Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Verdraaid 't werkt!

Uit de titel Verdraaid 't werkt! spreekt verbazing. Op het moment dat Van 't Kruijs als implementatiebegeleider meer opdrachten kreeg dan zij aankon, besloot zij haar aanpak via dit boek aan al haar niet-klanten ter beschikking te stellen. Zij schrijft eerlijk en openhartig en geeft tal van persoonlijke voorbeelden waarin zij laat zien dat zij ook lang niet altijd zo moedig is als waartoe zij haar lezers oproept. Daarmee wint zij de lezer voor haar pleidooi dat een succesvolle implementatie persoonlijk bewustzijn vereist. Uit Verdraaid 't werkt! komt zij naar voren als een eerlijke, openhartig, hardwerkende en gestructureerde vrouw met compassie. Zeker geen wetenschapster of theoretica. Dat is zowel haar kracht als haar zwakte. Zo zoekt zij niet uit waarom het werkt, maar legt uit hoe het werkt. Dat is zowel een plus- als een minpunt van dit vlot geschreven en aantrekkelijk vormgegeven boek. Wat nog praktischer had kunnen uitpakken door de voorgestelde aanpak te scheiden van de mentaliteitsbeïnvloeding.

Gertjan de Groot | 2 november 2010

Van 't Kruijs heeft een traditionele opvatting over het strategievormingsproces. Strategie is iets wat de top (van een organisatie) bedenkt en de rest van de organisatie uitvoert. Daar heeft zij geen bezwaar tegen. Wel heeft zij het erg vaak mis zien gaan bij de uitvoering van de voorgenomen strategische wending, omdat veel topmanagers denken dat hun werk er opzit als zij de nieuwe koers hebben aangekondigd. Zij wensen hun mensen veel succes met de implementatie en trekken hun handen ervan af om naderhand verbaasd te constateren dat de plannen gestrand zijn. Terecht merkt Van 't Kruijs op dat een simpel stappenplan de kloof tussen de strategie op papier en de strategie in de praktijk niet zal overbruggen. Zij presenteert zowel een aanpak als een manier om de mentaliteit te veranderen. Implementeren lukt pas als het management niet alleen aandacht besteed aan het hoofd maar ook aan het hart en de handen. Dus na het denkwerk (hoofd) aandacht besteden aan het werken met mensen (het hart) en het operationaliseren van de plannen (handen). Daarbij worden vier stappen doorlopen. Eerst wordt het (strategische) plan verbonden met de toekomst. Dan worden de consequenties voor afdelingen en medewerkers in kaart gebracht. Vervolgens wordt ieders bijdrage bepaald. En ten slotte wordt in de realisatie de uitvoering verankerd en zichtbaar gemaakt. Aanpak en gewenste mentaliteitsverandering wisselen elkaar af. Hierdoor raak je als lezer de rode draad kwijt. Soms ben je opeens 30 bladzijden verder en denk je, Hé? Wat ben ik ook al weer aan het lezen? Implementatie-aanpak en algemene managementvaardigheden lopen voortdurend door elkaar heen. Zo wordt er in het hoofdstuk 'Heb je toppertjes in huis?' (een vreselijke titel overigens, maar dat er terzijde) ingegaan op de kwaliteit van je medewerkers. Iets wat zeker zijn effect heeft op de implementatie, maar moeilijk beïnvloedbaar is tijdens de implementatie. Van 't Kruijs had er beter aan gedaan dit duidelijk van elkaar te scheiden en ze niet voortdurend af te wisselen. De interventies missen een theoretisch anker. Zo lijkt het rollenspel waarin de conflicterende belangen naar voren komen verdacht veel op een bedrijfssimulatie. Aandacht schenken aan het ontwikkelen van je team wordt conform de vereisten in het (implemantatie)plan 'dialoog', genoemd. Terwijl dat toch iets heel anders is dan William Isaacs in zijn Dialogue. The Art of Thinking Together bedoelde. Bijna alle door Van 't Kruijs gepresenteerde instrumenten komen uit de blauwe veranderhoek en zijn van het genre invulkaarten. Zij wekt de indruk dat haar instrumenten werken, onafhankelijk van het type strategisch vraagstuk cq. implementatie. Van 't Kruijs veranderstijl is dominant blauw/rood. Zij combineert een blauwe meetkant met een rode menskant. Haar blauwe meetkant