Veranderkunde zie ik als het vakgebied dat zich richt op het verbeteren van samenwerking in groepen, teams, organisaties en tussen organisaties door het begeleiden van veranderprocessen om positieve opbrengsten te behalen voor mens, organisatie en maatschappij. Veranderkunde is daarmee een interdisciplinair vakgebied.
spraakmakende hoogleraren
Veertig jaar geleden waren er opleidingen veranderkunde aan meerdere universiteiten, vaak als afstudeerrichting bij psychologie, andragologie of antropologie. Er waren ook spraakmakende hoogleraren die onderzoek deden naar dynamiek in veranderprocessen. Daarnaast waren er kundige professionals die het vakgebied verder brachten. Het tijdschrift M&O publiceerde met regelmaat artikelen over veranderkunde. Het begrijpen van veranderingen en het begeleiden van mensen en organisaties in verandering was een kunde, een professie, diep geworteld in sociale wetenschappen. In het ontwikkelen van organisaties liep Nederland voorop. De veranderkunde heeft een rijke traditie en heeft talloze methoden en technieken opgeleverd die bijdragen aan fundamentele verandering in organisaties en de maatschappij als geheel.
relevante thema’s
Werken aan maatschappelijke opgaven en verbeteren van samenwerkingsprocessen zijn relevante thema’s in onze huidige maatschappij waarin we te maken hebben met vraagstukken rond natuur, democratie, veiligheid en leefbaarheid. Mensen en organisaties kunnen bijdragen aan het zoeken naar oplossingen voor kwesties die ons bezig houden. De veranderkunde is een vakgebied dat zich van oudsher bezighoudt met menselijke behoeften, organisatorische veranderingen en maatschappelijk transities. Er is hoop: binnen hogescholen wordt veranderkunde nog steeds als vak aangeboden, vaak als onderdeel van transitiekunde, begeleidingskunde en opleidingen organisatieontwikkeling. Vanuit lectoraten wordt prachtig onderzoek verricht naar de dynamiek in veranderprocessen. Als we kijken naar de wereld om ons heen, dan heeft veranderkunde een toekomst. Niet als vormgevers van geplande verandering, wel als medespelers in maatschappelijke en organisatorische vraagstukken.
klassieke bijdragen
In Veranderkunde als professie zijn baanbrekende inzichten uit de historie gebundeld. Ze hebben hun kracht bewezen en zijn onmisbaar voor verdere verdieping, niet alleen in veranderkunde maar ook in begeleidingskunde en transitiekunde. Het is fascinerend om te zien hoe het vak zich ontwikkelde en hoe deze klassieke bijdragen nog altijd relevant zijn en ook in deze tijd handvatten bieden. Het boek biedt een breed en veelkleurig beeld. Na een positionering van veranderkunde als professie volgen bijdragen met verrassende inzichten en handvatten voor mensen die een positieve rol willen spelen bij verandering. Een toekomstvisie voor het vak vormt de afsluiting.
Over Jaap Boonstra
Jaap Boonstra is hoogleraar ‘Organisatiedynamiek’ aan Esade Business School in Barcelona, hoogleraar ‘Organisatieverandering’ aan de Rotterdam School of Management, en kerndocent bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur. Als onafhankelijk adviseur ondersteunt hij organisaties in hun ontwikkeling. Hij schreef meerdere boeken over organisatieverandering, organisatiecultuur en leiderschap.
Over Marjo Dubbeldam
Marjo Dubbeldam CMC is sinds 1998 zelfstandig gevestigd en verbonden aan de faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar advies-, onderwijs- en onderzoeksactiviteiten zijn toegesneden op de non-profit en het openbaar bestuur, met als kernthema's integraal management, cultuur- en organisatieverandering en de lerende overheid.
