Communicatieprofessionals gebruiken theorieën en methodieken uit andere vakgebieden. Communicatiebegrippen worden heel verschillend geïnterpreteerd. Genoeg elementen voor een Babylonische spraakverwarring dus. Is communicatie eigenlijk wel een vak? Volgens Betteke van Ruler wel.
Zij rekent alle specialismen tot het communicatievak die bezig zijn met de communicatie in de context van een organisatie die zelf andere doelen heeft dan te communiceren. Binnen dat vak zorgen professionals voor conceptualisering: het ontwikkelen van strategieën om de buitenwereld te laten weten wat de organisatie doet, of deze te overtuigen van het nut van of te betrekken bij de organisatieprocessen. Daarnaast ontwikkelen die professionals creatieve, publieksgerichte communicatiemiddelen als drager voor de boodschappen van de organisatie. Ook houden zij zich bezig met counseling: reflecteren op de vraag waarom de organisatie communiceert zoals zij doet en of dat wel maatschappelijk aanvaardbaar is. Een laatste taakgebied voor communicatieprofessionals is het coachen van medewerkers binnen de organisatie om hun communicatie te verbeteren.
Communicatieprofessionals leiden al dat gecommuniceer in en om de organisatie in goede banen. Zij snappen de impact die communicatie kan hebben, de effecten en de gevolgen, zowel de bedoelde als de onbedoelde. Communicatieprofessionals gebruiken theorieën en erkende methodieken. Zij laten zich leiden door onderzoeksgegevens en weten daarom wat er aan de hand is. Zij bekijken het vraagstuk altijd vanuit de context waarin de communicatie plaatsvindt en denken na over wat zij ermee willen en kunnen. Zij zijn wat Goos Geursen ‘doenkers' noemde: die weten denken en doen te verbinden, en zij denken altijd voor, tijdens en na het doen. Kortom, communicatie is wel degelijk een vak. Van Ruler laat het vak zien door zestig persoonlijke verhalen van totaal verschillende communicatieprofessionals.
Haar boek biedt op bondige wijze inzicht in de breedte en diversiteit van het communicatievak. Door die fragmentatie enerzijds en de onderlinge samenhang anderzijds, is het moeilijk structuur te ontdekken in dit vak. Uit armoede heeft Van Ruler de specialismen daarom maar alfabetisch weergegeven, omdat ook zij geen structuur heeft kunnen ontdekken. Communicatie is een vak is een handig hulpmiddel voor communicatiestudenten die hun weg willen zoeken in dit mooie vakgebied of voor professionals die toe zijn aan een nieuwe uitdaging.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
