Schitterend organiseren

Een andere vraag dan. Was u ook verwonderd tijdens het gesprek met een collega? Een man die de hele introductie van het kwaliteitssysteem traineerde maar een compleet ander mens werd toen hij over modeltreinen begon te spreken. De rol die hij in het bestuur van de 'modeltreinvereniging' vervult, staat in een schril contrast met het passieve en gelaten gedrag dat hij op zijn werk vertoont.

Dan nu de andere 'schitterende' kant! Stelt u zich eens voor dat u dagelijks met plezier naar uw werk gaat. Omdat u dingen doet waar u een ster in bent. Omdat u activiteiten uitvoert die u graag doet. Dat u door uzelf te zijn een nuttige en zinnige bijdrage kunt leveren. Dat u hier ook nog naar tevredenheid voor wordt beloond. Stelt u zich eens voor dat u op elk moment van uw leven kunt zeggen dat uw aanwezigheid ertoe doet en dat u de wereld een stukje beter maakt. Dat de werkgever u ziet als mens in plaats van als een middel. Is dit te veel gevraagd? Klinkt dit te utopisch of zouden we dit eigenlijk heel gewoon moeten vinden?

Het boek 'Schitterend organiseren' van Brigitte Hoogendoorn, Marijne Vos en Eline Crijns brengt dit ideaal dichterbij. Een boek met grote visies en brede perspectieven. Niet hoogdravend of 'kretologisch' maar concreet en realistisch. Steeds vaker horen en lezen we dat er een sterk groeiende onderstroom in onze maatschappij die zegt dat we anders moeten omgaan met onze natuurlijke hulpbronnen en dat we anders met elkaar moeten omgaan. Andere waarden naast winstmaximalisatie en macht moeten centraal komen te staan. Maar welke dan? Wel, bijvoorbeeld: duurzaamheid, vakmanschap, authenticiteit en zingeving. Organisaties klein of groot, overheid- of marktsector hebben hierin hun verantwoordelijkheid te nemen. Op welke wijze? Daar proberen de auteurs een antwoord op te vinden. 'Schitterend organiseren' gaat uit van de drie P's: People, Planet en Profit. Een drie-eenheid die de auteurs beschouwen als een manier van organiseren die recht doet aan mens, omgeving en organisatie. De mens kan daarbij zijn eigen talenten gebruiken en zijn zoals hij is. Schitteren met zijn eigen kwaliteiten. De een zus, de ander zo. Dit alles binnen de kaders van de organisatie. Zij noemen deze manier van organiseren 'schitterend organiseren'. Vandaar de titel van dit interessante boek. Kortom: de aarde gebruiken als rentmeester. Bebouwen en bewaren. Dus niet alleen gebruiken naar eigen onuitputtelijke behoefte en inzicht. Realistisch vind ik dat de auteurs aangeven niet de waarheid in pacht te hebben. Wie wel? Ze hebben ideeën over deze wijze van werken en beelden van hoe organisaties op een andere aangepaste manier kunnen functioneren. Daarom is dit ook een inspirerend boek, met beelden en ideeën. Het zet je aan het denken. Het is dan ook geen 'managementboek', maar een mensenboek. Het begin van deze cyclus ligt juist bij de mens. En boek met als titel 'Schitterend organiseren' doet vermoeden dat organiseren ook op een niet zo'n schitterende manier plaatsvindt. Dat is ook zo. In het eerste deel komt wordt aangegeven wat voor een rommeltje wij er met elkaar in 'organisatieland' van gemaakt hebben. Onderwerpen die hierbij (onder andere) besproken worden zijn: uitputting van natuurlijke hulpbronnen, klimaatverandering, ongelijkheid en armoede, dominante aandeelhouders, en regelzucht en proceduredrang. Ontwikkelingen op mondiaal, organisatie- en individueel niveau die we niet allemaal willen, maar wel de realiteit van alle dag. Vervolgens wordt het 'scenario van de hoop' geschetst. De mens als mens, ratio en gevoel ineen, de organisatie zit in mensen, en kwaliteit en rentmeesterschap zijn daarbij enkele belangrijke uitgangspunten. Zo organiseren maakt het verschil tussen 'vinken' en 'vonken'. Dit 'scenario van de hoop' wordt aangevuld met een aantal voorbeelden van organisaties die deze werkwijze al geïmplementeerd hebben. Nu we een beeld kunnen vormen van dit 'schitterende organiseren', wordt in deel twee een verdieping aangebracht. Aspecten die ook in de organisatiekunde een rol spelen, worden overdacht en geplaatst in het licht van deze visie. Het meest cruciale aspect is daarbij, u raad het natuurlijk al, de mens. Voor de complexe mens is er ruimte en verschuift de nadruk van het invullen van functies naar het inzetten en ontwikkelen van talenten. Natuurlijk levert deze denkwijze ook resultaten op. Wellicht meer dan onze huidige manier van denken en handelen. Duurzamere resultaten die passen bij het rentmeester zijn. We zien steeds meer organisaties die in hun jaarverslag verantwoording afleggen van hun handelwijze en omgaan met hulpbronnen en mensen. Ondanks de onderstroom die er zonder meer is, gebiedt de realiteit wel te zeggen dat we een organisatie niet één, twee drie kunnen veranderen. Daarvoor zit het huidige systeem op mondiaal, lokaal en individueel niveau te veel in onze haarvaten. Maar een manier van organiseren waarbij andere waarden naast winst en winstmaximalisatie belangrijk zijn, is in deze doorgeslagen individualistische maatschappij een optie, en zeker geen slechte. Ik denk dat doorslaan, naar welke kant dan ook, geen uitkomst biedt. Wel een bijsturing wanneer er te grote nadruk wordt gelegd op bepaalde (financiële) aspecten. Meer praktische handvaten voor implementatie zijn welkom. De auteurs zijn dan ook gestart met een nieuw creatieproces in de vorm van een vervolgboek. 'Schitterend organiseren' van Hoogendoorn, Vos en Crijns laat mensen (afhankelijk van hun wereldbeeld) en organisaties gebruikmaken van hun talenten en drijfveren en brengt zingeving terug in het werk. Zo ontstaat er energie waardoor u met een vanzelfsprekende lichtheid prachtige resultaten bereikt. Dát is vonken. Dit boek is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe mensen en organisaties zich positief kunnen ontwikkelen. Voor mensen die weten dat het ook anders kan, maar nog niet weten hoe.