Neelie Kroes wil als ambassadeur van startups in Nederland de faillissementswet op de schop nemen, zo vertelde ze onlangs aan Vrij Nederland. ‘Als je als ondernemer hier failliet gaat, krijg je een stempel op je voorhoofd waar je nog lang aan vast zit. Dat komt nog voort uit het oubollige Hollandse idee dat je niet mag falen. Maar als je dat als iets negatiefs beschouwt, zie je het ook niet als een leermoment.’
Juist het maken van fouten en daarvan leren is essentieel voor een startup. Of in de worden van Kroes: ‘Je moet af en toe op je bek durven gaan. Daar leer je van.’
Eindelijk, zal professor innovatie Paul Iske denken. Hij pleit er jaren voor dat het stigma van mislukking van een faillissement af moet. Het zit startende ondernemers in de weg, stelt hij, want het blijkt voor ondernemers die failliet zijn gegaan moeilijker om een lening te krijgen bij een bank dan voor ondernemers die voor het eerst een bedrijf starten. Ondanks dat uit onderzoeken juist blijkt dat de ondernemers die het een tweede keer proberen vaak een grotere kans van slagen hebben dan startende ondernemers.
Iske zette het Instituut voor Briljante Mislukkingen op dat als belangrijk doel heeft mensen aan te sporen hun fouten te delen om hiervan te leren. In Sillicon Valley gebeurt hetzelfde op conferenties als FailCon, waar ondernemers hun strategische blunders met elkaar delen.
Behalve dat het mooie leermomenten zijn, zijn fouten ook een bron van serendipiteit: de niet gezochte vondst. ‘Dit effect werd door de Amerikaanse onderzoeker Julius Comroe beeldend omschreven als: ‘Het zoeken naar een speld in een hooiberg, en eruit rollen met een boerenmeid’,’ schrijft Mike Hoogveld in Agile Managen.
Hoogveld somt een hele waslijst aan bedrijven en producten op die zijn ontstaan omdat iemand wat zat aan te klooien. Van Post-It notes tot Facebook, van Google tot de echt ronde voetbal en van Viagra tot Coca Cola. Hij doet dan ook een pleidooi voor experimenteren, een belangrijk onderdeel van agile managen. ‘Ga dus lekker knutselen, prutsen, klooien, experimenteren, pielen en uitproberen,’ schrijft hij. En: ‘Reden te meer om falen te accepteren als iets waardevols.’
In VN gaf Kroes alvast het juiste voorbeeld. ‘Ik heb zelf in mijn leven meer fouten gemaakt dan successen behaald. De successen ervoer ik als vanzelfsprekend, maar bij de fouten dacht ik: zo doen we dat dus niet meer. Ik heb altijd gezegd: bloed, zweet en geen tranen.’
