'Er was eens een intelligente jongeman die een manier zocht om goede beslissingen te nemen - zodat hij meer succes en minder stress in zijn leven zou hebben.' Zo begint deze parabel van Spencer Johnson getiteld 'Ja of nee'. De jongeman, hoofdpersoon van de parabel, besluit om deel te nemen aan De Trektocht' 'onder leiding van een gids die de deelnemers hieraan begeleidt bij het nemen van belangrijke besluiten. Tijdens de tocht praat de jongeman met medetrekkers die elk een vraag uit Johnsons systeem met hem bespreken. Het systeem voor betere besluitvorming bestaat uit het stellen van zes basisvragen aan jezelf; drie vragen aan je hoofd en drie aan je hart.
Het is gebaseerd op het stellen van vragen omdat vragen je volgens de auteur ´wakker schudden voor de realiteit en je dwingen om antwoorden te zoeken'. U begint het systeem door op te houden waar u mee bezig bent. Daarmee creëert u ruimte om iets anders te gaan doen.
Stel vervolgens drie praktische vragen over uw te nemen besluit aan uw hoofd. 1. Voldoet u bij het nemen van het besluit aan de werkelijke behoefte? Is het niet alleen een wens van uzelf, maar is het ook echt nodig? 2. Heeft u zich op de hoogte gesteld van alle keuzemogelijkheden? Vaak zijn wij ons niet bewust van alle keuzes die we hebben. Win hiervoor noodzakelijke informatie in bij anderen en controleer deze informatie ook. 3. Zijn alle keuzemogelijkheden goed overdacht? Wat gebeurt er als u het besluit neemt? En wat dan? En wat daarna? Als u dit van tevoren bedenkt, scheelt dit achteraf veel herstelwerk. Wanneer u al deze vragen met JA beantwoordt, gaat u verder met het stellen van drie persoonlijke vragen aan uw hart. 4. Bent u eerlijk tegenover uzelf? Wij zijn vaak eerder geneigd om te geloven in een illusie die ons goed uitkomt dan in een waarheid die wat minder goed uitkomt. Schuif hierbij uw ego opzij en vraag mensen om u heen wat zij zien. 5. Vertrouwt u op uw intuïtie? Hoe voelt het hoe u aan uw beslissing werkt? Vaak voorspellen deze gevoelens veel over de resultaten. Kijk ook eens terug op eerdere besluiten die u heeft genomen. Wees daarmee uw eigen mentor. 6. Gelooft u dat u beter verdient? We behalen vaak de resultaten die we onwetend geloven te verdienen. We laten onszelf in ieder geval nooit méér dan deze resultaten behalen. Zoals Johnsons andere boeken is ook deze parabel vlot geschreven en leest het boek prettig door. Doordat de auteur gekozen heeft voor gesprekken met de verschillende medetrekkers, is het boek zeer gestructureerd van opzet. De voorbeelden per vraag en de samenvatting bij het einde van elke gesprek dragen hier ook zeker aan bij. Alhoewel het boek niet boordevol eye-openers staat, heeft het mij wel aan het denken gezet. Met name het stellen van vragen aan mijn hart zal ik wat meer aandacht schenken bij de belangrijke beslissingen die ik de komende tijd ga nemen. Wat ik persoonlijk een nadeel vind van het systeem is dat het aanspoort tot lang nadenken over het nemen van een besluit. Mijn ervaring is dat mensen al vaak zeer bedreven zijn in het niet-nemen van een besluit omdat het nog niet helemaal overdacht is. De auteur noemt wel eenmaal in het boek dat het belangrijk is om ook sneller betere beslissingen te nemen, maar hoe dat in de praktijk in zijn werk gaat, beschrijft hij niet. Zal dit systeem mij meer succes en minder stress opleveren? Dat kan ik nog niet echt zeggen, maar zoals gezegd heeft 'Ja of nee' mij wel getriggerd om het systeem uit te proberen bij mijn toekomstige besluiten.
