Ik werd helemaal vrolijk van dit uiterst praktische boek Spelen met samenwerken. Deels omdat de spellen zo leuk zijn, maar ook omdat je er direct mee aan de slag kunt, zonder dure consultants. Ik heb in 40 jaar in de consultancy heel wat ‘serious games’ voorbij zien komen, maar van de spellen uit het boek Spelen met Samenwerken van Félice de Charro e.a kende ik er maar 1. Dat is niet zo gek, want het merendeel is speciaal voor dit boek ontworpen. Dat maakt dit boek ook nog eens heel origineel.
Het boek geeft 21 vrij korte spellen verdeeld over 6 onderwerpen: Diagnose-spellen, Ambitie-spellen, Belangen-spellen, Relatie-spellen, Organisatie-spellen en Proces-spellen. Voor veel spellen kun je materiaal downloaden, of er wordt uitgelegd hoe je je materiaal zelf kunt maken. Zo’n spel is door de korte duur (10 tot 60 minuten) heel geschikt om voorafgaand aan een vergadering te doen. Ze zijn dus niet te vergelijken met de grote managementgames die een halve of hele dag duren.
Ook heel bijzonder: het boek is duidelijk niet bedoeld om de schrijvers als adviseur of spelbegeleider te promoten. De instructies voor de spelbegeleider zijn zo gedetailleerd, dat ‘iedereen’ binnen het bedrijf of het samenwerkingsverband het zou kunnen. Ik denk dan aan de leidinggevende, of een HR-adviseur. In de inleiding wordt helder uiteengezet hoe je het doel van het spel moet uitleggen, of je van tevoren moet aankondigen dat je een spel gaat spelen, of juist niet, hoe je met weigeraars omgaat, en welk soort spel het best past bij een specifieke omstandigheid.
De Diagnose-spellen worden gebruikt om te inventariseren waar in de andere 5 onderwerpen, die condities zijn voor een goede samenwerking, de meeste knelpunten zitten. Voor Ambitie-spellen bijvoorbeeld: als er binnen het team nog geen gedeelde ambitie is, ziet men niet dat samenwerken meerwaarde zal opleveren. Bij Belangen-spellen gaat het om het uiteindelijke doel oplossingen te vinden die recht doen aan ieders belang. Enzovoorts. Ook wordt aandacht besteed hoe de spelbegeleider het best kan laten reflecteren na het spel, zodat er nog beter wordt geleerd. Elk spel is gebaseerd op managementtheorie, gaat soms over de feitelijke inhoud van het samenwerkingsverband (zoals de Diagnose-spellen) maar vaker ook juist niet. Die zijn daardoor ‘veilig’, terwijl toch duidelijk wordt hoe men beter kan samenwerken.
Elk spel wordt vervolgens gedetailleerd uitgewerkt: hoe lang duurt het, hoeveel deelnemers kunnen meedoen, moeten die deelnemers al met elkaar werken of mogen het ook onbekenden voor elkaar zijn, voor wat voor soort groepen is het spel specifiek geschikt, een stapsgewijze instructie voor de spelbegeleider ('vraag aan de groep om…', 'na drie minuten laat je de deelnemers van plek wisselen', 'het spel is voorbij als…') en specifieke aandachtspunten voor de spelbegeleider (hoe help je de deelnemers op gang, waar moet je specifiek op letten, hoe ga je om met…), alsmede voorbeeldvragen voor de reflectie. Praktischer kan het niet!
Ik was erg gecharmeerd van het Metaforenspel, dat onder de conditie Ambitie valt. Elke groep moet vragen beantwoorden als: 'stel dat de <gedeelde ambitie> een vakantiebestemming was (of een auto) wat zou het dan zijn en waarom?' De reactie is dan bijvoorbeeld: Lille, want het is een mini-Parijs maar heel dichtbij. Met andere woorden, de ambitie is niet te groot (geen Parijs) en realistisch (dichtbij). Of: een Ferrari, exclusief en opvallend. Met andere woorden, de ambitie is heel vooruitstrevend, en als het lukt dan heb je iets geweldigs bereikt. De uitleg in het boek is natuurlijk veel langer en veel duidelijker, en dit lijkt me een superleuke manier om over je doelen te praten.
Ook het spel Lekker Belangrijk, onder de conditie Belangen, vond ik super. Hierbij schrijft elke partij anoniem twee belangen van zichzelf/zijn organisatie op twee kaartjes. Die kaartjes worden allemaal ingenomen, gehusseld, uitgedeeld en daarna mag elke deelnemer een kaartje bij een partij prikken (behalve die van hemzelf, natuurlijk). De volgende deelnemer haalt eerst de foute kaartjes die bij zijn partij hangen weg en prikt daarna zijn ontvangen kaartjes. Het klinkt allemaal heel grappig en het ultieme doel is natuurlijk duidelijk: elkaars belangen herkennen en ook erkennen.
En dan is er het Organisatie-spel met de Marsrover….maar dat moet je zelf maar lezen. En spelen!
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management via haar bedrijf ESCIA. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
