Ik ontmoette een gebroken man na een lezing. Ik sprak over liminaliteit, de tussentijd van grote veranderingen, en het gevaar van tricksters die ons verleiden te geloven in oplossingen die te mooi zijn om waar te zijn. Hij gaf me een hand en keek me met tranen in zijn ogen aan. ‘Ik ben loaded,’ zei hij, ‘ik heb miljoenen op mijn bankrekening.’ Ik knikte. ‘Elk woord dat je zei herken ik. Je verhaal raakt me diep.’

‘Ik wil een wenkend perspectief, een stip op de horizon en een concreet stappenplan om daar te komen!’ Dat is wat mensen roepen in het zicht van op handen zijnde veranderingen. Aan dat wensenlijstje zitten wel een paar haken en ogen...

Kun jij je de laatste keer herinneren dat je in stilte zat en je het geluid van je eigen ademhaling hoorde? Of die keer dat je jouw gedachten heel bewust liet afdwalen naar alle uithoeken van je meningen, zonder meteen te oordelen?

De tussentijd is een rommelige tijd tussen wat was en wat zal zijn. Tussen feit en fictie, vrees en verlangen. Bestaande hiërarchieën en gevestigde normen staan ter discussie, heilige symbolen worden bespot en oude rechten worden opgeschud. Het is zoeken naar nieuwe wegen en verhalen. Liminaliteit biedt veel kansen op verbetering en innovatie, maar ook gevaren. Ik noem er vijf.

De Yoruba uit West-Afrika zeggen dat in een ritueel de wereld opnieuw geschapen wordt. En dat is precies wat het is. Na een goed ritueel ben je een ander mens. Wellicht heb je er nog nooit zo over nagedacht, maar veranderingen in het leven gaan vrijwel altijd gepaard met rituelen. En als dat niet zo is, hebben we er vaak nog lang last van.

Ik kom regelmatig in verschillende social media kroegen. LinkedIn is voor mij als een soort Grand Café, met een grote leestafel. Instagram is meer een hippe conceptstore, met een fijne koffiehoek. Bluesky en Threads zijn kleine barretjes waar ik af en toe langsloop. X, voorheen Twitter, is de ruige kroeg waar de huidige kroegtijgers inmiddels vaak heel andere meningen hebben dan ik en de stamgasten mij  regelmatig vijandig bekijken. Of zelfs toeschreeuwen.

Jitske Kramer - bekend van bestsellers als De Corporate Tribe en Deep Democracy - verzorgt dit jaar de column in Managementboek Magazine. In de eerste aflevering vertelt ze - bij wijze van kick-off - waarom een kick-off een afscheidsritueel is. En over de liminaliteit die erop volgt: de tijd tussen een oude en nieuwe situatie. 

Wow! Laat de mix werken. Een praktische en inspirerende kijk op diversiteit en inclusie. Voor teams. Op elk niveau.