Veel ondernemers jagen zichzelf op. Ze willen omzet genereren, productie draaien en hun toekomst veilig stellen (helemaal in deze tijd). Wat menig ondernemer een keer overkomt tijdens de loopbaan is dat men vergeet te scharrelen en een legbatterijkip wordt. Legbatterij, scharrelen zul je je afvragen? Dat moet ik even uitleggen. Ik ben ondernemer en stond zelf jarenlang in de hoogste versnelling totdat ik van de een op de andere dag omviel. De diagnose luidde: een burn-out. Ik was een tijdlang vergeten te scharrelen en mijn productie ten koste van mezelf opgevoerd. Kortom ik was een echte legbatterijkip geworden.
Roofbouw plegen
Stephen Covey heeft het in zijn boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, over het productiemiddel, de zogeheten kip (metafoor voor de mens) en omzet in de vorm van eieren. Kort gezegd komt het hier op neer: als je tijdelijk je productie opvoert, leg je waarschijnlijk veel eieren in de vorm van omzet en tevreden klanten. Als je hierbij echter voor jezelf, de kip vergeet te zorgen, komt je gezondheid in gevaar. En dat wil je juist voorkomen, je bent zelf immers het belangrijkste middel om de toko draaiende te houden! Op de korte termijn lijkt het aantrekkelijk, maar op langere tijd pleeg je roofbouw op je lichaam en duurt het lang om je eigen veerkracht terug te vinden en weer een ei te kunnen leggen.
De burn-out fixen
Ik hoor mezelf nog zeggen tegen therapeut nummer drie: ‘Ik moet binnen drie maanden beter zijn.’ Als echte doe-het-zelver ging ik op zoek naar de heilige graal en shopte ik van psycholoog naar psycholoog en bestelde ik alle zelfhulpboeken. Totdat ik bij een therapeut kwam die zei: ‘Laat je eens een tijdje ondersteunen.’ Maar hoe doe je dat in vredesnaam als je altijd hebt lopen vliegen en rennen? Dat bleek geen gemakkelijke opgave.
Ik herwon veerkracht
Terwijl ik urenlang, dagenlang, en ten slotte maandenlang op de bank lag en mijn hersenen uitgelogd waren, leerde ik veel over mijn lichaam. In eerste instantie omdat het dienst weigerde. Ik had alle signalen zo hard genegeerd, dat ik letterlijk door mijn poten was gezakt (om bij de metafoor van de kip te blijven.) Mijn lichaam kon amper voorruit, een rondje wandelen werd strompelen. Maar langzaam maar zeker herstelde ik. Hoe kon ik in de toekomst, als ik weer ging ondernemen (waarvan ik me afvroeg of ik het ooit nog wel weer zou kunnen) een scharrelkip worden?
Hoe word jij een scharrelkip?
De meest pijnlijke - maar belangrijkste - les was dat ik moest leren loslaten. Dit betekende dat ik leerde voelen wanneer ik moe was en dan moest stoppen. Dat ik nee leerde te zeggen en grenzen aan te geven, belangrijk als je een scharrelkip wilt worden en blijven. Maar bovenal: dat ik leerde voelen waar ik energie van kreeg.
Ik ontdekte iets nieuws tijdens de burn-out: schrijven! Ik schreef mijn ervaringen over de zoektocht naar dé heilige graal bij burn-out in dagboekvorm op, wat later de basis werd voor mijn tragikomische boek. Een boek dat ik zelf graag had willen lezen toen mijn brein ongezellige uitstapjes maakte. Omdat het niet het zoveelste stappenplan is dat je uit je burn-out haalt, maar een ‘feest’ van erkenning en herkenning voor iedereen die met een burn-out kampt, of een geliefde, vriend of collega met burn-out kent. En dat hoe donker het ook lijkt: er is altijd licht aan het einde van de tunnel. Alleen al door humor tegenover de grootste wanhoop te zetten.
Onthoud dat af en toe een legbatterijkip zijn niet erg is. Je valt niet gelijk om, maar vergeet niet te scharrelen. Beter is het om elke dag de balans te vinden, beetje de wind door je haren te laten, en dan een goed ei te leggen.
Kim de Lange is trainer, (trainings-)acteur, coach en auteur. Sinds 2006 traint zij zeer uiteenlopende organisaties in communicatie: van medisch specialist tot brandweervrouw. Haar trainingen zijn altijd interactief en gericht op ervaringsgericht leren. Ze is de auteur van Anders pak je toch gewoon een goed boek? Kims burn-out dagboek.
