Het is dan ook niet gek dat we in ons werk en ons dagelijks leven steeds meer dilemma’s op ons pad vinden. Een dilemma is in ons land iets met een negatieve gevoelswaarde, iets onprettigs dat machteloosheid en soms zelf angst veroorzaakt. Reden genoeg voor Everts en Olthof om er een heel boek aan te wijden. Daarbij zijn ze niet over een nacht ijs gegaan.
Het eerste deel van hun boek is het fundament. Daarin definiëren en verklaren de auteurs het fenomeen dilemma. Ook introduceren zij de taal die nodig is om over dilemma’s te praten en tonen ze hoe een dilemma te visualiseren is. Verder komt aan bod hoe filosofen zich vanaf de oudheid over het onderwerp hebben gebogen en hoe verschillende dilemmadenkers er recenter mee omgaan.
Dan volgt deel twee, de procesmethode. Hier beschrijven Everts en Olthof hun eigen cyclische procesmodel Dilemma to Dialogue (D2D). Dit model werkt voor alle soorten dilemma’s en legt het initiatief bij de dilemmahouder. Het helpt een dialoog met stakeholders te creëren en probeert hen tot begrip en respect voor elkaars standpunt te brengen. Tot slot helpt het model om winst voor beide zijden tot stand te brengen.
Deel drie biedt een doorkijk van actuele dilemma’s op het gebied van het leven, zoals ik versus de ander en orde versus chaos. Ook bespreken de auteurs dilemma’s binnen organisaties op het gebied van leiderschap, strategie en samenwerking. Verder komen dilemma’s van beroepsgroepen als rechters, politici en zorgverleners aan de orde.
In het laatste deel richten Everts en Olthof zich op de toekomst. Zij laten zien wat futuristen denken dat ons op het gebied van dilemma’s te wachten staat en wat ze zelf willen bereiken: een lerende gemeenschap rond het fenomeen dilemma’s.
De opbouw van Dansen met dilemma’s is helder en de tekst is toegankelijk. Het D2D-model van de auteurs is grondig opgebouwd, maar doet nogal een beroep op de lezer. Het is echter ook niet niks wat de beide heren bij elkaar gebracht hebben over dilemma’s en daar moeten we vooral blij mee zijn. Zeker nu dilemma’s aan de orde van de dag zijn.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
