De meerderheid (40%) is verkrampt en voelt zich onder grote druk staan en 37% doet het op zijn gemak en wacht af. Dan is er nog een groep van 11% die volledig is afgehaakt. De conclusie in het boek Werkvuur is dat bijna negen van de tien mensen energie verliezen in hun werk. Deze schrikbarende cijfers komen uit het onderzoek dat Hans van der Loo en Patrick Davidson de afgelopen vijf jaar verrichtten.
De auteurs onderscheiden vier groepen. De eerste groep is in Flow, bevindt zich in de zinzone, is actief, heeft veel werk en ervaart daarbij in hoge mate zin. Ze communiceren actief en constructief en gebruiken positieve krachttermen en versterkende woorden. De tweede groep zijn de Nono's. Ze werken alsmaar harder, de werkdruk is hoog en er is continu stress. Ze zijn gericht op overleven, verbruiken veel energie en communiceren hard en direct. De derde groep, de Zozo's, werkt in een prettige, ontspannen en harmonieuze sfeer. Ze houden van vaste patronen en plekken. Hun communicatie is passief-constructief. Ze gebruiken abstracte, neutrale en wollige taal. Wat ze ermee bedoelen, blijft in het midden. Zozo's zijn gericht op het handhaven van de status quo. Tot slot is er de zombiezone die zich kenmerkt door apathie en een negatieve sfeer. Zij wordt bevolkt door de Dodo's en bestaat uit teams waar iedereen doet wat hem of haar goeddunkt en uit teams die de gelederen juist gesloten houden tegen de rest. Hun houding is passief en negatief en hun communicatie is passief en destructief. De vier zones tonen hoe energie er van de buitenkant uitziet.
Vervolgens duiken de auteurs in de vraag hoe we in de zinzone terecht kunnen komen. Ze onderscheiden vijf energiebronnen waarmee we aan de slag aan de slag kunnen om meer positieve energie te krijgen. Het gaat om Affectie, Context, Toekomst, Intensiteit en Verbinding, die samen het acroniem ACTIV vormen. Fysieke energie laten ze buiten beschouwing. Die is te verbeteren met een gezonde leefstijl en veel bewegen en is maar voor een derde van invloed op de energiebalans. De andere twee derde wordt bepaald door mentale, emotionele en sociale factoren die ze uitwerken in hun vijf energiebronnen. Affectie gaat over emoties die ons raken en energie geven en een signaal afgeven of we goed of fout zitten. Context gaat over het oppikken van prikkels uit de omgeving en of we ons voldoende bewust zijn dat onze zintuiglijke waarneming wordt gefilterd door ons brein. We zien de dingen allemaal op onze eigen wijze. Wat we niet kunnen zien, geeft geen energie. Door anders te leren denken en kijken, zien we kansen waar we eerder slechts problemen zagen. We kunnen ook energie ontlenen aan toekomstige werelden. Gedurfde ambities stimuleren positieve energie. Intensiteit gaat over met gedrevenheid en vanuit onze sterktes aan het werk gaan. Verbinding met anderen zorgt ervoor dat we samen beter presteren dan alleen.
Werkvuur is een gedegen boek over hoe we het vuur in ons werk gaande kunnen houden. De auteurs zijn daarbij zeker niet over een nacht ijs gegaan. Een nadeel daarvan is dat het allemaal erg veel is. Maar zonder meer een mooie prestatie.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.