Maar voodoo is meer, dat probeert Jitske Kramer in het boek Voodoo, op reis naar jezelf via eeuwenoude rituelen aan te tonen. Verslag van een persoonlijke reis naar Togo.
Voodoo, op reis naar jezelf via eeuwenoude rituelen heeft als ondertitel/hoofdvraag ‘Kun je een beetje in iets geloven?' Deze vraag is erg dubbel uit te leggen, kun je in iets geloven en kun je een beetje in iets geloven. De schrijfster ondergaat dit hele (duivelse) dilemma in Togo, waar ze wordt ingewijd in de beginselen van Voodoo.
Jitske Kramer is een bekend antropoloog met meerdere boeken op haar naam, zoals Deep Democracy, De Corporate Tribe, Building Tribes en recent Jam Cultures. In al die boeken wordt wel een link gelegd met de zakenwereld en wordt een vertaling gemaakt van de rituelen zoals we die in andere culturen tegenkomen naar onze eigen situatie. Dat gebeurt in dit boek niet, het betreft een persoonlijk reisverslag van de reis van Kramer naar Togo waar ze op uitnodiging rituele voodoo-behandelingen ondergaat.
Het persoonlijke wordt door haar goed beschreven, de dilemma's die ze tegenkomt op bijvoorbeeld het gebied van het slachten van dieren. Hoewel dit onderdeel is van de rituelen heeft ze hier veel moeite mee. Ze benadrukt steeds het belang van het met open ogen kijken naar de omgeving en niet te veel vanuit een (westerse) blik. De rituelen worden mooi beschreven, de foto's ondersteunen het verhaal.
Toch bekruipt me het gevoel dat er meer uit te halen was, als ik het vergelijk met de andere boeken van Kramer. Dit boek beschrijft een persoonlijke reis, maar meer niet. Het geeft daarmee een mooie inkijk in Voodoo, wat het is en hoe rituelen werken, maar daar blijft het bij. Het verhaal met een van de hoofdvragen ‘als je ergens niet in gelooft, kun je er dan bang van zijn?' wordt niet echt beantwoord. In een van de laatste rituelen krijgt de schrijfster haar leefregels mee, die schijnen best streng te zijn. Deze houdt ze grotendeels voor zichzelf, het is ook niet duidelijk of ze zich daar heel streng aan gaat houden, het dilemma wordt dus niet opgelost. Aan het eind van elk hoofdstuk staan vragen die aan de lezer worden gesteld, met name wat je in de positie van de schrijfster gedaan zou hebben en hoe je er zelf naar kijkt. De vragen zijn ook aan de schrijfster zelf gesteld, ‘Vragen aan jou (en aan mezelf)' heten de paragrafen. Een antwoord vanuit de schrijfster komt niet echt.
Het blijft een mooi boek, mooie foto's, mooie verhalen en een interessante inkijk in Voodoo. Zeker interessant als je iets meer hiervan wilt weten.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
