Inleiding 13
Iedereen kan een leider zijn 14 | Leiderschap is een sociaal proces 15 | Leiderschap vraagt mensenkennis 15 | Waarom dit boek anders is 17 | Wie zijn wij? 18 | Leeswijzer 19 | Leiderschapstraining vanaf de bank 21 | Een snoepwinkel aan mogelijkheden 21
DEEL 1
Ken jezelf als leider 23
Over een verdiepende ontmoeting met jezelf om te groeien als leider
Van marshmallows naar zuurtjes 23 | Ruimte om te groeien 25
1. Sterktes 28
Over focus op waar je goed in bent
Verschil talent en sterktes 28 | Ken je sterktes 29 | Feedback verzamelen 32 Focus op je sterktes 33
2. Waarden 37
Over wat belangrijk voor je is en waar je gelukkig van wordt
Waarden en energie 37 | Waarden en normen 38 | Waarden en doelen 38 | Waarden als motivatoren 39 | Mooie woorden 39
3. Controlestrategieën 44
Over hoe je soms vermijdt, vecht en jezelf ondermijnt in je zoektocht naar werkgeluk
Alles onder controle 45 | Vluchten 46 | Verstoppen of ontsnappen 47 | Dempen 47 | Vechten 47 | Helpen die controlestrategieën eigenlijk? 48 | Fusie met gedachten 49 | Terug naar de Romeinen 50
4. Druk, drukker, drukst 53
Over de optimale balans tussen druk en performance
Hoe zit dat dan, die relatie tussen druk en performance? 54 | Wanneer ervaar jij stress? 57 | Wat zijn jouw stresssignalen? 59 | En nu? 59
5. Lessen uit je levenslijn 62
Over hoe je verleden een bron van informatie en inspiratie is
Delen van je levenslijn: kwetsbaar en verbindend 62 | Kruispunten in je leven 63 | Jouw eigen levenslijn 65 | Hoe was het om te doen? 65 | Een nog diepere duik in je leven 66
6. Jouw eerste team 69
Over leiding geven en leiding ontvangen
Is dat nou nodig, dat graven? 69 | Hoe het moet 70 | Familiepatronen 72
7. Persoonlijke drivers 77
Over hoe je automatische piloot soms je stuur overneemt
De automatische piloot in de praktijk 78 | Hoe ontstaan die drivers? 79 | Welke drivers herken jij? 85
8. Theater van de ikken 87
Over de verschillende toneelspelers uit jouw innerlijke theater
Een theater van ikken 88 | Meer grip en regie 89 | Jouw innerlijke stemmen 89 | Bewust luisteren naar alles wat er is 90 | Hoe ontstaan subpersonen? 91 | Veelvoorkomende subpersonen 92 | Je primaire ik pakt het podium 93 | Onderliggende kwetsbaarheid 94 | Wie in mij zegt dit? 96 | Verdieping 96
DEEL 2
Ken jezelf in interactie 101
Over hoe relaties de basis zijn voor jouw effectieve leiderschap
Leiderschap als sociaal proces 101 | Focus op de mens 102 | De enige die je kunt veranderen ben je zelf 102 | Verschillende perspectieven 103 | Ontmoet de ander 104
9. De rol van je brein in interactie 106
Over triggers die afremmen of juist motiveren
Het gas- en rempedaal in het brein 107 | SCARF: de vijf sociale basisbehoeften 109 | Status: mijn plek in de rangorde 109 | Certainty: zekerheid en voorspelbaarheid 111 | Autonomy: kan ik mijn eigen keuzes maken? 112 | Relatedness: hoor ik erbij? 112 | Fairness: is het eerlijk? 113 | Wat kan ik met die kennis? 114 | Design je interacties 114 | Mensen zijn complex 115 | Compenseren en balanceren 116
10. Venster op je relaties 118
Over open ruimte en blinde vlekken in relaties op het werk
Open ruimte/het speelveld 119 | De blinde vlek/ik zie ik zie wat jij niet ziet 120 | Het verborgen gebied/de verborgen schat 120 | Het onbekende gebied 121 | Het geheim van goede relaties 121 | Open communiceren/zelfonthulling 122 | Experimenteren 124
11. Vertrouwen 126
Over hanteerbare bouwstenen voor je relaties
Maister’s Trust Equation: een formule voor vertrouwen 127 | Geloofwaardigheid 128 | Betrouwbaarheid 128 | Intimiteit 129 | Zelforiëntatie 130
12. Luisteren 132
Over hoe luisteren meer is dan een vaardigheid
Slechte luistergewoonten 133 | So what? 134 | Goed luisteren dus 135 | Vier niveaus van luisteren 135 | Luisteren en empathie 138
13. Communicatiestijlen 142
Over bewegen tussen push en pull
Een palet met communicatiestijlen 142 | Stijlen in organisaties 151 | Zes stijlen en effectief leiderschap 151
14. Gelijkwaardige communicatie 153
Over hoe je stroeve gesprekken weer openbreekt
Ouder-positie 155 | Kind-positie 156 | Volwassen-egopositie 157 | Vaste patronen 157 | Triggers 159 | Krakende hersenen 159 | Je Volwassen-stem vinden 160 | Constructieve feedback 160
