Glijbaan Deze deelnemers ervaren geen 'pijn', zoals de Karin de Galan dat noemt. En 'pijn', dat is toch de beste motivator om iets te leren. Niet al te veel pijn, dat kan deelnemers angstig maken. Pas wanneer een deelnemer ergens last van heeft zal er de behoefte tot leren ontstaan.
De Galan reikt haar lezers verschillende werkvormen aan die je als trainer kunt inzetten om deelnemers hun pijn te laten ervaren. Deze werkvormen noemt ze 'de glijbaan'. Door haar deelnemers van de spreekwoordelijke glijbaan af te laten glijden en ze tijdens deze 'rit' bij de fasen 'confronteren', 'reflecteren' en 'introduceren' te begeleiden, laat ze de deelnemers hun eigen pijn ervaren en daarmee hun leerbehoefte ontdekken.
Voordat je echter je deelnemers van de glijbaan kunt laten gaan, moet je een goed programma hebben. Wellicht een open deur zou je denken, maar De Galan laat in 'Trainingen ontwerpen' zien wat de kracht van een goede training in is en wat een valkuil kan zijn. Een goed ontwerp start bij de diagnose van de praktijk. Aan de hand van een mooi geïllustreerd diagnosemodel kun je de lastige situatie (de pijn), het huidige gedrag met het negatieve effect en het gewenste positieve effect in beeld brengen.
Wanneer het diagnosemodel is gevuld, werk je stap voor stap de training verder uit. De Galan kiest ook hier weer voor een beeldende beschrijving: een trap. De drie treden van de trap zijn 'uitleg', 'tussenoefening' en 'kernoefening' en worden achterstevoren ingevuld. Oftewel: nadat je het diagnosemodel hebt vormgegeven, ga je opdrachten en werkvormen bedenken, de kernoefening, waarmee de cursisten kunnen oefenen om het nieuwe gedrag aan te leren en ze daarmee te voorzien in hun leerbehoefte. Het pad tussen de glijbaan (willen leren) en de uiteindelijke kernoefening (kunnen leren) wordt geïllustreerd als een dal. 'Kill your darlings' houdt De Galan de lezer voor wanneer je moet kiezen welke modellen je wilt gebruiken in de training.
Stap voor stap neemt De Galan je mee door alle fasen van het ontwerpen van een training. Zoals Bob Ross, je kent hem waarschijnlijk wel als 'die schilder van tv', je kan laten voelen dat je over dat paadje loopt, of onder de waterval door die hij ter plekke op het doek zet, zo kan De Galan je als lezer laten voelen wat ze schrijft.
De beeldende schrijfstijl van De Galan wordt ondersteund door grappige en treffende illustraties van Maaike Blom en elk hoofdstuk wordt afgesloten met een prachtig getekende checklist die dient als samenvatting. Het knappe van Blom is dat ze in een paar ogenschijnlijk simpele tekeningen de kern van de inhoud weet te raken. Als 'toegift' krijgt de lezer een uitvouwbare plattegrond met daarop alle tekeningen verzameld, die samen het didactisch model van De Galan vormen. Deze hangt intussen boven mijn bureau ter inspiratie!
De Galan heeft met de herziene druk van haar boek 'Trainingen ontwerpen', opnieuw een mooi en bruikbaar document afgeleverd. Daar waar de eerste editie uit 2007 naar eigen zeggen werk in ontwikkeling was, is deze herziene versie duidelijker en meer gestructureerd. Het model heeft een kop en een staart en is wat mij betreft een must have' 'voor elke (startende) trainer. Ze heeft het talent om haar enthousiasme over en ervaring met het trainersvak in simpele en duidelijke taal over te brengen aan haar lezers en weet te boeien van de eerste tot en met de laatste letter.
Over Amber Zwartbol
Amber Zwartbol is onderwijskundige (bij een overheidsinstantie).