Het didactische werkvormenboek

Woord vooraf 8
Bij de dertiende druk 10
Inleiding 12

DEEL 1 THEORIE EN ACHTERGROND
1 De plaats van didactische werkvormen binnen het didactisch handelen 17
1.1 Didactische werkvormen: omschrijving 18
1.2 Uitgangspunten bij het kiezen van didactische werkvormen 20

2 Didactische werkvormen: differentiatie en variatie 29
2.1 Hoe zou differentiatie in zijn werk kunnen gaan? 30
2.2 Gevolgen voor het gebruik van werkvormen 33
2.3 Variatie 34

3 Didactische werkvormen en media 39
3.1 Media 40
3.2 Een korte beschrijving van enkele media 43
3.3 Onderwijs online 46

4 Activerende didactiek 51
4.1 Zelfstandig leren en zelfstudie 53
4.2 Studievaardigheden 54
4.3 Enkele onderwijsleermodellen 55
4.4 Activerende werkvormen 60

5 Efficiënt kiezen en effectief gebruiken van didactische werkvormen 69
5.1 Het kiezen van didactische werkvormen bij fasen in een les 71
5.2 Enkele andere gebruiksmogelijkheden van dit boek 73

DEEL 2 DIDACTISCHE WERKVORMEN
6 Toelichting deel 2 79
6.1 Werkvormen 80
6.2 Beschrijving van de werkvormen 82

7 Instructievormen 85
7.1 Inleiding 86
7.2 Doceervorm 88
7.3 Vertelling 93
7.4 Demonstratie (visuele instructie) 96
7.5 Filmvertoning 99
7.6 Dvd-les 103
7.7 Educatief tv-programma 105
7.8 Audioles 106
7.9 PowerPointpresentatie/Prezi 107
7.10 Excursie 112

8 Interactievormen 119
8.1 Inleiding 120
8.2 Discussievormen 121
8.3 Probleemoplossende discussie 124
8.4 Discussie in groepen met rapportage via flappen 130
8.5 Carrouseldiscussie 132
8.6 Bord- of muurdiscussie 138
8.7 Alter-egomethode 141
8.8 De viskommethode 144
8.9 Forumdiscussie/panel 147
8.10 Discussie met open stoel 150
8.11 Rondvraag 154
8.12 De gevalsmethode 156
8.13 De incidentmethode 158
8.14 De casemethode 160
8.15 Brainstorm 162
8.16 Kort geding 165
8.17 Klassengesprek 168
8.18 Kringgesprek 172
8.18 A Het gesloten kringgesprek 173
8.18 B Het open kringgesprek 176
8.19 Vragen stellen 178
8.20 Interview 183
8.21 Publiek interview 189
8.22 Enquête 191
8.23 Stemmen 194
8.24 Onderwijsleergesprek 195
8.25 Communicatiespel 198

9 Opdrachtvormen 203
9.1 Inleiding 204
9.2 Huiswerk 207
9.3 Literatuurstudie 210
9.4 Schrijven van een tekst 213
9.4 A Schrijven van een levensverhaal 214
9.4 B Schrijven van een essay 217
9.4 C Schrijven van een observatieverhaal 219
9.4 D Schrijven van een stripverhaal 221
9.4 E Schrijven van een recensie 223
9.4 F Schrijven van een ingezonden stuk 225
9.4 G Schrijven van een vrije tekst 226
H Schrijfronde 228
9.4 I Schrijven van een toneelstuk 230
9.4 J Schrijven van geheimtaal 232
9.5 Foto’s maken en gebruiken 234
9.6 Maken van een affiche 237
9.7 Collage 239
9.8 Cartoons 243
9.8 A Cartoonanalyse 243
9.8 B Het maken van een cartoon 244
9.9 Film(pje)s maken en gebruiken 245
9.10 Het opzetten van een tentoonstelling/expositie 247
9.11 Maken van een muurkrant 249
9.12 Maken van een ideogram 251
9.13 Maken van een silhouet 252
9.14 Maken van een belangstellingscirkel 254
9.15 Maken van een mindmap 262
9.16 Maken van toetsvragen 265
9.17 Inhoudsanalyse 268
9.18 (Individuele) studie m.b.v. vraag- en opdrachtkaarten 271
9.19 Practicum 273
9.20 De leercontractmethode 279
9.21 Geprogrammeerde instructie 281

10 Samenwerkingsvormen / coöperatief leren 289
10.1 Inleiding 290
10.2 Samen leren 295
10.3 Groepswerk 301
10.4 Projectwerk 312

11 Spelvormen 319
11.1 Inleiding 320
11.2 Rollenspel 324
11.3 Simulatiespel 330
11.4 Dramatiseren 335
11.5 Pantomime 338
11.6 Schimmenspel 341
11.7 Ganzenbordspel 343
11.8 Bingospel 347
11.9 Kwartetspel 350
11.10 Wat-zou-er-gebeuren-spel 352
11.11 Kennismakingsspelen 354
11.12 Raadspelen 357
11.13 Spel(werk)vormen voor het vreemdetalenonderwijs 358

12 Alfabetisch overzicht van de beschreven werkvormen 369

Literatuurlijst 379
Index 382