Het nieuwe ambtenarenrecht
De wet normalisering rechtspositie ambtenaren
Paperback Nederlands 2019 2e druk 9789013153408Samenvatting
Deze titel zet voor u de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) uiteen, waarmee het ‘ambtenarenrecht’ – dat is het arbeidsrecht binnen de overheid – fors gewijzigd wordt. Alle relevante rechtsvragen die uit deze wet voortvloeien worden door de auteur op een rij gezet en beantwoord. Een praktische gids voor professionals die te maken krijgen met de implementatie van de Wnra.
Met ingang van 1 januari 2020 gelden er voor de ambtelijke rechtspositie nieuwe wetten die - samen met het al bestaande BW-arbeidsrecht - de kern van het nieuwe ambtenarenrecht vormen. Deze wetten zijn met name de ‘Wet normalisering rechtspositie ambtenaren’ (Wnra) en de ‘Wet arbeidsmarkt in balans’ (Wab). Door de Wnra gaat het ambtenarenrecht over naar het civiele recht. Door de invoering van het Wab-ontslagrecht wordt onder meer het van oudsher gesloten ontslagsysteem in het ambtenarenrecht opengebroken. Het wordt dan voor het eerst eenvoudiger om ambtenaren te ontslaan.
Het nieuwe ambtenarenrecht helpt u uw weg te vinden binnen deze ontwikkelingen. De auteur houdt de transitie binnen de overheid van het publiekrechtelijke ambtenarenrecht naar het BW-arbeidsrecht op een overzichtelijke wijze tegen het licht. De uitgave is hierbij van zoveel mogelijk juridische ballast ontdaan, en biedt praktische handvatten om de aangeboden kennis gemakkelijk toe te passen.
Deze tweede druk is volledig voor u geactualiseerd. Zo is de Wnra-aanpassingswetgeving in deze druk verwerkt, evenals de Wet arbeidsmarkt (Wab). Diverse beschouwingen uit de eerste druk zijn niet langer relevant doordat Wnra-aanpassingswetgeving inmiddels is aangenomen. Deze beschouwingen keren om die reden niet meer terug in de tweede editie.
De titel verheldert niet alleen de juridische kant, maar maakt ook de cultuurverschillen tussen de overheid en de marktsector zichtbaar. Die cultuurverschillen zijn van essentieel belang om de Wnra binnen de overheid op de juiste wijze te implementeren. Onderwerpen die hierbij de revue passeren zijn:
- Zeggenschap over ambtenaren en hun rechtspositie
- Binding aan de cao
- Systeem van het ontslagrecht uit vast dienstverband
- Het stelsel van ontslagvergoedingen zoals de vanaf Wnra voor de overheid geldt
- Ambtenarentuchtrecht en gedragscodes vanaf de Wnra
- Normalisering rechtspositie in het onderwijs
Voor professionals die te maken krijgen met de implementatie van de Wnra is deze uitgave van grote waarde. Arbeidsjuristen, HR-adviseurs binnen de overheid en professionals op het vlak van het cao-recht doen tevens hun voordeel met de praktische aanpak van deze uitgave.
