Hidden potential leest allereerst als een trein. Grant neemt ons mee in een onderwerp waar elke HR medewerker of bestuurder zijn voordeel mee kan doen. Tegelijkertijd is het onderwerp ‘verborgen potentieel’ veelomvattend. Het lukt de auteur om de nodige structuur aan te brengen, hoewel de praktische vertaling van het boek wat achterblijft.
Drie delen
Het boek bestaat uit drie delen: Het eerste deel onderzoekt de specifieke karaktereigenschappen; het tweede deel gaat over het scheppen van structuren om je motivatie vast te houden en deel drie richt zich op het bouwen van systemen om de kansen te vergroten het potentieel daadwerkelijk te benutten.
Een opmerkelijke zin uit het eerste deel vond ik de zinsnede: ‘We moeten beter worden in beter worden’. Je zou zeggen dat is ‘leren, maar Grants omschrijving is specifieker. Hij verwijst naar een training aan ondernemers in karaktereigenschappen. Deze training bleek drie keer effectiever dan een cognitieve training. De ondernemers leerden te anticiperen op veranderingen in de markt in plaats van erop te reageren, ontwikkelden creatieve ideeën en introduceerden meer nieuwe producten. En bovenal: ze waren veerkrachtiger en vindingrijker.
Karakter
Waarom doet niet iedereen dat dan? Het antwoord kennen we: veel mensen willen of kunnen niet uit hun comfortzone komen, aldus Grant. Op dit punt houdt Grant de lezer een belangrijke observatie voor: als persoonlijkheid is hoe je reageert op een doorsnee dag, dan is karakter hoe je reageert als het moeilijk wordt. Aha, we moeten dus ophouden te roepen, ‘zo ben ik nu eenmaal’. We moeten karakter tonen. Karakter heeft daarnaast nog een belangrijk voordeel: het onderscheidt ons van robots en AI.
Ons karakter kùnnen we vormen en dat gaat via ‘ongemak’. We moeten op een andere manier naar mensen kijken. Kijk bij sollicitanten bijvoorbeeld niet naar hun diploma’s, maar naar de economische tegenslagen die ze hebben gehad. Ik ken die boodschap van Rasmus Ankersen. Die beschreeft in zijn boek Hunger in paradise dat we te veel kijken naar diploma’s en certificaten. Daardoor zijn we te veel gericht op het verleden en te weinig op de potentie van mensen in de toekomst.
Het boek gaat af en toe ook over Adam Grant zelf: over zijn vroegere perfectionisme en hoe hij daarover heen kwam. Een onderwerp waar hij lang bij stilstaat. Hij stelt dat perfectionisten zichzelf verwijten dat ze fouten maken, waardoor het voor hen moeilijker wordt om van die fouten te leren.
Scaffolding
Ik was vooral benieuwd hoe je deze inzichten naar de praktijk kon vertalen. Ik lees over ‘scaffolding’: het bieden van afbouwende ondersteuning bij leren. En dat we meer pauzes moeten nemen. Maar daarin zag ik nog geen directe toepassingsmogelijkheden.
Grant komt ook met het concept ‘doelbewust spel’ om meer passie voor je taak te creëren. Maar echt overtuigend - of praktisch - is het niet. Misschien zijn mijn verwachtingen op dit punt eenvoudigweg te hoog. Grant zet mij zeker aan tot denken, en het handelen moet ik er dan maar bij verzinnen.
Indrukwekkend vond ik de inzichten over het Finse onderwijs, in een hoofdstuk waarin Grant de rol van systemen en structuren illustreert. Hij vergelijkt het Amerikaanse onderwijssysteem (dat veel weg heeft van ons onderwijssysteem) met dat van Finland. Hij stelt dat het Amerikaanse onderwijssysteem is opgebouwd rondom een cultuur van the winner takes all. De Finnen daarentegen stellen: We kunnen het ons niet veroorloven om een stel hersenen te verspillen. Amerika zet in op de slimmen, Finland richt zich op de talenten van allen.
Overzicht
Grant eindigt Hidden Potential met een epiloog waarin hij alle (40!) stappen om het verborgen potentieel inzichtelijk te maken onder elkaar zet. Dat biedt een goed overzicht wat er gedaan kan worden. Hij heeft een website waar geïnteresseerden hun verborgen potentieel zelf kunnen ontdekken.
Al met al is Hidden Potential een belangrijk en goed onderbouwd boek. Grant borduurt voort op het werk van vele belangrijke auteurs, zoals Carol Dweck en Angela Duckworth.
Tot slot deel ik een mooie oneliner uit het boek: De meest betekenisvolle groei is niet het opbouwen van onze carrière, het is het opbouwen van ons karakter.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.