Het succes van bijna alle organisaties is door onze netwerkeconomie toenemend afhankelijk van samenwerkingsverbanden. Denk aan interne samenwerkingen tussen units of afdelingen bijvoorbeeld bij integrale dienstverlening, shared services, aan een zorgarrangement of aan een verbeterprogramma. Of externe samenwerkingen zoals: ketensamenwerking, een regie- of projectorganisatie, een coöperatie of intergemeentelijke samenwerkingen.
Sla de krant maar open en je leest dat de meeste problemen in samenwerkingsverbanden voortkomen uit misvattingen tussen mensen. Dat komt omdat hun referentiekaders en verwachtingen niet aansluiten. Jammer, want mijn ervaring is dat je hier op kunt anticiperen. Investeren in anticiperen verdient zich negen van de tien keer terug. Onze doeners-mentaliteit maakt dat we aan de slag gaan zonder eerst een voorstelling te maken van de kwaliteit van de samenwerking. Anders gezegd: in gesprek gaan over het hoe van de samenwerking en de inhoud van de overdrachten die daarbinnen plaatsvinden. Het zijn tenslotte mensen die de regievoeren op de werkprocessen die partijen verbinden.
Voer regie op samenwerken
Regievoeren op samenwerken gaat over hoe je routines, systemen of culturen synchroniseert met behoud van ieders eigenheid. Realiseer je daarbij dat afhankelijk zijn voor mensen ingewikkeld is, omdat ze onzeker zijn over de geschiktheid van de andere partij. Dat komt omdat samenwerken over de grenzen van je eigen organisatie(onderdeel) betekent dat je een stukje van jezelf moet loslaten. Ervaar je in jouw praktijk dat op een samenwerkingsverband te veel, te weinig of de verkeerde spanning staat, dan is er werk aan de winkel. Je neemt bijvoorbeeld schijnsamenwerking of eilandsamenwerking waar? Of dat de samenwerking op een mislukking afstevent of langzaam uitdooft. Hoe ga je daar mee om? Het kan ook zijn dat je een samenwerkingsverband in een keer goed wilt implementeren. Handvatten en tips zijn in dit soort situaties prettig.
In drie stappen bij het succes
Het eerste deel van het boek helpt je in de materie te komen en zet de belangrijkste zaken en principes die van toepassing zijn op samenwerkingsverbanden op een rij. Dit is de basis waarop je een eerste afweging kunt maken of het zinvol is om een samenwerking aan te gaan of wat nodig is om een lopende samenwerking te doen slagen. Je krijgt een helder overzicht van de 7 redenen voor mismatches dat je helpt herkennen wat oorzaken zijn van spanning of onbegrip.
In het tweede deel duik je in de unieke methode VIA-Begripp die ik heb ontwikkeld. Het component VIA bestaat uit drie fasen: Verkennen, Inrichten en Aansluiten. Je doorloopt de drie fasen continu zodat partijen vooruitgang in hun samenwerking te realiseren door te leren van de praktijk.
Het component Begripp is de gesprektool in elke fase die zorgt dat je elkaar begrijpt en je zelf ook begrepen wordt. De laatste p van Begripp markeert de transfer naar de volgende VIA-fase en staat voor participatie. Dit element stelt zeker dat je de juiste mensen meeneemt in het proces.
Het derde deel van het boek bevat waardevol bonusmateriaal. Je krijgt elf korte verdiepende theoretische vensters aangereikt waarin thema's worden besproken die niet weg te denken zijn uit de praktijk van samenwerkingsverbanden.
Over Mirjam van Drimmelen
Drs. Mirjam van Drimmelen is oprichter en directeur van Sterke Schakels. Samen met haar team helpt zij bij het organiseren en ontwikkelen van interne en externe samenwerkingsverbanden. Ze is de auteur van Het geheim achter succesvolle samenwerkingsverbanden.
