Nooit meer een zelfhulpboek - 'Je moet het lef maar hebben'

Vanuit dat oogpunt bezien is de titel van het boek Nooit meer een zelfhulpboek geschreven door Dominique Haijtema niet direct een positief uithangbord voor de sector. Toch is er een uitgeverij (Volt) geweest die het heeft aangedurfd een boek met deze uitdagende titel op de markt te brengen.

Het is een .....
Hoewel het boek in de managementboeken top 1.000 van Managementenboek.nl staat en Dominique Haijtema een reputatie heeft als schrijfster van verschillende boeken over leiderschap en ooit hoofdredacteur was van het tijdschrift Management Team, is het boek niet echt een managementboek. Wat dan wel? Een zelfhulpboek, hoewel in tegenspraak met de titel? Nee, ook niet echt. Het heeft meer weg van een autobiografie van een vrouw die zichzelf twee keer stevig is tegengekomen en daar een zeer persoonlijk en heel lezenswaardig boek over heeft geschreven.

Een autobiografie die nog niet af is
Als je de definitie van een autobiografie erbij pakt lees je dat een autobiografie meestal op latere leeftijd wordt geschreven. Zodat het grootste gedeelte van iemands leven kan worden meegenomen. Nu, dat beeld krijg je echt niet mee als je het boek leest. Dominique staat nog midden in het leven, maar heeft wel een hersenbloeding en de diagnose epilepsie voor haar kiezen gekregen. Het waren de aanleidingen voor haar om dit boek te schrijven, een boek dat voor mijn gevoel nog niet af is. Het leest en voelt als de beschrijving van een reis die nog maar net begonnen is.

Het hoofd staat centraal
Kan het toeval zijn dat zowel een hersenbloeding als epilepsie fysieke zaken zijn die hun oorsprong vinden in je hoofd en dat Dominique vervolgens met het schrijven van het boek je als lezer een kijkje geeft wat er daarna geestelijk in je hoofd gebeurt? Want dat is wel wat zij je als lezer geeft, een onthullend kijkje in haar hoofd. En niet zo'n klein beetje ook. Ze is eerlijk, oprecht en transparant over wat dat lichamelijke onheil bij haar allemaal heeft aangericht, maar ook (en dat is belangrijker) haar heeft opgeleverd. Als mens die het ook al allemaal niet precies weet en onzeker is op zijn tijd.

Raw food for the mind
‘Rauw eten voor je geest' klinkt net even wat platter en gewoner als ‘raw food for the mind'. Dat laatste bekt ook veel beter als ondertitel, maar de boodschap uit het boek blijft hetzelfde. Puur vanuit haar eigen ervaring zaken beschrijven en die delen met jou als lezer. ‘Stof tot nadenken' had als ondertitel eveneens gekund, maar blijft minder goed hangen. De metafoor van rauw eten klopt als een bus, want zonder opsmuk beschrijven wat je allemaal meemaakt in je leven is voor de nieuwsgierige lezer die dit boekje koopt of al heeft gekocht, af en toe even slikken. Net zoals dat het geval kan zijn bij rauw eten.

Food for thought
Toch komt de Engelse vertaling van ‘stof tot nadenken' wel terug in het boekje en hoe. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een ‘Food for thought'. Soms in de vorm van een quote, soms een iets uitgebreidere tekst of een kort interview met interessante mensen. Mensen die iets zinnigs hebben te melden over onderwerpen waar Dominique in het hoofdstuk zelf al over heeft geschreven. Het maakt dat je het boek na het lezen weglegt, maar net zo gemakkelijk weer kan terugpakken om bepaalde zaken te herlezen. We noemen het niet voor niets stof tot nadenken.

Pageturner, klinkt dat gek? Ja!
Bij een pageturner denk je eerder aan een detective of een thriller dan aan een boek over lichamelijk onheil dat iemand is overkomen. Toch had ik bij het lezen wel een beetje het gevoel van het lezen van een pageturner. Niet uit een vorm van vermeende sensatiezucht of de spanning zoeken, maar meer uit oprechte nieuwsgierigheid naar hoe Dominique de shit die haar overkomt een, zoals dat zo mooi heet, plekje geeft in haar leven. En dan doe je het als schrijfster goed, als je als lezer als het ware door het boek wordt heen getrokken. Normaal gesproken niet iets wat je als prettig ervaart, ergens door heen worden getrokken, maar in dit geval wel.

Eindoordeel
Hoewel ik Nooit meer een zelfhulpboek al langer geleden had gelezen en daar mijn aantekeningen bij had gemaakt, heb ik het eerst even weggelegd. Om even afstand te nemen van een persoonlijk verhaal dat me raakte. Door de al eerder gemelde eerlijkheid en kwetsbaarheid van Dominique. Je moet het lef maar hebben dat met een breed publiek te delen. In haar dankwoord komen diezelfde elementen weer terug, maar net even anders. Over het algemeen is een dankwoord vrij steriel en bedankt de auteur soms wel de halve wereld voor het kunnen en mogen schrijven van het boek dat je net hebt gelezen. Hier lees je echter een oprechte dank voor de rijkdom van het leven en de mensen om je heen.