Grote kans dat je te maken hebt gehad met of schuldig bent geweest aan bla-bla-bla: er zijn te veel woorden gebruikt om de boodschap over te brengen, de gekozen woorden zijn niet juist of taaltechnisch was de boodschap niet in orde. Volgens Dan Roam, de auteur van 'Bla Bla Bla', zijn woorden geweldig: 'Als ze goed gebruikt worden, helpen woorden ons denken, zorgen ze dat we voelen, laten ze ons herinneren, vertellen ze ons de waarheid, wijzen ze de weg, helpen ze ons begrijpen, ontrafelen ze het complexe, verbinden ze ons en geven ze ons leven betekenis.' Niet alle woorden zijn dus bla-bla-bla.
Om een onderscheid te maken tussen woorden die werken en bla-bla-bla heeft Roam de Bla-blameter ontwikkeld.
De Bla-blameter heeft vier verschillende filters:
- De boodschap die de spreker wil overbrengen;
- Het idee achter de boodschap;
- De intentie waarmee de boodschap wordt gebracht;
- De toegevoegde waarde van Vivid (minder woorden, meer tekeningen)
Elk filter kan worden beoordeeld op een vierpuntsschaal. Wanneer iemand duidelijk is, het idee achter de boodschap goed kan verwoorden en de intentie van de boodschap helder is, dan beoordeelt Roam dit geheel als Geen bla-bla. Is de boodschap echter misleidend, het idee erachter heel slecht en de spreker heeft de intentie om zijn gesprekspartner af te leiden dan slaat de meter op de Bla-blameter uit naar Blah Blah Blah.
Al vroeg in het boek introduceert hij de vos en de kolibrie. Roam zegt over de keuze van deze dieren: 'Omdat alle termen die we loslaten op de balans in ons brein – verbaal versus visueel, analytisch versus synthetisch denken, lineair denken versus ruimtelijk – woorden zijn, zijn ze maar voor de helft van ons brein logisch. Als we ons visuele brein wakker willen maken, dan hebben we een betere manier nodig om de balans te zien. Om niet verstrikt te raken in een onderscheid met alleen woorden, stellen we ons voor dat er twee verschillende en zeer hongerige dieren in ons hoofd leven: een vos en een kolibrie.' De vos staat symbool voor de woorden en de kolibrie staat symbool voor de beelden die de woorden kunnen vervangen.
Begeleid door vos & kolibrie wandel en vlieg je afwisselend door het bos (FOREST) van taal en tekeningen en verrast Roam iedere bladzijde weer! Steeds weer laat hij zien hoe je een tekst kunt vervangen door een simpele tekening, waarbij de boodschap soms zelfs krachtiger is dat wanneer er woorden worden gebruikt.
Net wanneer je denkt: 'leuk verhaal, maar ik kan helemaal niet tekenen', weet Roam je te overtuigen dat je met een paar simpele pennenstreken al een heel eind kunt komen. Roam stelt dat er feitelijk maar zes hoofdthema's zijn in een gesprek, namelijk: een naam, een getal, een opsomming, een geschiedenis, een sequentie en een wirwar aan informatie.
Voor elk van deze thema's geeft hij voorbeelden - in woord en beeld - hoe je de woorden kunt vervangen door tekeningen. Zo kun je bij een naam een portret tekenen, bij een getal een diagram en wanneer er een opsomming volgt, kun je een kaart tekenen waarbij je de informatie letterlijk in kaart brengt. 'BlaBlaBla' overtuigt me op elke bladzijde en bij elke tekening.
Eerlijk is eerlijk, wellicht is mijn mening te gekleurd. In mijn werk als trainer maak ik vaak gebruik van tekeningen om mijn verhaal te verduidelijken en ik zie dat het effect heeft. Niet gehinderd door enige kennis over welke tekentechniek dan ook teken ik er rustig op los. Sterker nog, ik geef mijn cursisten regelmatig een flipovervel met een set stiften en vraag ze dat wat ze hebben gelezen om te zetten naar een tekening.
Roam heeft me laten zien hoe je met een paar simpele lijnen een meer krachtige tekening kan maken, wat voor mij de grootste winst is na het lezen van dit boek. Mocht je nog wat sceptisch tegenover de boodschap van Roam staan, dan zal hij je ongetwijfeld overtuigen door wat wetenschappelijke achtergronden.
Naast de zeer uitgebreide bijlage en de literatuurlijst legt Roam uit hoe de twee hersenhelften werken en samenwerken en bespreekt hij het verbale en visuele brein. De grootste kracht van het boek zijn echter zijn simpele, pakkende, aansprekende en geregeld humoristische tekeningen die woorden laten vervagen.
Over Amber Zwartbol
Amber Zwartbol is onderwijskundige (bij een overheidsinstantie).
