Waar we ook kijken in de wereldgeschiedenis, bij de bouwers van de piramides, de Chinese keizerrijken, de Inca’s, de moghuls en tsaren, het Britse imperium, de slavernij, industriële revolutie, het Congo van koning Leopold… alles draaide om onderdrukking ter meerdere eer en glorie van leidinggevenden. Die tijd ligt zo langzamerhand echt achter ons, betoogt Peter ten Hoopen. De financiële crisis - en de hebberigheid die daar mede aan ten grondslag lag - is één van de aanwijzingen dat de mensheid in de gaten begint te krijgen dat er meer is dan het slijk der aarde. Ook niet heel gek dat MVO hoog op de bedrijfsagenda’s staat vandaag de dag. Het speelt zich allemaal af in dat topje van de piramide.
Wat nu? Ten Hoopen trekt de lijnen van de piramide door en zo ontstaat er een geheel nieuwe wereld waarin de mens zijn verlangens kan gaan verwezenlijken. En in tegenstelling tot het ‘ik’ waar het vooral in het verleden om draaide, is het nu tijd voor ‘ons’. De leider denkt niet langer louter aan zijn eigen bonus, maar aan zijn hele personeel of anders bijvoorbeeld aan het voortbestaan van de aarde. Het boek spreekt in dit kader ook van ‘survival of the happiest’.
Ten Hoopen heeft zelf jaren in India gewoond en kwam daar in aanraking met de Indiase geneeskunst en yogaleer: de chakra’s. The Enlightened Leader, een uitgebreide versie van de in het Nederlands vertaalde eerdere versie De verlichte leider, maakt een koppeling tussen chakra’s en de nieuwe ontdekkingstocht waar de hedendaagse leider voor staat. Zonder daarbij zweverig te worden overigens. De chakra’s zijn louter bedoeld als metafoor. Ten Hoopen zegt in een toelichting dat hij bij wijze van spreken net zo goed verkeersborden als metafoor had kunnen kiezen, maar dat zijn Indiase ervaring hem tot de chakra’s deed besluiten.
En dat is misschien wel direct het aardige van het boek. Enerzijds is het heel aards, helder analyserend waar leiders staan in de wereld. Anderzijds geeft het inzicht in de wereld van chakra’s, op een manier die niet afstoot. Het geeft inzicht in hoe chakra’s werken en direct wordt daarbij weer de koppeling gemaakt naar het harde aardse bedrijfsleven. Het boek is misschien wel het ideale instapmoment voor mensen die huiverig zijn voor zweverigheid, maar anderzijds zaken als Indiase overtuigingen ook weer niet als totale nonsens in de hoek schuiven. Het boek verplicht om na te denken over welke deelgebieden een leider zelf nog onvoldoende ontwikkeld heeft. En dan maakt het niet zo veel uit of je het dan hebt over het perineum (deel tussen geslachtsdelen en anus), het sacrum (tussen geslachtsdelen en navel), de zonnevlecht (diep achter de navel), of over een eenrichtingsverkeersbord, stopbord of fietspadaanduiding. De chakra’s bieden gewoon houvast om te kijken hoe persoonlijk leiderschap vorm gegeven kan worden. Wat heb ik, waar schiet ik tekort?
De kredietcrisis heeft duidelijk gemaakt dat we met z’n allen de weg met het bord ‘verboden in te rijden’ toch ingeslagen zijn. The Enlightened Leader kan ons als een soort TomTom weer op de goede weg brengen. Op naar Sahasrara; het topje van de schedel, de plek van universeel bewustzijn. Dan staat u op al op de drempel om Maslow te verlaten.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
