vormgeven aan een veranderende relatie 724
29.4.1 Inleiding 724
29.4.2 Op zoek naar herintegratie van de politie 724
29.5 Slot: blijvende dynamiek 739
29.5.1 Technologie 739
29.5.2 Mentaliteit 740
30 Politie en media 743
H.J.G. Beunders
30.1 Inleiding 743
30.2 Crises leiden tot andere communicatiestrategieën 744
30.3 ‘Kennen en gekend worden’ 745
30.4 De wet en de informatieverstrekking 748
30.5 Politiegerelateerde zaken van belang voor de nieuwsmedia 751
30.6 Weerbarstige praktijk 752
30.7 Revoluties in het medialandschap 754
30.8 De IRT-affaire en de instrumentalisering van de media 755
30.9 Boemerangeffecten van digitale voorlichting 757
30.10 De digitale politie – voordelen, valkuilen en discussie 760
30.11 Politie en publiek – laat duizend bloemen bloeien 761
30.12 De start van sociale media 762
30.13 Ervaringen in andere overheidsorganisaties en in het
buitenland 763
30.14 De digitale politie: gelovigen en niet-gelovigen 764
30.15 Opmerkelijke gebeurtenissen 766
30.16 Discussie 768
30.17 Conclusie: centralisering, technologie en de toekomst 773
18
31 Politie en brandweer: verschuivende verhoudingen 777
M.J. van Duin
31.1 Inleiding 777
31.2 Brandweerzorg in Nederland 777
31.2.1 Taken 777
31.2.2 De regionale brandweer en de veiligheidsregio’s 780
31.2.3 Vermaatschappelijking van de brandweer 782
31.3 Politie en brandweer: contacten, overeenkomsten,
verschillen 784
31.3.1 Contacten 784
31.3.2 Brandweer, politie en de veiligheidsregio: toenadering 786
31.4 De toekomst: met of meer langs elkaar? 788
32 Politietheorie: Er zijn 791
A.B. Hoogenboom
32.1 Inleiding 791
32.2 De tanden van de politie 793
32.3 Ordehandhaving primair, misdaadbestrijding secundair 797
32.4 Geschiedenis: wezenlijk 799
32.5 ‘Bringing the police back in’: feitelijk politiewerk graag 800
32.6 Politiewetenschap in doodlopende straatjes 800
32.7 Hybridisering 806
32.8 Slotwoord 811
33 Politie en politiewetenschap in perspectief 813
E.R. Muller
33.1 Politie staat midden in de samenleving en dat moet
ook zo blijven 813
33.2 Politiebestel en veiligheidsbestel blijven in discussie en
verandering 814
33.3 Politie is een professionele organisatie in verandering 816
33.4 Intensieve samenwerking met anderen is steeds
meer noodzakelijk 816
33.5 Verhouding instrumentaliteit en waarborg bij
bevoegdheden als aandachtspunt 818
33.6 Cultuur van de politie is cruciaal 819
33.7 Meer aandacht voor inhoud van het werk noodzakelijk 819
33.8 Politie: primair aandacht voor repressie; preventie
voor anderen 820
33.9 Alle onderdelen van politiewerk hebben een internationale
dimensie 821
33.10 Politiewetenschap is meer integraal 821
33.11 Afsluiting 822
19
LITERATUURLIJST 823
DE AUTEURS 887
TREFWOORDENREGISTER 891
SERIE HANDBOEKEN VEILIGHEID 901
20