Het nieuwe ambtenarenrecht

Voorwoord bij de eerste druk / V
Voorwoord bij de tweede druk / VII
Afkortingenlijst / XIII

HOOFDSTUK 1
Het ‘nieuwe ambtenarenrecht’ / 1
1.1 De Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) / 1
1.2 Afschaffen ambtenarenrecht? / 1
1.3 Karakteristieken van het nieuwe ambtenarenrecht / 2
1.4 De Wnra, de Wwz en de Wab / 4
1.5 Aanpassingswet Wnra / 5
1.6 De Wet normalisering rechtspositie in het onderwijs / 6
1.7 De van de normalisering uitgezonderde sectoren / 6
1.8 Aard en opbouw van dit boek / 7

HOOFDSTUK 2
De geboorte van het nieuwe ambtenarenrecht / 11
2.1 Korte historie ontwikkeling ambtelijke rechtspositie / 11
2.2 Het normaliseringsproces / 13
2.3 Belangrijkste motieven achter de Wnra / 14
2.3.1 Essentiële argumenten achter de Wnra / 15
2.3.2 Behoud ambtelijke status / 16
2.3.3 Essentie van het nieuwe ambtenarenrecht / 16
2.4 De geboorte van het nieuwe ambtenarenrecht / 17
2.4.1 Kenmerken van het publiekrechtelijke ambtenarenrecht / 17
2.4.2 Kenmerken van het arbeidsrecht voor de Wwz / 18
2.4.3 Kenmerken van het arbeidsrecht vanaf de Wwz / 20
2.4.4 Invloed van de Wab op het nieuwe ambtenarenrecht / 21
2.5 Overige karakteristieken van het nieuwe ambtenarenrecht / 22

HOOFDSTUK 3
De nieuwe ambtenaar en zijn overheidswerkgever / 25
3.1 Algemeen / 25
3.2 Verschillen in reikwijdte tussen AW en AW2017 / 26
3.2.1 Openbare dienst versus overheidswerkgever / 26
3.2.2 Aanstelling versus arbeidsovereenkomst / 27
3.2.3 Van publiekrechtelijke naar privaatrechtelijke bevoegdheid / 27
3.3 De nieuwe ambtenaar juridisch gepositioneerd / 28
3.3.1 De ambtenaar krachtens arbeidsovereenkomst / 28
3.3.2 De AMvB-ambtenaar / 30
3.3.3 De lokale werknemers op de buitenlandse vertegenwoordigingen van het Koninkrijk: ambtenaar of niet? / 31
3.4 Overheidswerkgevers / 33
3.4.1 Rechtspersonen in plaats van bestuursorganen / 33
3.4.2 De staat, provincies, gemeenten en waterschappen / 36
3.4.3 Openbare lichamen uit artikel 134 Grondwet / 37
3.4.4 Europese groeperingen / 38
3.4.5 Zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) / 38
3.4.6 Decentrale zbo’s / 42
3.5 Zeggenschap over ambtenaren en hun rechtspositie / 43
3.5.1 Zeggenschap bij indienstneming ambtenaren algemeen / 44
3.5.2 Zeggenschap over rijksambtenaren / 45
3.5.3 Zeggenschap over ambtenaren van gemeente en provincies / 48
3.5.4 Zeggenschap over ambtenaren van waterschappen / 51
3.5.5 Zeggenschap over ambtenaren van zbo’s met zelfstandig personeelsbeleid / 51
3.5.6 Zeggenschap over ambtenaren bij privaatrechtelijke zbo’s / 52
3.5.7 Zeggenschap over niet rechterlijke ambtenaren bij de rechterlijke organisatie / 52
3.6 Politieke ambtsdragers, bestuurders en andere uitzonderingen / 53

HOOFDSTUK 4
Het CAO-overleg binnen de publieke sector / 57
4.1 De essentie van de Wet CAO: contracts- en contracteervrijheid / 57
4.1.1 De ambtenaar met een arbeidsovereenkomst / 57
4.1.2 De bij AMvB aangewezen ambtenaar / 59
4.2 Wettelijke beperkingen van het CAO-recht voor de genormaliseerde publieke sector / 60
4.2.1 Krachtens publiekrecht ingestelde zbo’s met eigen rechtspersoonlijkheid / 61
4.2.2 Ambtenaren van de colleges en de rechterlijke macht / 62
4.3 De betekenis van het CAO-stelsel voor de publieke sector / 63
4.3.1 Het arbeidsvoorwaardenoverleg ten tijde van het publiekrechtelijke ambtenarenrecht / 64
4.3.2 De overgang naar de Wet op de CAO / 67
4.4 Overgangsrecht: van avv’s naar (fi ctieve) CAO’s / 77

