Het verschil in arbeidsethos tussen de VS en de EU was tot voor kort nog in een simpel cliché te vatten: Europeanen werken om te leven, terwijl Amerikanen leven om te werken. Inmiddels is de zevendaagse werkweek ook in Nederland een badge of honor geworden en draait de gemiddelde bestuurder dagen van tien uur of meer. Maar biedt een no pain, no gain-mentaliteit wel het beste pad naar blijvend succes?
In zijn nieuwe boek Effortless (de Nederlandse vertaling Moeiteloos verschijnt eind juni) suggereert bedrijfsadviseur en openbaar spreker Greg McKeown dat we juist beter af zijn als we de weg van de minste weerstand kiezen. Dat is geen kwestie van luiheid of opgeven. We presteren namelijk het best als we in flow zijn, een situatie waarin we volledig samenvallen met wat we doen en elke handeling automatisch voortvloeit uit de vorige.
Een reden dat we zo'n staat in ons werkende leven doorgaans niet behalen is omdat we onze werkzaamheden nodeloos ingewikkeld maken, schrijft McKeown. Zo kijken we vaak te ver vooruit, en zijn we al bezig de volgende tien stappen terwijl we nog lang niet klaar zijn met waar we op het moment mee bezig zijn.
Het najagen van een carrière laat zich wat dat betreft vergelijken met het trainen voor een VUCA-omgeving, aldus McKeown, die zijn licht onder meer opsteekt bij het Amerikaanse leger. Om zo'n beweeglijke, onzekere, complexe en ambigue wereld het hoofd te bieden hanteert het Pentagon al sinds jaar en dag het mantra Slow is smooth. Smooth is fast. Soldaten die te snel oprukken lopen het risico om in een hinderlaag terecht te komen, zodat ze gedwongen worden om dekking te zoeken op onbekend terrein. Een langzame, maar gestage voortgang stelt hen daarentegen in staat om het slagveld eerst te overzien, zodat ze hun aanvalstactieken kunnen plannen en coördineren.
McKeown, die eerder al de bestsellers Essentialisme en (samen met Liz Wiseman) Multipliers schreef, pleit daarnaast voor een mentale reset als dingen stroef gaan. Stug voortmodderen zorgt er alleen maar voor dat we nog meer vastlopen. Zoals een computer langzamer gaat lopen als er teveel programma's openstaan, zo hapert ook de harde schijf van ons brein bij een overvloed aan prikkels, helemaal als het gaat om emoties die naar verhouding meer cognitieve energie opslurpen, zoals angst en woede. Ingewikkeld hoeft dat niet te zijn: een voedzame maaltijd, een warme douche of een goede nacht slaap kan soms het verschil al maken.
Never let a good crisis go to waste, zei Winston Churchill aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, en die woorden zijn sindsdien wellicht nooit zo toepasselijk geweest als nu. Het naderende eind van de coronacrisis (in de westerse wereld althans) is voor menigeen hét moment om te reflecteren op wat belangrijk is in het leven - en om vastgeroeste patronen te vervangen door goede gewoontes. Maar hoe zorg je ervoor dat die veranderingen ook beklijven? Vertrouwen op het 'frisse start-effect' alleen is niet voldoende, zegt Katy Milkman, gedragswetenschapper aan de Wharton Business School van de Universiteit van Pennsylvania. Het idee dat we met een schone lei kunnen beginnen geeft weliswaar momentum aan onze intenties, maar dat effect verdwijnt al snel, zoals iedereen die ooit een nieuwjaarsvoornemen heeft gebroken kan beamen.
In haar nieuwe boek How to Change (de Nederlandse vertaling Echt veranderen wordt in september verwacht) geeft Milkman een aantal wetenschappelijk onderbouwde technieken om de kans op slagen te vergroten. Ze zet zich af tegen de doorsnee zelfhulpboeken die hun lezers adviseren om grote, gewaagde doelen te stellen en hun succes te visualiseren met de belofte dat de resultaten dan bijna als vanzelf zullen volgen. Milkman vergelijkt het proces met het managen van een chronische ziekte, waarbij altijd een terugval mogelijk is. Daadwerkelijke verandering is pas mogelijk als we begrijpen welke psychologische blokkades ons tegenhouden en hoe we onze aanpak daarop moeten afstemmen.
Een therapie die voor haarzelf uitstekend blijkt te werken is het zogeheten verleidingsbundelen, waarbij we een prettige activiteit koppelen aan een noodzakelijk kwaad waar we op de een of andere manier niet de discipline voor kunnen vinden. Zo had Milkman de gewoonte om zich aan het eind van een lange werkdag met een boek op de bank terug te trekken, terwijl ze zich eigenlijk had voorgenomen om meer te bewegen. Door over te stappen op luisterboeken die ze van zichzelf alleen tijdens een workout mocht afspelen, werd een bezoek aan de sportschool niet langer een verplicht nummer, maar zelfs iets waarop ze zich begon te verheugen.
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
