Slechts weinigen kunnen een voetbalwedstrijd zo snel lezen als Cruijff dat kon. Op de beurs is dat niet anders. Zij die ups en downs kunnen voorspellen zijn schaars en voorbije successen zijn bovendien geen garantie voor de toekomst. Toch denken veel beleggers dat ze over die gave beschikken. Ze maken niet alleen dezelfde fouten maar maken die fouten keer op keer.
Het is dan ook niet overdreven om te stellen dat jij als belegger de grootste vijand bent van je eigen geld. Pas wanneer je dat beseft, maak je kans om een goed belegger te worden. Het is geen toeval dat het boek ‘De bewuste belegger’ aanvat met deze slagzin. Beleggers zijn doorgaans druk doende met het verzamelen van informatie en standpunten over allerlei beleggingsproducten gaande van individuele aandelen tot complexe fondsen. In tijden waar je interesten op spaarboekjes en vastrentende producten met een vergrootglas moet zoeken, is de drang naar tips en exotische nieuwigheden groot. Typisch is het fenomeen van bitcoin waar velen niet kunnen weerstaan aan de verleiding om mee op die trein te springen.
Een bewuste belegger houdt evenwel het hoofd koel en weerstaat dit soort verlokkingen. De bewuste belegger is een handleiding om u een filosofie eigen te maken, maar dat is geen netjes uitgestippeld stappenplan. Er is geen eenvoudige manier om zich te bewapenen tegen gedragingen die gevormd zijn gedurende miljoenen jaren evolutie. In zijn drang om te overleven heeft de mens geleerd om snel en intuïtief te denken. Wie oog in oog stond met een leeuw kreeg niet de tijd om een strijdplan met tactische bijsturingen op te stellen maar moest simpelweg snel ageren zonder veel nadenken. En dat is nu precies wat u als belegger wel zou moeten doen.
Om u zover te krijgen, start het boek in deel 1 met enkele simpele testjes. Uw kennis, inzicht en risicotolerantie worden gebenchmarkt. Dat is geen exacte wetenschap maar is bedoeld als een spiegel voor uzelf. Vooral uw tolerantie ten aanzien van risico is bepalend voor uw profiel als belegger en dat aspect komt nadien in het boek regelmatig terug. Wie niet goed overweg kan met risico, is vatbaar voor gedragsmatige beleggersfouten die voortvloeien uit angst. Wie tuk is op risico, neigt dan weer te veel naar een speculatief profiel wat minstens even gevaarlijk is. De angst om een groot rendement mis te lopen kan immers even nefast zijn als de angst om de veilige spaarschuilkelder te verlaten.
Voor ervaren beleggers zijn delen 2 en 3 wellicht een herhaling maar het kan geen kwaad om beleggerskennis op te bouwen langsheen het pad van de bewuste belegger. Zo leer je begrijpen waarom de rente vandaag zo laag staat. Dat helpt om geldillusie te doorzien wat erop neerkomt dat je kijkt naar het reële rendement, zijnde het nominale rendement gecorrigeerd voor inflatie. Je krijgt vervolgens voeling met de ware aard van risico wat je in staat stelt om je eigen risicoprofiel beter in te schatten. Met die zelfkennis kan je de psychologische valkuilen van deel 4 onder ogen zien. Een bewust belegger moet in de eerste plaats zichzelf kunnen vertrouwen en risico’s kunnen managen. In deel 5 worden we meer pragmatisch en passen we deze kennis toe op de aandelenmarkt, de fondsen en het lange-termijn-sparen.
Er wordt weleens gezegd dat beleggen vooral een kwestie is van cash, moed en geduld. Ik ben het daar helemaal mee eens en zie het wel degelijk in die volgorde. Dat u cash of geld nodig hebt om te kunnen beleggen, is duidelijk. Geduld is echter essentieel om te kunnen weerstaan aan de lokroep van het korte-termijngewin. Moed is weer nodig om geduld te hebben. Moed is niet zo zeer een kwestie van durf, laat staan roekeloosheid. Het is vooral de moed om in te gaan tegen zowel de eigen gedragsmatige tekortkomingen als dwangmatige trends op de markt. En dat is de essentie van bewust beleggen.
Geert Janssens (1968) is hoofdeconoom bij ETION en expert participatief ondernemen. Hij is licentiaat-doctorandus in de Economische Wetenschappen alsook Master in Corporate Finance. Hij publiceerde vooral rond macro-economische onderwerpen en de werking van de arbeidsmarkt. Hij is de auteur van De bewuste belegger.
Over Geert Janssens
Geert Janssens is hoofdeconoom ETION en expert participatief ondernemen. Hij is de auteur van Iedereen eigenaar.