15. Ken je medewerkers 164
Over hoe je de ander beter kunt leren begrijpen
16. Verschillende leerstijlen 166
Over hoe een andere leerstijl samenwerking soms in de weg zit
Leercirkel van Kolb 166 | Hoe leer je het best? 168 | Leren en ontwikkelen van medewerkers 170 | Van oordelen en irritatie naar begrip voor elkaars verschillen 172 | Lerende organisatie 173
17. Lastige combinaties in de samenwerking 176
Over botsende drijfveren
Stress en onrust 176 | Wrijving in de combinaties 177 | Hoe relaties de basis zijn voor effectief leiderschap 180
DEEL 3
Ken jezelf in context 183
Over beïnvloed worden en meer invloed hebben dan je denkt
18. Leiderschap passend bij de context 186
Over hoe verschillende soorten uitdagingen vragen om ander leiderschap
Stacey-matrix 187 | Leiderschap in complexe situaties 191 | Chaos 191 | In wat voor context zit jij? 192 | Jouw speelveld als leider 192
19. Gedragskeuzes voor een effectieve leider 194
Over een waaier aan mogelijkheden voor leiders
Zeven keuzegebieden 195 | Vind je eigen choreografie 201 | Leidinggeven aan veranderingen 202
20. Weerstand en de psychologie van veranderen 203
Over olifanten en berijders in veranderprocessen
Wat is weerstand? 203 | De invloed van de persoonlijke en organisatiecontext op weerstand 205 | De complexiteit van weerstand 207 | Negeren of onderzoeken? 208 | Schatgraven 208 | Het pad, de berijder en de olifant 209 | Emoties bij verandering 211 | Verandercurve 212 | Geen eenduidig recept 214 | Leiden van verandering 215
21. Managen van transities 217
Over fasen van verandering
Bovenstroom en onderstroom 217 | Verandering en transitie 218 | Drie fasen in transities 218
22. Organisatiecultuur 223
Over jouw invloed op de geschreven en ongeschreven regels in een organisatie
Wat is cultuur? 228 | Jouw rol als leider 230 | Net als een goudvis in een vissenkom 231 | Jouw invloed als leider op cultuur 232
23. Het geheim van een high-performing team 236
Over vertrouwen als basis om je doelen te bereiken
Soft skills? 240 | Veiligheid in teams 241
24. Psychologische veiligheid 243
Over het klimaat voor effectieve samenwerking
Fouten maken moet 243 | Wees geen ‘Chicken Little’ 244 | Niet altijd aardig zijn 244 | Comfortabel is niet altijd veilig 245 | Veiligheid is niet hetzelfde als vertrouwen 245 | Vier fasen van psychologische veiligheid 246 | Jouw rol als leidinggevende 248 | Wat kun je regelen? 248 | Nog een stap verder 250
25. Rollen en teamdynamiek 253
Over productieve gesprekken in teams
Constructieve conflicten en productieve gesprekken 253 | Vierrollenmodel voor een effectieve dialoog 254 | Zenden en onderzoeken 255 | Het productieve gesprek 257 | Tot slot 259
26. De kracht van welzijn en werkgeluk 261
Over het verschil dat je als leider kunt maken
De wetenschap van welzijn en geluk 262 | De ingrediënten van welzijn en geluk 263 | De businesscase voor meer werkgeluk en welzijn 270 | Een hoopvolle boodschap en op naar actie 272
DEEL 4
Leiderschap in actie 275
Over hoe je inzichten omzet in actie
27. Leren met impact 277
Over richting bepalen en leren effectief leren
Na het lezen van dit boek 277 | Leren met impact 279
28. Van reflectie naar actie 281
Over vallen en weer opstaan en oefenen, oefenen en nog eens oefenen
Vieren van successen 283 | Bewust oefenen baart kunst 283 | Neurologische paadjes in je hersenen 284
29. Wat voor leider wil je zijn? 286
Over wie je wilt zijn en hoe je daar invulling aan geeft
De leider die ik wil zijn 287 | Atomic Habits 288
30. Welke situaties wil je verbeteren? 291
Over starten waar het schuurt en wat jij daaraan gaat doen
Waar schuurt het? 291 | Welke gesprekken heb je te voeren? 292 | De waardencheck 293 | Waar sta je nu? 293
31. Een gewaarschuwd mens 295
Over hoe je jezelf soms tegenhoudt om te bereiken wat je wilt
Hoe kreeften groeien 295 | Over je eigen drempel heen 288 Verder leren 298
32. Over een leven lang leren
De kracht van samen 299 | Learn & Lead 299 | De kracht van verdieping 300 | Ten slotte 300
Samen is het echt leuker 301
Kleuren en vernis aanbrengen 301 | Echt samenwerken 302 | Support 303 | En nu…? 304
