Lees verder
Micha de Winter (1951) is sociaal pedagoog en emeritus hoogleraar Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht. Van 2016 tot 2020 was hij tevens Bijzonder Lector Jeugd bij de Hogeschool Utrecht.
Meer over Micha de WinterMedemenselijk opvoeden
Samenlevingspedagogiek voor een hoopvolle en daadkrachtige generatie
Gebonden Nederlands 2023 1e druk 9789085603276Samenvatting
Medemenselijk opvoeden gaat over de vraag hoe we nieuwe generaties via opvoeding, vorming en onderwijs kunnen toerusten en enthousiasmeren voor het leven in een vrije, rechtvaardige en solidaire samenleving. Dat is een samenleving waarin mensen gelijkwaardig zijn en voldoende kansen krijgen om tot bloei te komen; waarin ze het recht hebben hun stem te laten horen en bereid zijn elkaar te hulp te schieten als de nood aan de mens is. Dat laatste klinkt misschien vanzelfsprekend, maar is het geenszins.
Inlevingsvermogen voor mensen die tot onze eigen bubbel horen, lijken we in ruime mate te bezitten. Maar echt ingewikkeld wordt het pas als we ons moeten verhouden tot mensen en groepen met andere belangen of identiteiten. Dan vervallen we vaak in een soort groepsegoïsme. Opvoeding, educatie, jongerenwerk en jeugdzorg kunnen hieraan op een positieve manier tegenwicht bieden, bijvoorbeeld door – in de woorden van Hannah Arendt – kinderen en jongeren te stimuleren op reis te gaan in de gedachtewereld van anderen.
In dit boek bespreekt Micha de Winter hoe samenlevingspedagogiek jonge mensen kan helpen om met elkaar aan een zinvol, hoopgevend en humaan toekomstperspectief te werken. De ontwikkeling van sociale daadkracht (agency) en sociale nieuwsgierigheid spelen daarin een belangrijke rol.
Specificaties
Expertrecensies (1)
Lees verder
Lezersrecensies
Over Micha de Winter
Inhoudsopgave
1 Wat is samenlevingspedagogiek en waarom is die nodig? 13
Opvoeding en samenlevingskwaliteit 13
Gaten in de pedagogiek 16
Samenlevingspedagogiek: ruimte voor eigen inbreng van kinderen en jongeren 18
Integratief onderzoek 20
Lessen uit de jeugdgevangenis 22
Normatief-empirische samenlevingspedagogiek: het werk
van Ervin Staub 24
Tot slot: contouren van een samenlevingspedagogiek 26
2 Pedagogiek over Hoop: het onmiskenbare belang van hoop en optimisme in opvoeding en onderwijs 31
Lea Dasbergs hulde aan de hoop 32
Hoop als actueel pedagogisch thema 33
Hoop en de pluraliteit van gedrag 35
Hoop volgens Janusz Korczak 36
Pedagogiek: van pessimistisch naar optimistisch, van individueel naar sociaal 38
Casus 1: Het optimistische kind 38
Casus 2: Het narratief van de neergang, omgezet in goesting en hoop 40
De lacune 42
Bronnen van hoop 43
Kanttekeningen bij hoop en optimisme 47
Naar een Pedagogiek van de Hoop 47
Handelingsperspectieven cultiveren 48
Onderbreken van impulsieve oordelen en verlangens 50
Optimisme voorleven 51
Participatie bevorderen en de Pedagogische Civil Society
versterken 53
3 Agency: een nieuwe uitdaging voor opvoeding, onderwijs en jeugdbeleid 61
Inleiding 61
Kinderen, jongeren en agency 63
De Ontwikkeling van Agency 68
De vorming van agency 72
Agency in de kinderopvang 73
Twee pijlers: speelveld en opvoeding 76
Tot slot: twee nuanceringen 80
4 Agency als beleidsfilosofie 87
Wachtlijsten in de jeugdzorg bestonden al lang voor de pandemie 90
Ongehoord en Ongekend: de vermijdbaarheid van de avondklok rellen 92
Overhaaste schoolsluitingen met grote gevolgen 95
Conclusies 96
5 Hoopgevende jeugdzorg 101
Inleiding 101
Hedendaagse problemen in de jeugdzorg 102
Maatschappelijke ontwikkelingen en jeugdzorg 104
Psychologisering, kwaliteit van leven en een sociaalpedagogisch vacuüm 106
Zorg voor jeugd in twee lagen 108
Alicia: hoe goedbedoelde zorg kan demoraliseren 110
Gezinsdrama in Zeist 2013, factoren buiten de jeugdzorg? 112
De omslag naar hoopgevende jeugdzorg 114
Werken aan positieve alternatieven 116
6 Medemenselijk opvoeden 121
Inleiding: opvoedingsmethoden en opvoedingsdoelen 121
Medemenselijkheid als doel van opvoeding en onderwijs 123
Medemenselijkheid en empathie 125
Behoefte aan verbinding en de groei van groepsegoïsme 129
Tegenwicht: begrijpen van groepsdynamiek en sociale
nieuwsgierigheid bevorderen 130
Ubuntu als spiegel 135
Epiloog: een persoonlijk verhaal 143
‘Laat anderen nu maar eens het uitverkoren volk zijn...’ 145
Veerkracht 147
Impliciete invloed 150
Geraadpleegde literatuur 155
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan