Financiering van de productieketen

WOORD VOORAF V

Financiering van de productieketen: een inleidende beschouwing 1
T. Hutten & B.A. Schuijling
1. Afbakening 1
2. Verkenning 2
3. Ontwikkelingen 5

A financiers’ perspective on financing the supply chain 7
T. Peshkova & H. Veerbeek
1. Introduction: factoring and its reverse side 7
2. Roots of factoring and reverse factoring 9
3. Factoring and reverse factoring today 11
4. Distinguishing types of financing the flow of money in trade 12
4.1 Introduction 12
4.2 Defining factoring 13
4.3 Defining invoice discounting 14
4.4 Defining non-recourse factoring 14
4.5 Defining reverse factoring (SCF) 16
5. Mechanics of factoring and of reverse factoring 17
5.1 Mechanism of factoring 17
5.2 Mechanism of reverse factoring 20
5.2.1 Key elements 20
5.2.2 Reverse factoring in steps 21
5.2.3 The legal framework and accession 23
5.2.4 The reverse factoring platform 23
6. Client profile for receivables finance products and client benefits 24
6.1 Factoring client profile and benefits 24
6.2 Reverse factoring client profile and benefits 25
7. Typical Financier’s risks in receivables finance 26
7.1 Introduction: a solid asset base 26
7.2 Risk of defects to the commercial contract 27
7.3 Fraud risk: fake invoicing, double assignment or pledge and rerouting 27
7.4 Risk of invalid assignment or pledge 28
7.5 Risk of contractual bans 28
7.6 Risk of non-notification 29
7.7 Risk of debtor set-off or dispute 30
7.8 Risk of local law rules of mandatory nature 30
7.9 Risk of accounting requalification 31
7.10 Risk of secondary liability for VAT 32
7.11 Risk of incorrect treatment in case of insolvency 33
7.12 Regulatory risks 34
7.13 Lessons learned: default management and factoring meets reverse factoring 34
8. Forward looking: the future of receivables finance 35
8.1 New entrants 35
8.2 Insolvency: mal-classification in local laws 36
8.3 Regulatory environment 37
8.4 Legislation to fight late payment 38
8.5 Lifting of assignment/pledge bans to increase financing of SMEs 39
8.6 Risk participations, syndication and securitization 40
8.7 Increasing need of standardisation and transparency 40
8.8 Further innovation and automation 41

Verhandelbaarheid van geldvorderingen in het kader van financiering van de productieketen 43
F.E.J. Beekhoven van den Boezem
1. Inleiding 43
2. Onredelijk lange betaaltermijnen 44
3. Onoverdraagbaarheids- en onverpandbaarheidsbedingen 48
3.1 Algemeen 48
3.2 Naar een nieuwe werking van onoverdraagbaarheids- en onverpandbaarheidsbedingen 54
4. Workarounds 58
5. Conclusie 61

Reverse factoring 63
B.A. Schuijling & A.J. Verdaas
1. Inleiding 63
2. Hoofdlijnen van het arrangement 64
3. Overgang door cessie 67
4. Overgang door contractuele subrogatie 71
5. Betalingsverplichting van de afnemer 73
6. Slot 76

Factoring 77
M.H.E. Rongen
1. Inleiding 77
2. Leverings- en vestigingsvoorschriften voor de cessie en verpanding van vorderingen op naam 78
2.1 Factoring is gesecureerde financiering 78
2.2 Notified vs. Non-notified factoring 79
2.3 Openbare cessie of verpanding 80
2.3.1 Cessie of verpanding van alle bestaande en toekomstige handelsvorderingen 80
2.3.2 Cessie of verpanding van bepaalde door de cessionaris/pandhouder aanvaarde vorderingen 81
2.4 Stille cessie of verpanding 84
2.4.1 Beperkingen vanwege het grondslagvereiste 84
2.4.2 Moment waarop aan het grondslagvereiste moet zijn voldaan – vervolgakten nodig? 85
3. Onoverdraagbaarheidsbedingen 88
3.1 Inleiding 88
3.2 Cessie- en verpandingsbedingen naar Nederlands recht 88
3.3 Cessie- en verpandingsbedingen in de praktijk: gevalstypen en uitleg 90
3.4 Bevoorschotting van vorderingen onderworpen aan een verbintenisrechtelijk werkend cessie- en/of verpandingsbeding; risico’s 94
3.5 Bevoorschotting van vorderingen onderworpen aan een goederenrechtelijk werkend cessie- en/of verpandingsbeding; risico’s 97
3.6 Aangekondigde wetswijziging 102
3.6.1 Het Voorontwerp wet opheffing verpandingsverboden en het voorstel van de NVB/FAAN 102
3.6.2 Geldvorderingen die voortkomen uit de uitoefening van een beroep of bedrijf 104
3.6.3 Het vereiste van een financieringsdoeleinde 107
3.6.4 Het vereiste van een schriftelijke mededeling van cessie/verpanding 110
3.6.5 Regeling voor cessie- en verpandingsbedingen met verbintenisrechtelijke werking 111
3.6.6 Conversie in beding van bevrijdende betaling 112
4. Het fiduciaverbod 118
4.1 Van cessie naar verpanding 118
4.2 Overdracht ten titel van beheer (fiducia cum amico) 119
4.3 Overdracht ten titel van zekerheid (fiducia cum creditore) 120
5. Slotopmerkingen en aanbevelingen voor de wetgever 127

Goederen op krediet 129
J.J. van Hees & T.E. Booms
1. Inleiding 129
2. Toepassingsbereik 130
3. Gevolgen voor de betrokken partijen 141
4. Conclusie 146

Verlengde zekerheid voor de leverancier met een eigendomsvoorbehoud in een ketenverkoop 149
S.C.J.J. Kortmann & K.W.C. Geurts
1. Zekerheid voor leverancierskrediet 149
2. Bevoegde vervreemding door de koper 150
3. Het pandrecht van de bank op de eigendom onder opschortende voorwaarde 152
4. Verlengde zekerheid op de doorverkochte zaken 154
4.1 Het nachgeschalteter en weitergeleiteter Eigentumsvorbehalt in het Duitse recht 154
4.2 Verlengde zekerheid in het Nederlandse recht 155
5. Verlengde zekerheid op de vordering uit doorverkoop 157
5.1 Het Eigentumsvorbehalt mit Vorausabtretungsklausel in het Duitse recht 157
5.2 Zakelijke subrogatie in het Belgische recht 159
5.3 Verlengde zekerheid op de vordering uit doorverkoop naar huidig Nederlands recht 160
6. Inspiratie uit het Oud BW: relativering van het alomvattende zekerheidsrecht van de bank 162
7. Een evenwichtige balans naar huidig recht 166
8. Relativering van het alomvattende pandrecht 168
9. Conclusie 169

De leverancier versus de fiscus 171
A.J. Tekstra
1. Inleiding 171
2. De positie van de leverancier 172
3. Wanneer komt de fiscus in beeld? 174
4. De leverancier onder eigendomsvoorbehoud als (fiscaal gezien) niet reële eigenaar 178
5. De meldingsregeling bodemrecht (art. 22bis Iw 1990) en het eigendomsvoorbehoud 180
6. Verweermiddelen en rechtsmiddelen voor de leverancier bij een gelegd bodembeslag 182
7. Slotopmerkingen 183

Zekerheden en partijautonomie 187
N.E.D. Faber & N.S.G.J. Vermunt
1. Inleiding 187
2. Partiële verpanding van een goed 188
2.1 Knelpunten bij partiële verpanding 188
2.2 Verpanding onder ontbindende voorwaarde 189
2.3 Pandrecht op een (“sluimerend”) aandeel in een goed 190
2.4 Verpanding met beperking van de verhaalsbevoegdheid van de pandhouder 192
3. Wijziging van de rangorde bij pand en hypotheek 193
3.1 Rangwisseling van pand- en hypotheekrechten krachtens partijbedoeling 193
3.2 Alternatieve constructies 196
3.2.1 Lichten en opnieuw vestigen van een pand- of hypotheekrecht 196
3.2.2 Obligatoire wijziging van de rangorde 197
3.2.3 Rangwisseling met behulp van een achterstelling 198
3.2.4 Rangwisseling door middel van herverpanding 198
3.2.5 Rangwisseling en kruiselingse cessie van de gesecureerde vorderingen 200
4. Overgang en splitsing van bank- en kredietzekerheden 201
4.1 Hoofdregel: overgang van het pand- of hypotheekrecht 201
4.2 Het gemeenschappelijk gehouden pand- of hypotheekrecht 203
4.3 Splitsing van een pand- of hypotheekrecht 205
4.4 Volledige overgang van het pand- of hypotheekrecht op de cessionaris 207
5. Tot besluit 208

Bankgaranties en documentair krediet: cut out the middleman? 209
G.J.L. Bergervoet
1. Inleiding 209
2. Documentair krediet en bankgaranties bij de internationale handelskoop 210
2.1 Zaken op transport 210
2.2 Korte schets documentair krediet 212
2.3 Korte schets bankgarantie 213
3. Verdedigingslinies: zelfstandige, abstracte betalingsverplichting en strikte conformiteit 215
3.1 Primaat documentaire realiteit 215
3.2 De zelfstandigheid en abstractie van de betalingsverplichting 216
3.3 Strikte conformiteit 218
4. Tussenschakel in de problemen 220
4.1 Redenen voor frictie 220
4.2 Drie gevallen van frictie 220
5. Technologische ontwikkelingen: how to cut out the middleman 223
5.1 Technologie als middel voor frictieloos functioneren van de bank? 223
5.2 Gebruik van DLT bij bankgarantie en documentair krediet 224
5.3 Toepassing van smart contracts 227
5.4 Vergezicht: bank als platformbeheerder 229
6. Conclusie 231