Macht!

Mensen strijden voor wat zij begeren. Dat is diep ingebakken in onze programmatuur. Het zit in onze aard om hiërarchische structuren te vormen met maar een leider aan de top. Tegelijkertijd heeft de mens de mogelijkheid te reflecteren op zichzelf en zodoende bewustzijn te ontwikkelen en te leren. In dat leerproces kan het inzicht ontstaan dat resultaten ook zonder machtsstrijd en met minder moeite tot stand kunnen komen. Oscar David onderscheidt drie soorten macht. De meest primitieve vorm is macht 1.0. Degene die zich het best weet aan te passen aan de specifieke omstandigheden van de omgeving, heeft de meeste kans te overleven. Bij deze vorm van macht gaat het dus om het recht van de sterkste en het vermogen daadkrachtig op te treden wanneer dat nodig is. Macht 1.0 wordt gedreven door instincten die willen overleven en winnen. Macht 2.0 vult deze vorm aan en gaat over het vermogen om de uitingen van macht 1.0 te kanaliseren en te reguleren. Daar zijn mechanismen voor nodig die controleren of instanties en leiders zich aan gemaakte afspraken houden. Maar ook mechanismen die ervoor zorgen dat de macht in evenwicht blijft tussen partijen. Deze checks and balances worden ingezet als de schaduwkant van macht 1.0 zich toont en zijn destructieve werking in gang gezet wordt. Regelgeving en controle zijn dan nodig om excessen en machtsmisbruik te voorkomen. Nadeel is dat deze mechanismen veel geld kosten, creativiteit kunnen afremmen en nieuwe initiatieven kunnen tegenwerken. Macht 3.0 ten slotte, gaat over de capaciteit van mensen om macht uit te oefenen; om het vermogen om op een dienende manier te creëren en te verbinden. Het is de kunst de juiste machtsuitoefening bij iedere situatie te vinden. De kracht van het boek van David is dat hij veel verschillende facetten van macht opdient. Facetten waarbij hij zowel put uit zijn eigen ervaring als psycholoog en organisatieadviseur als uit de vakliteratuur. Het brein, seks, het ego, drijfveren, reflectie, feedback en loutering zijn slechts enkele voorbeelden die in dit lezenswaardige boek aan bod komen. De hoofdstukken zijn kort en toegankelijk geschreven en bieden bij elkaar een breed inzicht in wat het ongrijpbare fenomeen macht betekent. Boeiende lectuur!