High Impact Veranderen – ‘Aanrader voor iedere veranderaar’

De drie perspectieven voor het bekijken van verandertrajecten in High Impact Veranderen gaan over de reis van de verandering. Ik loop ze even langs.

Inhoud

Bij het vormgeven van de inhoud van een veranderingstraject is het essentieel om te starten met de ‘waarom’-vraag. Directies slagen er vaak niet in om aan medewerkers duidelijk te maken waarom een bepaald issue als een probleem wordt beschouwd. Dit leidt ertoe dat medewerkers de noodzaak van de verandering niet voelen, wat resulteert in onvoldoende betrokkenheid bij het veranderproces. Het is cruciaal dat de leiding van een organisatie die wil veranderen, een grondige analyse maakt van de kernoorzaken van het probleem, om zo meer dan enkel de symptomen aan te pakken.

Proces

Hoe kun je als veranderaar een traject zodanig structureren dat het resultaat duurzaam is en hoe stuur je dit proces effectief? Er zijn vier cruciale thema’s die bijdragen aan een blijvend resultaat. Ten eerste, een heldere strategie met duidelijk gedefinieerde prioriteiten. Ten tweede, een planning en organisatie die specifiek zijn afgestemd op de unieke situatie van het bedrijf. Ten derde, doordachte acties die zorgen voor voortgang. En ten slotte, het meten van resultaten om leerprocessen te ondersteunen en de strategie waar nodig bij te stellen.

Dynamiek

In elke organisatie spelen er dynamieken (gevoelens, gedrag, gedachten) tussen medewerkers, afdelingen en leidinggevenden die invloed kunnen hebben op het veranderproces. Als veranderaar is het cruciaal om deze dynamieken te herkennen en te begrijpen waar ze vandaan komen om vervolgens te kunnen interveniëren. Leidinggevenden bekleden vaak een sleutelpositie in zowel de verandertrajecten als in deze onderlinge dynamiek.

De zeven C’s

Naast de perspectieven onthult Van den Heuvel zeven kenmerken – de zeven C’s – die een succesvolle veranderaar typeren: Contextbewustzijn, Contractvaardigheid, Commitment, Compassie, Conflictvaardigheid, Creatievaardigheid, en Coalitievaardigheid. Ik noem ze ook even.

Contextbewustzijn

Een verandertraject dat blijvende resultaten oplevert, vereist een realistische aanpak. Als veranderaar is het essentieel om je mogelijkheden binnen de organisatie te kennen, aangezien deze per context kunnen verschillen. Organisaties functioneren immers in diverse omstandigheden. Door inzicht in de context kun je de situatie beter inschatten, effectievere oplossingen selecteren en nauwkeuriger bepalen welke waarde jij als veranderaar kunt toevoegen. Het vermogen om de context te begrijpen en mee te wegen in je veranderproces is een fundamentele kwaliteit van een succesvolle veranderaar.

Contractvaardigheid

Als veranderaar engageer je je bij elke opdracht tot een verbale en doorgaans ook een schriftelijke verbintenis: je maakt concrete afspraken met de klant over wat je voor hem of haar zult bewerkstelligen. Het is echter vaak zo dat de complexiteit van de situatie en de onuitgesproken verwachtingen van de klant pas duidelijk worden wanneer je daadwerkelijk aan de slag gaat. Deze verwachtingen zijn medebepalend voor het behalen van een blijvend resultaat, dus het is van belang om regelmatig bestaande afspraken te herbevestigen of nieuwe te formuleren gedurende het verandertraject. Het vermogen om aan te voelen wanneer dit nodig is, en inzicht hebben in de inhoud van deze nieuwe afspraken, wordt contractvaardigheid genoemd.

Commitment

Commitment is essentieel voor een verandertraject dat een blijvende impact nastreeft. Dit betreft niet de vlotte overwinningen of het oogsten van lof, maar het betreft de vaak uitdagende taak van geleidelijk verbeteringen doorvoeren, gedreven door toewijding aan het uiteindelijke doel. Het is nauw verbonden met persoonlijke waarden en het doorzettingsvermogen dat van daaruit ontstaat.

Compassie

Compassie is het empathisch vermogen om met anderen mee te voelen wanneer zij pijn of tegenslagen ervaren. Voor een veranderaar is dit een waardevol instrument om vooruitgang te blijven boeken tijdens uitdagende projecten. Echte compassie vereist een oprechte, positieve instelling en begint met zelfcompassie, wat vaak een van de lastigste aspecten is om te cultiveren.

Conflictvaardigheid

Een veranderaar moet in staat zijn conflicten aan te pakken om vastgelopen trajecten weer op gang te helpen. Dit vereist het overwinnen van een weerstand tegen openlijke conflicten. Het gaat er niet om de strijd aan te gaan, maar om te streven naar grotere openheid, duidelijkheid en veiligheid.

Creatievaardigheid

Creatievaardigheid betekent het kunnen realiseren van tastbare verbeteringen binnen een verandertraject. Een veranderaar met deze vaardigheid creëert omstandigheden waarin medewerkers deze verbeteringen effectief kunnen verwezenlijken.

Coalitievaardigheid

Coalitievaardigheid is de bekwaamheid van een veranderaar om relaties op te bouwen met individuen en groepen buiten het directe veranderteam, waardoor zij bijdragen aan het verspreiden en verankeren van de verandering. Zonder deze vaardigheid is de impact van de verandering vaak beperkt tot het domein van het team. Echt contact leggen, begrip hebben van de machtsdynamiek en vaardig zijn in beïnvloeding zijn essentieel voor effectieve coalitievaardigheid.

High Impact Veranderen is een vlot leesbaar boek. Zowel de verschillende brillen of perspectieven (inhoud, proces en dynamiek) om te kijken naar veranderingen als de kenmerken van succesvolle veranderaars (contextbewustzijn, contractvaardigheid, commitment, compassie, conflictvaardigheid, creatievaardigheid, en coalitievaardigheid) hebben ieder hun eigen hoofdstuk. Daarin reikt Van den Heuvel concrete handvatten worden aan, naast inzichten en mooie verhalen. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een samenvatting in punten en een bijpassende case. Door het boek worden een kleine 100 oefeningen aangeboden die je helpen om een betere veranderaar te worden. Een aanrader voor iedere veranderaar.