Vijf jaar van intensief onderzoek is de basis voor dit boek over McKinsey. Bogdanich en Forsythe, beiden verbonden aan The New York Times, geven een mooi kijkje achter de schermen van het voor ons gesloten bolwerk. McKinsey beroept zich op vertrouwelijkheid als het gaat over de klantenportefeuille en de aard van de opdrachten. En altijd benadrukken zij hun adviesrol: ‘wij maken geen beleid, maar geven slechts advies’.
Dodelijke ongelukken
Hoe rampzalig die adviezen soms uitpakken wordt duidelijk in het verhaal dat Bogdanich en Forsythe optekenen over de spoorwegen. Er is een toename van dodelijke ongelukken, als gevolg van bezuinigingen op preventief onderhoud. Alles voor maximale winst.
Ronduit schokkend vond ik het verhaal over een Canadees-Saoedische journalist die bevriend was met Jamai Khashoggi. Omar Abdulaziz is een Saoedisch staatsburger die al bijna 10 jaar in Montreal woont en honderdduizenden volgers op Twitter heeft. Omar werd genoemd in een rapport van McKinsey over hoe onderdanen van het koninkrijk op het beleid van de overheid reageerden. In dat rapport werd Omar, tezamen met andere invloedrijke Saoedi’s, aangewezen als iemand die zeer veel invloed had op de publieke opinievorming en niet zozeer in positieve zin. Die regel in het rapport bleek een onderdeel te zijn van de sentimentenanalyse die vervolgens door de Saoedi’s als wapen tegen Omar en de bevolking werd ingezet. Voor Omar voelde het alsof ‘hij een schietschijf op zijn rug had; daar geplaatst door McKinsey’. Dit deel van het boek leest als een thriller.
Tegengestelde belangen
Daarnaast adviseert McKinsey verschillende belangengroeperingen, bijvoorbeeld die rond de tabaksindustrie. In dat voorbeeld adviseren ze zowel de tabakslobby/industrie als de overheid over gezondheidsrisico’s... Dat soort tegengestelde belangen zie je vaker in het boek. Soms adviseren ze zelfs concurrenten in dezelfde markt. Bogdanich en Forsythe noemen bijvoorbeeld de olie- en gasindustrie. McKinsey zegt dat op te lossen door interne schotten tussen de verschillende adviesteams te maken. En dat het uitwisselen van informatie tussen de verschillende adviesteams niet aan de orde is. Maar of dat daadwerkelijk zo is, kunnen we niet nagaan…
Normen en waarden
Hoe dat zich verhoudt tot de normen en waarden die McKinsey zegt uit te dragen….Meer verklap ik daar niet over; lees het liever zelf. Dat McKinsey zelf niet enthousiast is over dit boek zal niemand verbazen.Zij reageerden met de volgende woorden: ‘ons wordt verantwoordelijkheid in de schoenen geschoven waar we geen verantwoordelijkheid voor hebben.’ Ook vindt McKinsey dat er in dit boek te weinig aandacht wordt besteed aan zaken waarvan ze zelf zeggen ‘we hebben geleerd van onze fouten uit het verleden’.
Op de vraag of dit boek een evenwichtig boek moet ik het antwoord schuldig blijven. Ik kan het nu eenmaal niet staven. Vast staat echter dat de auteurs enorm veel werk hebben verzet de afgelopen 5 jaren. Het lijdt geen twijfel dat ze daarbij veel onbekende zaken boven tafel hebben weten te krijgen. Petje af daarvoor!
Aan diegenen die overwegen te solliciteren bij McKinsey zou ik willen zeggen: lees eerst dit boek. Voor diegenen die McKinsey willen inhuren zou ik zeggen: lees eerst dit boek. En voor diegenen die alleen maar een kijkje achter de schermen willen bij McKinsey zou ik zeggen: lees dit boek!
Over Christel Deckers
Christel Deckers is een onafhankelijk denker, expert op het gebied van governance, change management, innovatie en digitalisering. Zij is gepromoveerd aan de Business School of Economics in Nijmegen en doet onderzoek naar Bestuur en Toezicht in de zorg. Kernwoorden in haar werk zijn: We doen het samen, met plezier naar je werk en de juiste mens op de juiste plek.
