Terugblik & vooruitblik is ontworpen door Cees Stegenga en conceptenbureau De Zindustrie. Het spel bevat een groot aantal kaarten met in totaal 366 vragen over verschillende aspecten van het leven, zoals gezondheid, werk, vrije tijd, familie en relaties. Iedere kaart heeft er zes: vijf terugblikvragen & een vooruitkijkvraag. De meeste terugkijkvragen zijn bedoeld om individueel beantwoord te worden. Vraag 3 is altijd een groepsvraag. De meegeleverde dobbelsteen bepaalt welke vraag beantwoord moet worden.
Het spel is ontworpen voor gebruik in min of meer feestelijke situaties, de tekst op het doosje is dus echt niet ironisch bedoeld. En dat betekent dat de gebruiker aangemoedigd wordt onder het genot van een hapje en een meer of minder sterk drankje vragen te beantwoorden als ‘Bij welke gelegenheid heb je jezelf getrakteerd? Wat was die traktatie’, en ‘Heb je op je gewicht gelet?’, maar ook ‘Heb je een conflict met iemand gehad?’, en ‘Had je de regie over je leven of werd je geleefd?’. Dat is dan toch best zware kost en het risico van een kwade dronk lijkt me verre van denkbeeldig.
Een spel als ‘Terugblik & vooruitblik’ moet je toch het gevoel geven dat je het tot nu toe zo slecht nog niet hebt gedaan en dat je zin hebt in de periode die voor je ligt. Ik zou dit spel dan ook niet zo snel aanbevelen aan iemand die een leuke activiteit zoekt voor een feestelijke viering van vijftig jaar Volkstuinvereniging ‘De Handen Ineen’, om maar iets te noemen.
Daarmee is wat mij betreft dit spel niet als ongeschikt voor het beoogde doel afgeschreven. Integendeel, ik zie juist heel andere gebruiksmogelijkheden. Terugblikken en vooruitblikken is een belangrijke fase aan het begin van complexere organisatieveranderingen, zoals fusies, reorganisaties en cultuurveranderingtrajecten. Steevast moet daarin afscheid genomen worden van mensen, complete afdelingen of teams, en bijna altijd van vertrouwde werkwijzen. Dat gaat gegarandeerd ‘van au’, en in zo’n fase lijkt me Stegenga’s spel een uitermate geschikt instrument. Door hun gevarieerdheid bieden de vragen volop mogelijkheden om serieus naar verleden en toekomst te kijken, maar ze bieden ook ruimte voor een wat luchtiger benadering; er moet af en toe ook gelachen kunnen worden.
‘Terugblik & vooruitblik’ verdient dus een plek in de toolkit van iedere organisatiecoach, zoals het Reflectiespel 1 en Reflectiespel 2 van Marijke Lingsma, het Kwaliteitenspel van Peter Gerrickens, en Het identiteitsspel van Joyce Meuzelaar (en natuurlijk nog heel veel andere spellen). Bij uitgeverij THEMA moeten ze dan wel een sticker met een nieuwe tekst op de doosjes plakken. Anders komt het gegarandeerd in verkeerde handen terecht.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.
