Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Interview

Stephen Covey

‘Niemands salaris hangt af van conflict’

De meeste problemen hoeven niet te worden benaderd met een vecht- of vluchtreflex, zegt de Amerikaanse managementgoeroe Stephen R. Covey in Het 3de alternatief. Er is bijna altijd een oplossing te verzinnen die voor beide partijen beter uitpakt. Zo'n derde alternatief is te bereiken met synergie, empathie en bescheidenheid. ‘Het is prima om het met elkaar oneens te zijn.’

Jeroen Ansink | 15 november 2011 | 4-6 minuten leestijd

Wat is er verkeerd aan de manier waarop we onze conflicten momenteel beslechten?
Bij conflicten zijn we gewend om te denken in termen van mijn team versus jouw team. Mijn team is goed, het jouwe is slecht of in ieder geval minder goed. Wie op deze manier denkt, ziet maar twee alternatieven voor een oplossing. Je kunt echter ook kijken of er een uitkomst mogelijk is die beter is dan beide opties, en ons allebei naar een hoger plan tilt. Met zo'n derde alternatief kunnen we niet alleen problemen oplossen, maar ook de toekomst transformeren.

We moeten met andere woorden op zoek naar de gulden middenweg?
Het is meer dan dat. In een compromis krijgt geen enkele partij zijn zin en verliest uiteindelijk dus iedereen. Wie een derde alternatief nastreeft, zoekt juist naar synergie. Het gaat hierbij om de passie, de energie, en de vernuftigheid om een nieuwe realiteit te creëren die veel beter is dan de status quo. Door je vastgeroeste ideeën te laten varen en samen de uitdaging aan te gaan transcendeer je het conflict. Synergie is beter dan jouw manier of de mijne. Het is ónze oplossing.

Synergie wordt door veel mensen gezien als een vies woord.
Synergie is een idee dat bijna niemand begrijpt. Het heeft zijn betekenis verloren omdat de term op grote schaal misbruikt wordt. In het bedrijfsleven wordt synergie vaak op een cynische manier gebruikt als een mooi woord voor fusies en overnames die als enige doel hebben om de aandelenkoers op te stuwen.

Leent elk conflict zich voor een derde alternatief?
Mijn advies is om op zoek te gaan naar een derde alternatief wanneer je geconfronteerd wordt met een uitzonderlijk moeilijke keus, helemaal wanneer daar andere mensen bij betrokken zijn.

Hoe scheid je hierbij het kaf van het koren? Zijn potentiële problemen vaak niet gewoon op te lossen met bestaande regels en afspraken?
Ik weet niet of er zo'n scheidslijn bestaat. Conflicten tussen mensen zijn als ijsbergen: de regels steken boven de oppervlakte uit, maar daaronder ligt een enorm volume aan emoties. Zelfs een simpel conflict over bijvoorbeeld een familieregel kan heftige emoties oproepen. Mensen die het derde alternatief nastreven weten dat, en opperen nooit een oplossing voordat ze een poging hebben gedaan om de gevoelens onder de oppervlakte te begrijpen.

We moeten ons dus voorbereiden op pijnlijke confrontaties.
Het is prima om het met elkaar oneens te zijn. Elke gezonde cultuur zit vol met contradicties. Het verschil is alleen dat mensen die synergetisch zijn geprikkeld worden door mensen die hen tegenspreken. Conflict is wat dat betreft een gift: je kunt ontzettend veel leren van iemand die er een andere mening op nahoudt.

Het gebeurt ook dat conflicten niet worden uitgesproken.
Dat kan worden opgelost met empathie. Als mensen die bang zijn om de confrontatie aan te gaan merken dat je je in ze verplaatst, zullen ze zien dat je hun mening respecteert en ze zelfs waardeert. Daardoor zullen ze zich uiteindelijk aan je openstellen.

Wat als je salaris afhangt van het denken in twee alternatieven?
Niemands salaris hangt daar vanaf.

Sommige mensen winnen juist door de ander te verslaan.
Dat is precies het soort schaarstedenken waarbij mensen hun baan en salaris verliezen! De meeste werkgevers waarderen juist mensen die bij moeilijke dilemma's met creatieve oplossingen komen. De meeste dilemma's zijn vals. Je kunt een promotie afdwingen door een collega weg te drukken, maar je kunt je ook op zo'n manier gedragen dat je bedrijf beslist om een nieuwe positie speciaal voor jou te creëren.

Wat is het grootste obstakel voor een derde alternatief?
Trots, of het nu gaat om het gebruikelijke 'als het niet door ons is uitgevonden stelt het niets voor'-syndroom tot het type hoogmoed waaraan hele bedrijven ten onder gaan. Het tegengif hiervoor is een mindset die afwijkende meningen respecteert en zelfs opzoekt. Uiteindelijk gaat het niet zozeer om te vinden van de ideale oplossing, maar om het ontwikkelen van een cultuur van synergie. Succes is nooit gegarandeerd, maar alle partijen in een conflict oprecht openstaan voor een transformerende oplossing, dan is de kans klein dat die uitkomst niet bereikt wordt. Open, oprechte en respectvolle mensen zijn niet tegen te houden.

Wat moet je doen als de persoon die getransformeerd moet worden macht over je heeft?
Het kan frustrerend zijn als jij op zoekt bent naar een derde alternatief, maar de persoon voor wie je werkt niet. Maar zelfs in die situaties kun je terugvallen op de vraag: ben je bereid om op zoek te gaan naar een oplossing waar we allebei nog niet aan gedacht hebben? In mijn ervaring is het stellen van die vraag alleen al voldoende om defensieve mensen hun verdedigingmechanismes te laten zakken.

Wat als mensen hun energie juist halen uit vijandigheid?
Bij zo'n tegenstander kun je het beste een gebaar van goede wil maken. Bied je verontschuldigingen aan, stuur een brief waarin je je respect toont, maak een of andere menselijke connectie. En blijf stug volhouden. Het kan zijn dat je meerdere malen op je gezicht gaat, maar er kan een dag komen waarop je tegenstander zich realiseert dat je streven naar een oplossing die voor beide partijen goed uitpakt oprecht is. Hetzelfde geldt als je met mensen te maken hebt die niet met elkaar willen praten. Probeer ze een verbinding te laten maken op een menselijk niveau.

En als het helemaal niet gaat?
Soms lukt het inderdaad niet om iemand van een derde alternatief te overtuigen. In dat geval is het beter om je terug te trekken, dan om een resultaat na te streven dat niet tot een win-win situatie leidt.

Over Jeroen Ansink

Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden