Doe niet zo deftig

Schrijven in spreektaal heeft felle tegenstanders. Vroeger op school is het u misschien zelfs wel verboden. Als u een voldoende wilde halen voor uw opstel, moest u schrijftaal gebruiken. De vooroordelen tegen spreektaal De reden dat spreektaal soms ongeschikt wordt gevonden voor geschreven teksten, is de vervelende associatie die mensen erbij hebben. Ze denken aan taalfouten, niet-afgemaakte zinnen, kromme zinnen en eeeeeh's. En inderdaad: als u letterlijk zou opschrijven wat iemand zegt, krijgt u een onleesbare tekst. Het is dus niet de bedoeling dat u alleen maar letterlijk gaat opschrijven wat u zegt, hoort of denkt. Als u in spreektaal wilt schrijven, zult u de tekst stevig moeten bewerken om hem geschikt te maken om gelezen te worden. Schrijf alsof u tegen uw moeder praat Het grote voordeel van schrijven zoals u spreekt is dat u automatisch een natuurlijke, prettig leesbare schrijfstijl krijgt. Schrijf niet in de spreekstijl die u gebruikt als u een presentatie moet geven voor het managementteam. Kies liever voor een informele taal, bijvoorbeeld zoals u tegen vrienden of tegen uw moeder zou praten. U gebruikt dan automatisch geen onaantrekkelijke of onbegrijpelijke woorden en constructies meer: geen jargon, geen abstracte woorden, geen lijdende vorm en geen tangconstructies. Want daar zou uw moeder raar van opkijken. Gaat het wel goed met je? De hersenen schrikken wakker van tekst in spreektaal Kathy Sierra is bestsellerauteur van computerboeken. In 2005 schreef ze een interessant artikel: 'Conversational writing kicks formal writing's ass'. Ze haalt daarin een artikel aan in het Journal of Educational Psychology. In een onderzoek werd gekeken hoe goed studenten de stof konden onthouden die ze hadden bestudeerd in e-learningcursussen. De ene groep studenten kreeg formeel geschreven leerstof, de andere groep kreeg dezelfde stof in een informele schrijfstijl. De groep met de informele leerstof scoorde 20 tot 46% beter toen na de cursussen werd getest hoe goed ze de bestudeerde stof konden toepassen. Hoe komt het nu dat spraaktaal beter werkt dan schrijftaal? Kathy Sierra geeft daarvoor een verrassend simpele verklaring. Uw hersenen denken als u spreektaal leest namelijk dat er een gesprek met ze gevoerd wordt. Dat komt onder andere doordat de tekst een directe aanspreekvorm gebruikt: 'je', 'jij' of 'u'. Daardoor schrikken uw hersenen als het ware plotseling wakker. Want als iemand met u aan het praten is, moet u ook af en toe iets zinnigs terug kunnen zeggen. Natuurlijk weten uw hersenen best dat er niet echt iemand met ze aan het praten is. Ze zitten naar een website te kijken, en dat is iets heel anders dan een gesprek voeren met een ander mens van vlees en bloed. Maar op een onbewust niveau gaan mensen blijkbaar toch iets beter opletten als ze direct worden aangesproken in een tekst. Want ze willen voorkomen dat ze in het 'gesprek' met hun mond vol tanden komen te staan. Tips om uw webteksten in spreektaal te schrijven en de hersenen van bezoekers te activeren: - Spreek de lezer direct aan. Gebruik dus 'u' of 'jij' in uw zinnen. - Zeg 'ik' of 'wij' als u het over uzelf hebt of over uw bedrijf. - Wees vriendelijk. Doe druppeltjes sociale smeerolie in uw zinnen. Net als wanneer u met iemand praat. Om de haverklap zeggen we in echte gesprekken namelijk woorden als: 'sorry', 'alsjeblieft', 'zou je... willen doen', 'bedoelde je misschien...', 'dankjewel', enzovoort. Doe dat ook in uw webteksten. Doe eens gek en praat als een echt mens. - Hang een foto van uw moeder naast uw monitor. Nou ja, schrijf in elk geval alsof u tegen haar praat. - Print uw tekst en lees hem hardop voor. Gewoon even doen! Zodra u ergens hapert, zet u daar een kruisje. Op dat punt loopt het niet lekker en moet u de tekst iets aanpassen. Aartjan van Erkel