uit zich in een veelheid aan scorekaarten, de nadruk op volgtijdelijkheid (eerst bedenken dan uitvoeren), het beklimmen van de H3 ladder, decompositie van vraagstukken en het feit dat haar stimulerende vragen toch stiekem verkapte checklists zijn. Haar rode menskant wordt zichtbaar in de aandacht die zij heeft voor intuïtie, energie, moed (inclusief openhartige eerlijke eigen voorbeelden) en compassie. Je kan haar met recht de Nederlandse Kotter noemen. In persoonlijke voorbeelden laat zij zien dat emoties als onzekerheid, angst en ongemak ook haar afhouden van moedig optreden. Maar na een heel aantal van dit soort voorbeelden bekruipt je als lezer toch het gevoel van, ja nou en? Haar remedie is elkaar aanspreken en lastige situaties bespreken. Als we maar meer zouden communiceren – lees elkaar informeren – verloopt de implementatie stukken beter. Onderzoeken waar dergelijke gevoelens vandaan komen of een theoretisch kader bieden waar die emoties voor staan doet Van 't Kruijs niet. Andere veranderkleuren blijven of buiten schot (de gele top) of buiten beeld (groen/wit). Voor witte implementeerders is haar aanpak veel te gestructureerd. Voor groene wordt er te weinig geleerd. Zo besteedt Van 't Kruijs in het hoofdstuk 'Uitvoeren en verankeren in de organisatie' totaal geen aandacht aan het opbouwen van nieuwe werkroutines. Dat het inslijten van nieuw gedrag iets totaal anders is dan procedures schrijven, ziet Van 't Kruijs niet. Het veranderingsmodel dat Van 't Kruijs impliciet hanteert is: mensen worden zich bewust, mensen committeren zich, mensen nemen zich zaken voor, mensen moeten bij de les gehouden worden om hun persoonlijke toezeggingen na te komen. Zij besteedt veel aandacht aan monitoren van de voortgang. Zij heeft een beetje een stoplichten-fixatie en zoveel aandacht voor voortgangscontrole zegt ook wel iets over de omgeving waar van 't Kruijs voornamelijk in werkt. Kennelijk worden mensen in de bedrijven waar Van 't Kruijs voor werkt voornamelijk extern gemotiveerd. Het is ook lastig intrinsiek gemotiveerd te raken door het puur uitvoeren van plannen die door een ander bedacht zijn. Mijn ervaring is dat als je een context creëert waarin de betrokkenheid heel groot is, het nakomen van persoonlijke toezeggingen geen probleem meer is. Biedt Verdraaid 't werkt! iets nieuws t.o.v. concurrerende boeken? Is het kortom een aanwinst voor het jonge vakgebied van implementatiemanagement? Ik denk het wel. Het is vooral een aanwinst voor degenen die in organisaties werken met veel doeners, waar de strategie top-down bepaald wordt, waar de (strategische) vraagstukken niet al te complex zijn, waar een mensgerichte en zakelijke benadering gewaardeerd wordt en waar weinig implementatiekracht is. Ik denk aan de retail of de nutssector, sectoren waar Van 't Kruijs haar ervaring heeft opgedaan. Maar wellicht past de hoofd, hart en handen aanpak ook wel in de gezondheidszorg. Ik zie de aanpak nog niet zo snel werken bij complexe veranderingsprocessen of in een ambtelijke of non-profit context, omdat macht afwezig lijkt en er geen aandacht besteed wordt aan “politieke” spelletjes. Mijn advies is, lees het boek selectief. Als je behoefte hebt aan houvast zou je de hoofdstukken over de aanpak kunnen lezen en de rest overslaan. Van 't Kruijs stelt terecht dat je implementeren niet uit een boek kunt leren, maar door te experimenteren. Mijns inziens had Verdraaid 't werkt! op dat punt meer houvast kunnen bieden. Maar als je behoefte hebt aan een enthousiast verhaal kun je natuurlijk altijd de Nederlandse Kotter zelf uitnodigen.

Over Gertjan de Groot

Gertjan de Groot werkt als docent publiek management en Thesis begeleider bij de Master Urban Management en als projectleider en onderzoeker naar boundary spanners in actie bij het Centre of Expertise Urban Governance & Social Innovation bij de Hogeschool van Amsterdam. 

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden