‘Iedereen adviseert iedereen’ is een sleutelpassage in mijn boek. Een oerkwaliteit die van ons, de homo sapiens, een geschakelde supercomputer heeft gemaakt die de planeet domineert. Ten goede en ten kwade. We waarschuwen, attenderen en beleren elkaar aan een stuk door. ‘Vrouw met hondje wijst onwetende automobilist op illegaal parkeren'. En kennelijk werkt het. Hele volksstammen hebben er zelfs hun beroep van gemaakt: de adviseurs en consultants. Over hen gaat Stevig staan in advies. Over hun vreugdes en successen, maar ook angsten en missers. Ik put hierbij royaal uit mijn eigen adviespraktijk en spaar mijzelf niet.
Psyche van de adviseur
Als bedrijfspsycholoog kruip ik onder de hersenpan in de psyche van de adviseur, maar licht ook de schedel van diens counterpart, de opdrachtgever. Wat speelt er zich allemaal af tussen hen? Welke onzekerheden worden bij de adviseur overdekt met parmantigheid? Denk aan angst voor ontmaskering of deemoedigheid naar hooggeplaatsten. Hele menselijke trekjes hoor, maar ze helpen je niet vooruit. En waar kunnen bij de opdrachtgevers irritaties of zelfs allergieën huizen? Denk aan de weerzin die hen bekruipt als zij een theoretisch betoog voorgeschoteld krijgen (‘ík ben hier de deskundige, dus luister even goed’), of een ‘oplossing zoekt probleem’ in de maag gesplitst.
Onderhuidse belemmeringen
Al deze onderhuidse, onuitgesproken belemmeringen (én kansen) komen in opleidingen en learning on the job veel te weinig aan bod, terwijl zich juist daar de sleutel bevindt tot ontspannen plezier en succes. We gaan daarbij luchtig langs eigenaardigheden als bijgeloof, vorm van de dag, en uiterlijke verschijning. Niets menselijks, kortom, is de adviseur vreemd, ook al waant hij zich nog zo wijs. Toch is het geen somber of ‘nerveus’ boek geworden, welnee; er valt genoeg te lachen en te leren. Over hoe je ‘functioneel brutaal’ kunt zijn en met de opdrachtgever tot het knetterende adviesgesprek komt. Op jóuw manier je stempel op het proces drukken, je naam verbinden aan onderwerpen, invloedrijker worden. Dat is immers de kunst. Naar die bezieling moet je toe, of er naar terug als je op een verkeerd speelveld bent beland, adviesrollen die niet bij je wezen passen.
Pakkende modellen
Er wordt in kaart gebracht en met pakkende modellen toegelicht, maar het is geen receptenboek, ‘doe dit, als dat’. Veel meer een gids, een reisgenoot die met name de jongere en medior adviseur helpt langs kliffen te navigeren, te leren van uitglijders en successen, kortom steeds steviger te staan in advies. Niet verkrampt maar juist met een zekere blijmoedigheid: vallen, opstaan en weer doorgaan. Er komen adviseurs én opdrachtgevers aan het woord die hun eigen ervaringen rond kwaliteit van het advieswerk – of het gebrek daaraan – met je delen. We eindigen met aanwijzingen en vergezichten die de leergierige adviseur/consultant kan meenemen in zijn verdere groei en ontwikkeling.
Over Bas van Gils
Bas van Gils is bedrijfspsycholoog. Hij was o.a. verantwoordelijk voor leiderschapsontwikkeling bij Center Parcs, en adviseur en manager bij adviesbureau GITP. Momenteel is hij partner bij Reflect Bedrijfspsychologen. In zijn assessment- en coachingspraktijk ontmoette hij honderden collega adviseurs/consultants. Op persoonlijk en professioneel niveau. De kern van deze ervaringen deel
