De titel Filosofie voor een weergaloos leven van dit compacte boek geeft een hint naar een groots en meeslepend bestaan: je leeft maar één keer dus je moet het maximale eruit halen. Voor een deel heeft filosoof Lammert Kamphuis dat ook zo bedoeld. Het leven kent geen generale repetitie, dus je kunt inderdaad maar één keer jouw leven leiden. Het is een leven ‘zonder weerga’.
Toch gaat dit boek eerder over het bestrijden van rusteloosheid dan over een leven vol grootse daden en intense belevenissen. Volgens Kamphuis vind je die rust niet door te stoppen met denken - waarbij hij ook mediteren noemt - maar door je denken uit te dagen en te verrijken met eeuwenoude en kersverse ideeën.
Twijfel
Het krachtigste medicijn dat filosoferen daarbij te bieden heeft is twijfel. Wanneer je je eigen onwetendheid accepteert, sta je open voor andere overtuigingen dan die van jezelf. Dat verrijkt niet alleen je leven, maar je creëert ook ruimte tussen jou en je vastgeroeste gedachtepatronen.
Kamphuis pleit daarbij voor meer verbeeldingskracht, zodat je jezelf oefent in lenige perspectiefwisselingen. Hoe meer gezichtspunten je kunt zien, hoe meer begrip je ontwikkelt. Hierdoor word je flexibeler in je hoofd en ontdek je dat je vrijer bent in je denken dan je ooit gedacht had.
0ok deelt hij handige gereedschappen om te navigeren bij verlangens in het dagelijkse leven. Verlangens creëren onrust omdat je daardoor iets wilt wat je daarvoor nog niet wilde. Je betaalt dus met je rust en aandacht. Hoe bewuster je bent van verlangens die overal aangewakkerd worden, hoe weerbaarder je wordt.
Bankhangen
Kamphuis doet dat aan de hand van de denkbeelden van een bonte reeks filosofen die hebben nagedacht over roem, de zin van het bestaan, de betekenis van vriendschap, de waarde van werk en nog veel meer. Dat hij ook Marco Borsato en André Hazes als eigentijdse denkers beschouwt, maakt dit boek verfrissend.
Deze ideeën van klassieke en hedendaagse denkers verbindt hij moeiteloos met eigentijdse kwesties. Zo doet hij aan de hand van filosofen uit de oudheid interessante bespiegelingen over seks, smartphones en sterfelijkheid.
Aristoteles heeft bijvoorbeeld niets met ‘bankhangen’. Hij vindt dat je pas gelukkig wordt als je actief wordt en al je vermogens verwezenlijkt. Je moet proberen een goed leven te leiden, niet alleen voor jezelf maar juist ook in relatie met anderen. Volgens Aristoteles hoef je jezelf echter niet voortdurend ‘opnieuw uit te vinden’, met alle druk die daarbij komt kijken. Het is niet voor niets als je je ergens comfortabel bij voelt, want dit is waarschijnlijk iets dat bij jou past.
Zo kun je tot rust komen in een samenleving die ons voortdurend uitdaagt om groots te dromen, uit de comfortzone te komen, je hart te volgen en niets spannends te missen. ‘Een kalm en bescheiden leven brengt meer geluk dan het najagen van succes en de constante rusteloosheid die dat met zich meebrengt’, citeert hij Albert Schweitzer.
Meer relativering dus in plaats van een wild en meeslepend leven. En dat is voor de verandering behoorlijk geruststellend.
Sigrid van Iersel is verhalenmaker. Ze helpt organisaties en ondernemende professionals om mensen in beweging te brengen met een helder en inspirerend verhaal. Ze is een van de auteurs van Lenig denken.
Over Sigrid van Iersel
Sigrid van Iersel is schrijver, storytellingexpert en specialist in creatief denken. Als storycoach begeleidt ze mensen om hun stem te vinden en hun verhaal uit te dragen, bijvoorbeeld om een missie in de wereld te zetten.