Specificaties
Lezersrecensies
Interviews en artikelen (1)
Over Jacques Dijkgraaf
Inhoudsopgave
Voorwoord bij de tweede druk / VII
Afkortingenlijst / XIII
HOOFDSTUK 1
Het ‘nieuwe ambtenarenrecht’ / 1
1.1 De Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) / 1
1.2 Afschaffen ambtenarenrecht? / 1
1.3 Karakteristieken van het nieuwe ambtenarenrecht / 2
1.4 De Wnra, de Wwz en de Wab / 4
1.5 Aanpassingswet Wnra / 5
1.6 De Wet normalisering rechtspositie in het onderwijs / 6
1.7 De van de normalisering uitgezonderde sectoren / 6
1.8 Aard en opbouw van dit boek / 7
HOOFDSTUK 2
De geboorte van het nieuwe ambtenarenrecht / 11
2.1 Korte historie ontwikkeling ambtelijke rechtspositie / 11
2.2 Het normaliseringsproces / 13
2.3 Belangrijkste motieven achter de Wnra / 14
2.3.1 Essentiële argumenten achter de Wnra / 15
2.3.2 Behoud ambtelijke status / 16
2.3.3 Essentie van het nieuwe ambtenarenrecht / 16
2.4 De geboorte van het nieuwe ambtenarenrecht / 17
2.4.1 Kenmerken van het publiekrechtelijke ambtenarenrecht / 17
2.4.2 Kenmerken van het arbeidsrecht voor de Wwz / 18
2.4.3 Kenmerken van het arbeidsrecht vanaf de Wwz / 20
2.4.4 Invloed van de Wab op het nieuwe ambtenarenrecht / 21
2.5 Overige karakteristieken van het nieuwe ambtenarenrecht / 22
HOOFDSTUK 3
De nieuwe ambtenaar en zijn overheidswerkgever / 25
3.1 Algemeen / 25
3.2 Verschillen in reikwijdte tussen AW en AW2017 / 26
3.2.1 Openbare dienst versus overheidswerkgever / 26
3.2.2 Aanstelling versus arbeidsovereenkomst / 27
3.2.3 Van publiekrechtelijke naar privaatrechtelijke bevoegdheid / 27
3.3 De nieuwe ambtenaar juridisch gepositioneerd / 28
3.3.1 De ambtenaar krachtens arbeidsovereenkomst / 28
3.3.2 De AMvB-ambtenaar / 30
3.3.3 De lokale werknemers op de buitenlandse vertegenwoordigingen van het Koninkrijk: ambtenaar of niet? / 31
3.4 Overheidswerkgevers / 33
3.4.1 Rechtspersonen in plaats van bestuursorganen / 33
3.4.2 De staat, provincies, gemeenten en waterschappen / 36
3.4.3 Openbare lichamen uit artikel 134 Grondwet / 37
3.4.4 Europese groeperingen / 38
3.4.5 Zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) / 38
3.4.6 Decentrale zbo’s / 42
3.5 Zeggenschap over ambtenaren en hun rechtspositie / 43
3.5.1 Zeggenschap bij indienstneming ambtenaren algemeen / 44
3.5.2 Zeggenschap over rijksambtenaren / 45
3.5.3 Zeggenschap over ambtenaren van gemeente en provincies / 48
3.5.4 Zeggenschap over ambtenaren van waterschappen / 51
3.5.5 Zeggenschap over ambtenaren van zbo’s met zelfstandig personeelsbeleid / 51
3.5.6 Zeggenschap over ambtenaren bij privaatrechtelijke zbo’s / 52
3.5.7 Zeggenschap over niet rechterlijke ambtenaren bij de rechterlijke organisatie / 52
3.6 Politieke ambtsdragers, bestuurders en andere uitzonderingen / 53
HOOFDSTUK 4
Het CAO-overleg binnen de publieke sector / 57
4.1 De essentie van de Wet CAO: contracts- en contracteervrijheid / 57
4.1.1 De ambtenaar met een arbeidsovereenkomst / 57
4.1.2 De bij AMvB aangewezen ambtenaar / 59
4.2 Wettelijke beperkingen van het CAO-recht voor de genormaliseerde publieke sector / 60
4.2.1 Krachtens publiekrecht ingestelde zbo’s met eigen rechtspersoonlijkheid / 61
4.2.2 Ambtenaren van de colleges en de rechterlijke macht / 62
