Management(boeken) en Dolf Jansen. Is dat geen contradictio in terminis? Nee hoor, zo laat Dolf Jansen weten. ‘Natuurlijk zal ik niet nalaten om bedrijven die in hun corporate brochures onzin verkondigen met satire te bestoken. Maar ik wil ook graag leren. Ik ben geïnteresseerd in andere werelden om daarmee mijn eigen ideeën te toetsen om zo betere antwoorden te vinden. En ik leer ook van de managementwereld.’ Hoewel hij vaak hard oordeelt in zijn optredens, is Jansen niet veroordelend. Als hij samen op het podium staat met Jitske Kramer, hoopt hij ook dat zij hem een paar keer in de hoek zet. ‘Ik hoop dat ik een paar keer verschrikkelijk ongelijk heb. Ik kan daar tegen en het helpt me verder. Ik voer ook gesprekken met LTO Nederland over de agrarische sector. Ik ben niet tegen boeren, maar wel tegen het systeem. In dat soort gesprekken heb ik ook niet altijd gelijk, maar ze helpen mij wel verder.’
Jammen met woorden
Bezoekers kunnen tijdens het Avondseminar op het podium een spannende dialoog tussen Dolf en Jitske tegemoet zien. Het is jammen met woorden. Deels hebben Dolf en Jitske zich voorbereid op basis van het thema inclusie, maar nog veel vaker zal het volstrekt onvoorspelbaar zijn wat er ‘on stage’ gaat gebeuren. De twee kwamen elkaar bij toeval tegen op een event en het gedachtegoed van Jitske boeide Dolf dermate dat ze sindsdien vaker samen op het podium staan. Kramers thema inclusie past ook bij de maatschappelijke betrokkenheid die Dolf etaleert in zijn optredens. Dolf: ‘Inclusie raakt natuurlijk aan macht. En macht, en de rol van de mens daarin, intrigeren me. Kijk naar de macht van lobbyen in het bedrijfsleven. Hoe kan het ‘groenste kabinet ooit’ luchthaven Schiphol de vrije ruimte geven? In de basis mag iedereen meedoen in Nederland, maar in het systeem – wat dat ook mag zijn – zitten toch heel veel verschillen.’ Dolf Jansen is de eerste om daar harde grappen over te maken. Toch is ook hij inclusief. ‘Ik kan het heel erg oneens zijn met pakweg Forum voor Democratie. Ik kan ze als cabaretier met argumenten fileren. Doe dat ook. Maar hoe moeilijk ik het ook vind, ik moet ze wel serieus nemen en ze een plek gunnen. Nadenken over wat ze zeggen en daar zelf weer slimmer door worden. Altijd de balans zoeken.’ Past dat wel bij waterval Jansen… tijd nemen, balans zoeken en nadenken? Dolf: ‘Ik denk snel, dus dat kan wel. Maar afwijzen heeft niet altijd even veel zin. Door te luisteren kun je beter andere meningen en culturen snappen. Dat is in feite ook het werk van Jitske. Hopen dat je verder komt door elkaar te begrijpen. Jitkse laat zien wat in Afrika normaal is. Als ik dat hoor denk ik: wie ben ik om te denken wat normaal is. Op het podium hoop ik die discussie met Jitske te kunnen voeren in een boeiende dialoog.’ Om elkaar te overtuigen, en om elkaar – al dan niet met een satirische twist – tegen te spreken.
Hardlopen
Maar toch. Als hardloper Dolf in een marathon voorbij wordt gelopen door diverse Kenianen, is hijzelf dan nog wel inclusief? Feitelijk mag hij niet meedoen…. Niet goed genoeg. Dolf: ‘Ha, ha ze starten altijd voor me dus ik zie ze nauwelijks. Ik loop een eigen race. Eigenlijk vind ik het prachtig dat deze Afrikanen ergens in uitblinken en er geld mee verdienen.’ De achterliggende vraag hierbij is natuurlijk: iedereen blinkt wel ergens in uit. Niks is echt inclusief, er is altijd hiërarchie. Dolf: ‘Klopt. Maar het gaat om een basishouding. En die basishouding moet zijn: iemand iets gunnen.’ Op het avondseminar Jam Cultures hoopt Dolf samen met Jitske in balans te zijn. Een goede combi van inhoud en een goede grap. Al jammend…. De uitkomst staat net als bij een jamsessie daarbij nooit vast. Dolf: ‘Tuurlijk, ik ben de hofnar, maar het moet wel kloppen. Als ik iets beweer dat niet klopt, hoop ik dat Jitske me terechtwijst. Anderzijds: als cabaretier heb je de mogelijkheid om inclusie met satire als onderwerp op de kaart te zetten. Voor mij is de avond geslaagd als ik drie nieuwe dingen heb geleerd, twee keer klem ben gezet door Jiske en een paar goede grappen heb gemaakt. Maar bovenal is deze (management)wereld voor mij een extra stap. Een mogelijkheid om iets van een andere cultuur te leren.’ Eigenlijk weer het thema van Jitske: andere culturen.