HOOFDSTUK 5
Het oude versus het nieuwe ambtenarenrecht / 81
5.1 Algemeen / 81
5.1.1 Van aanstelling naar arbeidsovereenkomst / 82
5.1.2 Van stilzwijgende aanstelling naar rechtsvermoedens / 84
5.1.3 Van proeftijdaanstelling naar ijzeren proeftijd / 85
5.1.4 Wettelijke verhoging bij te late loonbetaling / 87
5.1.5 Overgang van overheidsonderneming / 87
5.1.6 Naar meer eenduidige fl ex-bepalingen / 89
5.1.7 Van tussentijds ontslag naar tussentijds opzegverbod, tenzij / 91
5.1.8 Van rechtswege eindigen en de Ragetlie-regel / 92
5.1.9 Aanzegtermijn einde arbeidsovereenkomst bepaalde tijd / 93
5.1.10 Vrije herroeping instemming met ontslagovereenkomst en opzegging / 94
5.1.11 Van een gesloten ontslagstelsel … naar een gesloten ontslagstelsel? / 95
5.1.12 Van een repressieve ontslagtoets naar een preventieve ontslagtoets / 98
5.1.13 Naar een ander stelsel van opzegtermijnen / 100
5.1.14 Van strafontslag naar ontslag op staande voet / 102
5.1.15 Naar een stelsel van wettelijke ontslagvergoedingen / 104
5.1.16 Naar een nieuw ambtenarentuchtrecht? / 109
5.2 Afwijkingsmogelijkheden bij CAO inzake reorganisaties / 115
5.3 Van AW naar AW2017 / 116
5.3.1 Van ambtelijke status … naar ambtelijke status / 116
5.3.2 Overgangsrecht / 121
5.4 Rechtsbescherming in het nieuwe ambtenarenrecht / 123
5.4.1 Gedwongen ontslag op initiatief van de werkgever / 123
5.4.2 Voor de werknemer openstaande rechtsvorderingen tegen gedwongen ontslag / 124
5.4.3 Hoger beroep en beroep in cassatie / 126
5.5 Individuele rechtsbescherming tegen politieke willekeur na de normalisering / 127
5.6 Flexibele arbeidsrelaties / 130

HOOFDSTUK 6
Van Awb naar Rv / 139
6.1 Algemeen / 139
6.2 Verdwijnen van ‘het besluit’ / 140
6.3 Dagvaarding en verzoekschrift / 141
6.4 Dagvaardings- en verzoekschriftenprocedure / 143
6.4.1 Dagvaardingsprocedure / 144
6.4.2 Verzoekschriftenprocedure / 146
6.4.3 Kort geding / 148
6.4.4 Het UWV-verzoekschrift / 149
6.5 Bewijs / 150
6.6 Toepasselijkheid algemene beginselen van behoorlijk bestuur / 155
6.7 Arbeidsrechtelijke termijnen / 159
6.7.1 Verjarings- en vervaltermijnen / 159
6.7.2 Verjaringstermijnen / 160
6.7.3 Vervaltermijnen / 161
6.7.4 Overige termijnen / 161
6.8 Proceskosten / 162

HOOFDSTUK 7
Eén rechtspositie voor de sector onderwijs / 165
7.1 Algemeen / 165
7.2 Het specifi eke karakter van de sector onderwijs / 165
7.2.1 Een duaal onderwijsbestel / 165
7.2.2 Samenwerkingsbestuur en samenwerkingsschool / 166
7.2.3 Rechtsbescherming tot 1 januari 2020 / 167
7.2.4 Identiteitsontslag / 169
7.3 Invoering van de Wnra-onderwijs / 169
7.3.1 Een aparte normaliseringswet voor de sector onderwijs / 169
7.3.2 Tijdelijke contracten en de ketenregeling / 170
7.3.3 Onmiddellijke werking want geen overgangsrecht / 172
7.3.4 Collectief arbeidsvoorwaardenoverleg in de onderwijssector / 173

Trefwoordenregister / 175