Het boek bevat niet slechts een opsomming van oefeningen en opdrachten die een docent of trainer 'in het algemeen' zou kunnen gebruiken, maar dwingt tot dieper nadenken over datgene wat daadwerkelijk beoogd wordt met het inzetten van een bepaalde werkvorm. De bijgeleverde cd-rom ondersteunt de trainer bij de zoektocht naar een passende oefening en levert desgewenst gesproken instructies en printversies van benodigd materiaal zoals scoringslijsten. De auteurs hebben 24 doelstellingen geformuleerd aan de hand waarvan bepaald kan worden welke oefening daarbij past. Denk hierbij aan: concentratie, feedback, ontspannen, inlevingsvermogen, groepsdynamiek etcetera. Voorts wordt de trainer gevraagd stil te staan bij het proces. Hierbij komen drie aspecten aan bod: 1. Welk aangrijpingspunt past op dit moment het best bij de groep? (het individuele groepslid, de relaties tussen deelnemers, de totale groep) 2. Welk soort activiteit moet de oefening stimuleren? (naar binnen of naar buiten gericht activiteit) 3. Heeft de groep behoefte aan toevoer van nieuw materiaal? Vervolgens worden 150 oefeningen beschreven waarbij heel overzichtelijk wordt weergegeven in welke situatie deze effectief kunnen zijn. Het laatste deel van het boek bestaat uit meerdere indexen waarin de gebruiker op alfabetische volgorde, procescategorieën, doelstellingen en werkvormen kan zoeken naar de meest geschikte oefening. De oefeningen variëren in tijdsduur van enkele minuten tot maximaal 45 minuten. De indeling van het boek, de gekozen structuur, de manier van coderen en de helder omschreven instructies maken dit boek tot een zeer nuttig hulpmiddel voor docenten/trainers en andere professionals die met groepen werken, zoals therapeuten. Qua vormgeving is het boek ronduit saai. Voor de visueel ingestelde mens valt er helemaal niets te beleven. Grijze kaders, en zelfs zwarte pagina's ter afscheiding van de hoofdstukken. Ook de uitvoering van de cd-rom blinkt uit in louter pragmatisme. Behalve dat de cd-rom een exacte kopie van het boek bevat, worden er extra mogelijkheden geboden. Zo kun je bij bepaalde oefeningen een geluidsweergave aanklikken. Een vrouwelijke stem geeft dan zonder veel enthousiasme de bijbehorende instructies weer. Ook kan soms het Word icoontje aangeklikt worden waarna er een printversie verschijnt van de instructie(s) of waarbij specifieke voorbeelden gegeven worden ter verduidelijking van de opdracht. Gemak dient de mens. Wat in eerste instantie aantrekkelijk lijkt, de zoekfunctie, valt in gebruik tegen. Met deze zoekfunctie kan gezocht worden op doelstelling, werkvorm, procescategorie en toevoer nieuw materiaal ja/nee. Maar helaas verschijnt met grote regelmaat op het scherm: de zoekfunctie heeft geen resultaat opgeleverd, pas de criteria aan. Dus toch maar gewoon bladeren en kijken welke beschreven oefening exact aansluit bij de beoogde doelstelling of bedenken op welke manier de oefening bijgeschaafd kan worden waardoor de effectiviteit vergroot wordt. Ervaren trainers zullen in dit mooie naslagwerk bekende oefeningen tegenkomen, maar het bevat ook ongetwijfeld veel nieuwe en verrassende werkvormen. De auteurs willen met dit boek het werken met groepen eenvoudiger, effectiever en plezieriger maken. Die ambitie wordt, ondanks de eerder genoemde 'tekortkomingen', zeker waargemaakt!
Over Sandra Barendrecht
Sandra Barendrecht is freelance trainer/adviseur op het gebied van communicatie- en managementtrainingen.