Bestraffende sancties in het strafrecht en het bestuursrecht
Gebonden Nederlands 2017 1e druk 9789462511248Samenvatting
Bestuursrecht en strafrecht spelen beide bij de handhaving van rechtsregels een belangrijke rol. De verhouding tussen beide rechtsgebieden blijft daarbij onverminderd de aandacht vragen. Tegen deze achtergrond heeft de Directie Rechtshandhaving en Criminaliteitsbestrijding van het Ministerie van Veiligheid en Justitie ons uitgenodigd het onderhavige onderzoek uit te voeren.
Uit de offerteaanvraag blijkt dat de opdrachtgever een betrekkelijk fundamenteel onderzoek voor ogen heeft: 'Het betreft een onderzoek naar de punitieve handhaving in het algemeen. Het onderzoek dient de handhavingsopgave van de overheid centraal te stellen en te onderzoeken (A) welke mogelijkheden er zijn voor de inrichting van de handhaving in het algemeen en (B) op basis van welke principes/criteria de handhaving kan worden ingericht.' Uit het vervolg van de offerteaanvraag wordt duidelijk waar de directe relevantie van het onderzoek voor het beleid in ligt. Het door ons te verrichten onderzoek diende (onder meer) rekening te houden met '(h)et advies dat de Raad van State naar verwachting op korte termijn uitbrengt over de bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving.'
Het was daarbij niet noodzakelijk dat wij met een gezamenlijk onderzoek zouden komen. Een verschil in benadering en het doordenken van de consequenties daarvan zou ook (en misschien wel juist) meerwaarde kunnen hebben voor de discussie waar dit onderzoek een rol bij zou kunnen spelen.
Tegen deze achtergrond is het onderhavige onderzoek uitgevoerd. Wij hebben elk een afzonderlijk stuk geschreven, met een eigen invalshoek, dat een bijdrage vormt aan een discussie waar velen eerder een bijdrage aan leverden. Een discussie die met het inmiddels verschenen ongevraagd advies van de Afdeling advisering van de Raad van State een nieuwe impuls heeft gekregen.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Prof. mr. H.E. Bröring
1. Inleiding
Deel I
2. Algemene indicatoren
Chronologische indeling
Tot de Wet OM-afdoening en Vierde tranche Awb
Wet OM-afdoening
Vierde tranche Awb
Na invoering OM-afdoening en Vierde tranche Awb
Aanvulling
3. Het Advies van de Raad van State
Herijking
Achterhaalde indicatoren en nog bestaande verschillen
Behoud van de bestuurlijke boete op ruime schaal, maar wel meer rechtseenheid
Aard en ernst van de overtreding, moreel gehalte
Zwaarte van de sanctie
Besloten en open context
Verantwoordelijkheid, complementering handhavingsinstrumentarium en materiedeskundigheid bestuur
De verschillen en feilen
4. Tussenbeschouwing
De hoofdconclusie en haar beperkingen
Onvoldoende aandacht voor soorten bestuur en bestuurlijke organisaties
Onvoldoende aandacht voor systeeminherente kenmerken
Het knelpunt van de doorgeschoten bestuurlijke boetes
Regie
Vervolg
Deel II
5. Nadere vergelijking bestuursrecht en strafrecht vanuit systeemkenmerken
Bestuursrecht: het besluit centraal; strafrecht: de vol beslissende rechter
Bestuursrecht: accent op gelijkheid en consistentie; strafrecht: accent op evenredigheid
Bestuursrecht: beleidsregels; strafrecht: vervolgings- en strafvorderingsrichtlijnen
Bestuursrecht: grote diversiteit in organisatie en taakstelling; strafrecht: eenduidige organisatie met bestraffing als hoofdtaak
6. Consequenties voor de keuze tussen bestuurlijke boete en strafbeschikking
Vooraf
Financieel, gebonden bestuur zonder derde-belanghebbenden
Regulators
Decentraal (politiek) bestuur
Bestuurlijke samenwerkingsverbanden
Digitalisering, open normen en netwerkstructuren
7. Verhouding tussen bestuur en OM nader beschouwd
Primaire fase
Bezwaar- of verzetsprocedure
8. Andere (concrete) punten van verschil
Relativering
Relevantie juridische context
Invordering en bestemming boetegelden
Documentatie
Overwegend formele en procedurele verschillen
Bewijsvoering
9. Overige (bestraffende?) bestuurlijke sancties
Variëteit
Intrekking van een begunstigende beschikking
Asp
Naming and shaming
Bibob
Openbare orde
Beoordeling
Deel III
10. Slotbeschouwing
Diagnose: wat is het probleem?
Redeneerlijn en dragende principes
Blijvende plaats voor de bestuurlijke boete
Agenda
Samenstelling begeleidingscommissie
Literatuurlijst
Strafrecht als stelsel van samenwerking
Prof. mr. B.F. Keulen
1. Inleiding
2. Strafrecht en bestuurlijke boete
2.1 De totstandkoming van het huidige stelsel
2.2 Criteria voor de keuze; een notitie en een nota
2.3 De Afdeling advisering van de Raad van State
2.4 Tot slot
3. Aanpassingen van het strafrecht
3.1 Inleiding
3.2 Normering van sanctietoemeting
3.3 De verdeling van verantwoordelijkheden
3.4 Financiële aspecten
3.5 De efficiëntie van het strafprocesrecht
3.6 Concentratie van procedures
3.7 Tot slot
4. Non bis in idem beginsel, onschuldpresumptie, strafrecht en bestuursrecht
4.1 Inleiding
4.2 Rechtspraak van het EHRM en de Hoge Raad
4.3 Non bis in idem en de inrichting van de rechtshandhaving
4.4 De ruimte voor regeling van sancties in het strafrecht
4.5 Regeling in het bestuursrecht
4.6 Tot slot
5. Slotbeschouwing
5.1 Inleiding
5.2 De inrichting van het recht
5.3 Non bis in idem
5.4 De onschuldpresumptie
5.5 Slotopmerking
Samenstelling begeleidingscommissie
Literatuurlijst
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
