Regisseer de keten

Voorwoord 11
Inleiding 12

DEEL 1 – VISIE
Turbulente tijden vragen om een fundamentele visie 15

1. Megatrends 16
Specialisatie 16
Internationalisatie 17
Technologische ontwikkelingen 18
Communicatietechnologie: iedereen praat met iedereen 20
Vrijhandel en marktwerking 20
Toenemende welvaart en consumptie 20
Klimaatverandering en duurzaamheid 22
Megatrends en hun invloed op het bedrijfsleven 22

2. De impact op het bedrijfsleven 23
Disruptie 23
De veeleisende consument 26
Marges dalen 26
Keuze, keuze, keuze 26
Platforms en samenwerking 27
Productlevenscycli worden korter 28
Nieuwe businessmodellen 29
De strijd om goede arbeidskrachten 30
De robots nemen het over! (not) 30
Duurzaamheid als nieuwe standaard 32
Politieke aardverschuivingen 33
Acts of God 34
Help, de wereld tolt – hoe speel ik daarop in? 37

3. Een korte geschiedenis van de supply chain 38
Jaren 1980: de start 38
Eerste helft jaren 1990: agro en FMCG 39
Tweede helft jaren 1990: uitwerking in concepten 39
Jaren 2000: vernauwende blik 41
Jaren 2010 41
2012: oprichting SCELP 43
Jaren 2015-2020: instrumentarium voor samenwerking 44
2020 en verder 45
De regisseur van waarde 46
Naar een nieuw managementparadigma 46
4. Een nieuw managementparadigma 47
Klassiek management 47
Voor- en nadelen van klassiek management 49
De opkomst van modern management 53
De ontwikkeling van modern management 54
Wending 56
Een moderne supply chain 57
De basis van succes 59
CASE : Technische Unie beweegt mee met de wereld 60

5. Supply chain management:
klantwaarde centraal 64
Definitie 64
Drie fasen van supply chain management 72
Supply chain management loont in alle sectoren 73
Van verticaal naar horizontaal 75
Volwassenheidsfasen 76
Supply chain volwassenheid 77
Revolutie nodig 79

6. Wat levert het op? 80
Opbrengsten van supply chain management 80
Supply chain top 25 80
Het verband tussen supply chain management
en bedrijfsresultaten 81
Het bepalen van de businesscase 83
Bijdragen aan de missie of purpose van het bedrijf 86
Conclusie 87

DEEL 2 – STRATEGIE
Een supply chain die de business dient 89

7. Starten bij de bedrijfsstrategie 90
De bedrijfsstrategie als basis 90
Dynamisch proces van strategievorming 92
Purpose 94
Waardestrategie geeft richting 97
Optimaal inspelen op wensen 99

8. Rendement verhogen door differentiatie 100
Differentiëren op functioneel niveau 100
Product-marktcombinaties 100
De twee rollen van supply chain management 103
Synergie tussen functionele strategieën 104

9. Het living supply chain strategy model 105
De living supply chain strategy 105
Functionele strategieën op elkaar afstemmen 106
Modulaire methode 108
Stap 1 – ga uit van de bedrijfsstrategie 108
Stap 2 – differentieer de PMC’s 106
Stap 3 – bepaal het onderscheidende aanbod per PMC 109
Stap 4 – onderscheid order qualifiers en order winners 112
Stap 5 – kies de supply chain focus: kosten of waarde 116
Stap 6 – bepaal de supply chain drivers 119
Stap 7 – bespreek de trade-offs 122
Stap 8 – maak keuzes, gebaseerd op data analytics 122
Stap 9 – stel de KPI’s vast 127
Stap 10 – implementeer de strategie 128
Stap 11 – meet, evalueer en stuur bij 128
Resultaat: een levende supply chain 129
Van intern naar extern 129
CASE: Signify’s elegante balanceeract 130

10. Externe ketensamenwerking 134
Van interne naar externe ketensamenwerking 134
Concurrentievoorsprong door externe ketensamenwerking 134
Voorbereiding 137
Intern of extern eerst? 138
De stappen van externe ketensamenwerking 138
Het verdelen van kosten en opbrengsten 141

11. Wendbaar blijven 143
Meet de resultaten 143
Houd de context in de gaten 144
Werk met scenario’s 144
Geef input voor de bedrijfsstrategie 145
Houd de dialoog levend 146
Conclusie 147

DEEL 3 – ORGANISATIE
Cultuur en leiderschap 149

12. De succesfactoren van de moderne organisatie 150
Gezamenlijke doelen als startpunt 150
Waarde 152
Randvoorwaarden voor zakelijk succes 153

13. Cultuur gericht op waarde en samenwerking 154
Strategie en cultuur gaan hand in hand 154
Wat is cultuur? 154
Concurrerende waardenmodel van Cameron & Quinn 157
De organisatiecultuur inzichtelijk maken 160
Welke cultuurtype past het best bij ketensamenwerking? 161
Cultuurmatch vergroot succes externe ketensamenwerking 161
Cultuur ontwikkelen: het kan 163
Cultuur, structuur én leiderschap 165

14. Horizontaal management 166
Horizontale aansturing 167
Geen structuurkwestie 169
Meestal een mengvorm 170
Leiderschap 170

15. Leiderschap in de moderne organisatie 171
Definitie van leiderschap 171
Drie factoren 172
Formeel en informeel 173
Leiderschap en management 173
Leiderschap en management in de supply chain 174
Motivatietheorie 175
Recruitment en teamsamenstelling 177
Verbondenheid en identiteit 178
Waarom mensen samenwerken 180
Coachend, dienend en authentiek leiderschap 180
Zelfontwikkeling en reflectie 182
Samenwerking vormgeven 183
CASE: McDonald’s: constructief samenwerken is de weg voorwaarts 184

16. De regisseur van waarde 188
De situatie waarin de regisseur opereert 188
Situaties ontrafelen 190
De persoon van de regisseur van waarde 191
Inzicht in leiderschapsstijl: het leiderschapscircumplex 195
Ken jezelf 197
Handelingsmotivaties 199
Instrumenten voor het beïnvloeden van stakeholders 201
Wat drijft de regisseur van waarde? 204
Van regie naar teamplay 204

17. Multidisciplinaire teams 205
Multidisciplinaire belangstelling 205
De ontwikkelingsfasen van teams 205
(Dis)functioneren van teams 206
Het belang van feedback 208
Externe ketensamenwerking 210
Conclusie 212

DEEL 4 – EPILOOG
Het is tijd om het anders te doen – en dat is makkelijker dan je denkt 215

18. Gewoon beginnen 216
Coop: ‘Samen maak je het verschil’ 216
Stedin: grote uitdagingen in de energietransitie 217
Voelsprieten in de maatschappij 218
Van lineaire processen naar systeemdenken 219
Organiseren 220
Harde resultaten 221
Medewerkers betrekken 222
Verbinding 223
Gewoon beginnen 223
Wat we hiervan kunnen leren 224
Change 4 all 224
Het is niet moeilijk, wel fundamenteel 225
Behoud het goede 225
Conclusie: het is tijd 227

BIJLAGEN
Bijlage 1 – Scorecard supply chain strategie compleetheid 229
Bijlage 2 – Organizational Culture Assessment
Instrument (OCAI) 233
Bijlage 3 – Vragenlijst Supply Chain Leiderschap 237

Noten 243
Bedankt! 248
Ledenlijst SCELP 250
Auteurs 253