Werkboek Mindful Zelfcompassie - Nuttig maar een stroeve vertaling

Neff en Germer hebben elk individueel al meerdere in meer talen vertaalde boeken op hun naam staan en dat is wat mij betreft ook te zien. Ondanks de stroeve vertaling van de Nederlandstalige versie, blijft het een voor iedereen nuttig en leerzaam boek. De mensen die er het meest aan hebben, zullen de mensen zijn die mogen leren wat vriendelijker voor zichzelf te zijn en daar wel wat handvatten voor kunnen gebruiken. Die handvatten kunnen ze volgens mij zeker vinden in dit boek.

Ik maakte zelf voor het eerst kennis met het fenomeen zelfcompassie met de publicatie van Neff's boek 'Self-compassion' uit 2011, dat ook in het Nederlands te krijgen is met de titel, je raadt het al 'Zelfcompassie'. In dat boek wordt zelfcompassie geïntroduceerd en ook theoretisch onderbouwd. Het 'Werkboek mindful zelfcompassie' dat dit jaar in vertaling verscheen, borduurt daar in zekere zin op voort, maar je hoeft niet eerst het eerdere boek te lezen om met dit werkboek prima uit de voeten te kunnen.

Mindful zelfcompassie wordt in de inleiding van het boek kort toegelicht. De auteurs vertellen wat het is, wat het vooral ook niet is en dat onderzoek aantoont dat mensen met meer zelfcompassie gelukkiger en gemotiveerder zijn, betere relaties hebben, fysiek gezonder zijn en minder angstig en depressief zijn. En handig voor als het leven tegenzit: mensen met meer zelfcompassie hebben ook meer veerkracht om met de moeilijke dingen in het leven om te gaan. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, dus dan komt zo'n werkboek goed van pas.

Net zoals er 8-weekse mindfulnesstrainingen zijn, hebben Neff en Germer ook een cursus Mindfulness Zelfcompassietraining (MSC) van acht weken opgezet. In zekere zin is dit werkboek een gids bij die live cursus. Maar het boek kan wellicht ook in plaats van de cursus gebruikt worden. Het doel van het werkboek is dat je als lezer leert met meer zelfcompassie in het leven te staan. Het boek volgt daarin de opzet van de cursus en elk hoofdstuk begint met een inleiding met informatie over het onderwerp dat besproken gaat worden en wordt gevolgd door oefeningen die je ook zelfstandig kan doen. Naast de theorie en de oefeningen worden er ook cases besproken en ten slotte kan je als eigenaar van het boek ook meditaties als mp3 downloaden op de site van de uitgever.

Het werkboek geeft op een toegankelijke manier kennis over mindfulness en zelfcompassie. De auteurs weten goed waar ze het over hebben en zijn duidelijk deskundig. Ze raden de lezer aan om vooral die oefeningen te doen die bij ze passen. Als dat dan toch niet lukt raden ze aan om compassie te hebben wanneer een oefening te zwaar blijkt. Soms is het beter om een oefening over te slaan.

Zelfcompassie en mindfulness zijn goed en nuttig, maar het toelaten van al je gevoelens en emoties kan er ook toe leiden dat onverwerkte emoties erg oplaaien en hard binnen komen. Dat verschijnsel heet 'backdraft' en is een brandweerterm. Het onderkennen van emoties is goed, maar het is soms verstandiger om het een beetje te doseren.

Kortom: ik vind het een nuttig en leerzaam boek. Ik denk dat bijna iedereen er wel iets van kan leren. Zeker wanneer mensen om wat voor reden dan ook hebben geleerd zichzelf strenger te behandelen dan goed voor ze is. Het enige waar ik nog wel iets over wil zeggen is de stroeve vertaling. Woorden die in het Engels heel alledaags zijn, klinken in het Nederlands onnodig ingewikkeld, formalistisch en stroef en de vertaler heeft wat mij betreft dan niet altijd de beste vertaling gezocht.

'Adaptief' klinkt in het Nederlands bijvoorbeeld veel academischer dan het Engelse 'adaptive'. Je had ook een zin kunnen maken met aangepast of iets vergelijkbaars. Dat leest een stuk vlotter weg. Dit geldt voor het hele boek en dat maakt ook dat het boek stroef leest. Woorden als 'echter' worden veelvuldig gebruikt, enzovoort. Soms is zelfs de zin vertaald in een zinsvolgorde die veel te dicht bij het Engels blijft en in het Nederlands nog wel mag, maar bijzonder beroerd wegleest. En dat is jammer, want je zou willen dat zo'n werkboek juist zo toegankelijk mogelijk is. Ik heb de optie om het desnoods in het Engels te lezen, maar gun mensen die daar minder bekwaam in zijn een vlot leesbare, heldere en toegankelijke vertaling. Dat is dit helaas niet. Onleesbaar is het niet. Maar door het hele boek heen zag ik dit soort vertaalkwesties. Dat leidt onnodig af van de inhoud en I for one, om dan toch maar wat Engels in de mix te gooien, vind dat verrekte jammer.

Werkboek Mindful Zelfcompassie is namelijk een boek dat het wel degelijk verdient om veel gelezen te worden.