Balkenende moet werken aan het belerende in zijn spreek- en debatstijl. ‘Men houdt nu eenmaal niet van het slimste jongetje van de klas. Maar ik zou vooral op zoek gaan naar een paar inspirerende strijdpunten waarmee hij zich emotioneel kan identificeren. Hij komt teveel over als een beheerder en te weinig als een leider. Iedere politicus wordt door het grote publiek samengevat in één zin. Bij Balkenende zal die zin paradoxaal genoeg vooral over de vorm gaan en niet over de inhoud. “Balkenende, dat is die saaie man die zijn werk goed probeert te doen” en niet “Balkenende, dat is de man die vindt dat Nederland meer dit of minder dat zou moeten zijn”.’
Wouter Bos is charismatisch en communicatief heel goed. ‘Maar ik vraag me af wat zijn houdbaarheidsdatum is. Je weet bij Wouter Bos altijd wat hij gaat zeggen of doen. Terwijl communicatie ook verrassend moet zijn. De kiezer zal zich afvragen of hij nog iets achter de hand houdt, of dat er niet meer in zit.’
En voor Rita Verdonk? ‘Ze heeft zich wel een zachter uiterlijk aangemeten, maar ik zou zeggen: begin met de inhoud. Veel politici reageerden als konijnen in de koplamp op Pim Fortuyn en het Vlaams Blok: óf ze durfden niets meer te zeggen uit angst ook in dat kamp geplaatst te worden, óf ze gingen zelf ook harde taal uitslaan. Bij delicate zaken kun je beter even stoppen met communiceren en eerst nadenken over inhoudelijke oplossingen. Anders creëer je monsters van Frankenstein. Zoals bij Verdonk, ja. Ze moest bij Hirsi Ali wel vasthouden aan haar beleid, anders zou het gezichtverlies hebben betekend. Overigens zou ik Verdonk helemaal niet wíllen adviseren, omdat haar verhaal mijn grenzen overschrijdt en ze een te sterk vijandsbeeld hanteert.’
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.