4.3 De betekenis van het CAO-stelsel voor de publieke sector / 63
4.3.1 Het arbeidsvoorwaardenoverleg ten tijde van het publiekrechtelijke ambtenarenrecht / 64
4.3.2 De overgang naar de Wet op de CAO / 67
4.4 Overgangsrecht: van avv’s naar (fi ctieve) CAO’s / 77
HOOFDSTUK 5
Het oude versus het nieuwe ambtenarenrecht / 81
5.1 Algemeen / 81
5.1.1 Van aanstelling naar arbeidsovereenkomst / 82
5.1.2 Van stilzwijgende aanstelling naar rechtsvermoedens / 84
5.1.3 Van proeftijdaanstelling naar ijzeren proeftijd / 85
5.1.4 Wettelijke verhoging bij te late loonbetaling / 87
5.1.5 Overgang van overheidsonderneming / 87
5.1.6 Naar meer eenduidige fl ex-bepalingen / 89
5.1.7 Van tussentijds ontslag naar tussentijds opzegverbod, tenzij / 91
5.1.8 Van rechtswege eindigen en de Ragetlie-regel / 92
5.1.9 Aanzegtermijn einde arbeidsovereenkomst bepaalde tijd / 93
5.1.10 Vrije herroeping instemming met ontslagovereenkomst en opzegging / 94
5.1.11 Van een gesloten ontslagstelsel … naar een gesloten ontslagstelsel? / 95
5.1.12 Van een repressieve ontslagtoets naar een preventieve ontslagtoets / 98
5.1.13 Naar een ander stelsel van opzegtermijnen / 100
5.1.14 Van strafontslag naar ontslag op staande voet / 102
5.1.15 Naar een stelsel van wettelijke ontslagvergoedingen / 104
5.1.16 Naar een nieuw ambtenarentuchtrecht? / 109
5.2 Afwijkingsmogelijkheden bij CAO inzake reorganisaties / 115
5.3 Van AW naar AW2017 / 116
5.3.1 Van ambtelijke status … naar ambtelijke status / 116
5.3.2 Overgangsrecht / 121
5.4 Rechtsbescherming in het nieuwe ambtenarenrecht / 123
5.4.1 Gedwongen ontslag op initiatief van de werkgever / 123
5.4.2 Voor de werknemer openstaande rechtsvorderingen tegen gedwongen ontslag / 124
5.4.3 Hoger beroep en beroep in cassatie / 126
5.5 Individuele rechtsbescherming tegen politieke willekeur na de normalisering / 127
5.6 Flexibele arbeidsrelaties / 130
HOOFDSTUK 6
Van Awb naar Rv / 139
6.1 Algemeen / 139
6.2 Verdwijnen van ‘het besluit’ / 140
6.3 Dagvaarding en verzoekschrift / 141
6.4 Dagvaardings- en verzoekschriftenprocedure / 143
6.4.1 Dagvaardingsprocedure / 144
6.4.2 Verzoekschriftenprocedure / 146
6.4.3 Kort geding / 148
6.4.4 Het UWV-verzoekschrift / 149
6.5 Bewijs / 150
6.6 Toepasselijkheid algemene beginselen van behoorlijk bestuur / 155
6.7 Arbeidsrechtelijke termijnen / 159
6.7.1 Verjarings- en vervaltermijnen / 159
6.7.2 Verjaringstermijnen / 160
6.7.3 Vervaltermijnen / 161
6.7.4 Overige termijnen / 161
6.8 Proceskosten / 162
HOOFDSTUK 7
Eén rechtspositie voor de sector onderwijs / 165
7.1 Algemeen / 165
7.2 Het specifi eke karakter van de sector onderwijs / 165
7.2.1 Een duaal onderwijsbestel / 165
7.2.2 Samenwerkingsbestuur en samenwerkingsschool / 166
7.2.3 Rechtsbescherming tot 1 januari 2020 / 167
7.2.4 Identiteitsontslag / 169
7.3 Invoering van de Wnra-onderwijs / 169
7.3.1 Een aparte normaliseringswet voor de sector onderwijs / 169
7.3.2 Tijdelijke contracten en de ketenregeling / 170
7.3.3 Onmiddellijke werking want geen overgangsrecht / 172
7.3.4 Collectief arbeidsvoorwaardenoverleg in de onderwijssector / 173
Trefwoordenregister / 175
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan