Over Dirk Muis
Dirk Muis is veiligheidskundige/arbeidshygiënist bij Imtech.
Dirk Muis,
Mart van der Steeg,
Peter Ladage
Praktijkgids Arbeidsveiligheid 2024
Paperback Nederlands 2024 1e druk 9789462158313Verwachte levertijd ongeveer 12 werkdagen
Samenvatting
De Praktijkgids Arbeidsveiligheid is een praktisch naslagwerk voor al diegenen die in de praktijk te maken hebben met veiligheidstaken. Juist voor HSE-professionals of personen die een opleiding volgen op het gebied van veiligheid is dit boek uitermate geschikt. Het boek geeft op een overzichtelijke wijze handreikingen voor een veilige en gezonde werkplek. Naast arbeidsveiligheid komen ook aspecten als arbeidshygiëne, ergonomie en gezondheid aan de orde. De inhoud is samengesteld door experts die de teksten jaarlijks actualiseren. Zo zijn deze altijd aangepast aan de meest recente wet- en regelgeving, normen en stand der techniek.
De Praktijkgids behandelt in een 8-tal hoofdonderwerpen het vakgebied Arbeidsveiligheid:
• Beleid: arbowetgeving, gezond en veilig werken management, medezeggenschap, risico-inventarisatie en -evaluatie, ongevalsonderzoek, en veiligheidscultuur.
• Arbeidsplaatsen: risico’s, normen en richtlijnen en de preventieve maatregelen voor verschillende werplekken.
• Chemische factoren: blootstelling aan en opslag van gevaarlijke stoffen, vezels en asbest, bijzondere stoffen.
• Fysische factoren: geluid, trillingen, verlichting, binnenklimaat.
• Biologische factoren.
• Fysieke belasting.
• Arbeidsmiddelen: met aandacht voor persoonlijke beschermingsmiddelen.
• Overige veiligheidsdomeinen: andere veiligheidsdomeinen zoals procesveiligheid, transportveiligheid en sociale veiligheid, waarmee de HSE-professional te maken kan krijgen.
Doelgroep: HSE-professionals en personen die een opleiding volgen op het gebied van veiligheid.
Specificaties
ISBN13:9789462158313
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:804
Uitgever:VMN Media
Druk:1
Verschijningsdatum:11-1-2024
Hoofdrubriek:Personeelsmanagement
ISSN:
Herdrukdatum:11-1-2025
Jongbloed:Arbeidsomstandighedenrecht
Lezersrecensies
2
stemmen
1
1
0
0
0
Inhoudsopgave
Redactie en auteurs V
Inleiding IX
A BELEID 1
1 Wetgeving en normering 1
1.1 Arbeidsomstandighedenwet, inleiding 1
1.2 Arbobesluit, -regeling en -beleidregels 16
1.3 Arbocatalogi: vastleggen middelvoorschriften 20
1.4 Europese regelgeving 23
1.5 Betekenis praktijknormen 28
1.6 Handhaving en werkwijze van de Nederlandse Arbeidsinspectie 29
1.7 Civielrechtelijke aansprakelijkheid 38
1.8 Verwijzingen wetgeving en normering 44
2 Gezond en veilig werken management 45
2.1 Inleiding gezond en veilig werken management 45
2.2 Plaats binnen het brede scala van managementsystemen 47
2.3 Invoering en ontwikkeling 48
2.4 Omgeving van de organisatie 53
2.5 Leiderschap 55
2.6 Planning 57
2.7 Ondersteuning 59
2.8 Uitvoering 62
2.9 Evaluatie van de prestaties 65
2.10 Verbetering 67
2.11 Praktische richtlijnen, methoden en hulpmiddelen 69
2.12 Verwijzingen gezond en veilig werken management 72
3 Arbo en medezeggenschap 74
3.1 Inleiding arbo en medezeggenschap 74
3.2 Medezeggenschap en arbo 75
3.3 Rechten en bevoegdheden medezeggenschap 79
3.4 Van wet naar praktijk 84
3.5 Verwijzingen arbo en medezeggenschap 88
4 Arbobeleid 89
4.1 Inleiding arbobeleid 89
4.2 Passend arbobeleid 89
4.3 Onderdelen arbobeleid 89
4.4 Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) 91
4.5 Duurzame inzetbaarheid 94
4.6 Rol ondernemingsraad bij arbobeleid 95
4.7 Verwijzingen arbobeleid 96
5 Werk- en rusttijden 97
5.1 Inleiding werk- en rusttijden 97
5.2 Voor- en nadelen werk- en rusttijden 97
5.3 Roostervuistregels werk- en rusttijden 98
5.4 Individuele en situationele verschillen bij werk- en rusttijden 103
5.5 Copingstrategieën werk- en rusttijden 103
5.6 Werk- en rusttijden versus Arbeidstijdenwet 104
5.7 Begrippen werk- en rusttijden 105
5.8 Verwijzingen werk- en rusttijden 106
6 Arbodeskundige ondersteuning 107
6.1 Inleiding arbodeskundige ondersteuning 107
6.2 In- of externe arbodeskundige ondersteuning 108
6.3 Scenario’s deskundige ondersteuning 108
6.4 Eigen regie 109
6.5 Preventie en bescherming arbodeskundige ondersteuning 111
6.6 Taken bij arbodeskundige ondersteuning 112
6.7 Taakverdeling arbodeskundige ondersteuning 113
6.8 Keurmerk arbodienst arbodeskundige ondersteuning 113
6.9 Gecertificeerde kerndeskundigen 114
6.10 Selecteren arbodienst arbodeskundige ondersteuning 114
6.11 Afspraken arbodienst arbodeskundige ondersteuning 116
6.12 Jaarplan, evaluatie en afspraken arbodeskundige ondersteuning 119
6.13 Europees aanbesteden arbodeskundige ondersteuning 120
6.14 Rol ondernemingsraad arbodeskundige ondersteuning 121
6.15 Verwijzingen arbodeskundige ondersteuning 121
7 Risico-inventarisatie en -evaluatie 123
7.1 Inleiding risico-inventarisatie en -evaluatie 123
7.2 Wetgeving risico-inventarisatie en -evaluatie 124
7.3 Instrumenten risico-inventarisatie en -evaluatie 130
7.4 Nadere risico-inventarisatie en -evaluatie 138
7.5 Verwijzingen risico-inventarisatie en -evaluatie 139
8 Psychosociale arbeidsbelasting 141
8.1 Inleiding psychosociale arbeidsbelasting 141
8.2 Risico’s psychosociale arbeidsbelasting 141
8.3 Normen en richtlijnen psychosociale arbeidsbelasting 144
8.4 Maatregelen psychosociale arbeidsbelasting 145
8.5 Verwijzingen psychosociale arbeidsbelasting 147
9 Leren van incidenten 149
9.1 Inleiding leren van incidenten 149
9.2 Het ontstaan van incidenten 151
9.3 Incidentonderzoeksproces 153
9.4 Besluitvorming 153
9.5 Onderzoek 157
9.6 Analyse 160
9.7 Rapportage 166
9.8 Tot slot 169
10 Veiligheidscultuur 170
10.1 Inleiding veiligheidscultuur 170
10.2 Verschillende benaderingen voor het onderzoeken van een organisatiecultuur 174
10.3 Veranderen van veiligheidscultuur 179
10.4 Literatuur en informatiebronnen 182
11 Veiligheid en gedrag 183
11.1 Inleiding veiligheid en gedrag 183
11.2 Modellen om gedrag te verklaren 183
11.3 Gedrag, gewoonte, organisatiecultuur en cognitieve bias 186
11.4 Beinvloeden van gedrag 188
11.5 Verwijzingen veiligheid en gedrag 189
12 Veiligheidsindicatoren 191
12.1 Inleiding 191
12.2 Bepalen van de kritieke succesfactoren 192
12.3 Uitwerking naar veiligheidsindicatoren 195
12.4 Kwaliteit en onderzoek 197
12.5 Voorbeelden van veel gebruikte indicatoren en praktische hulpmiddelen 199
12.6 Concluderende samenvatting 201
B ARBEIDSPLAATSEN 203
13 Werkruimten en werkplekken 203
13.1 Inleiding werkruimten en werkplekken 203
13.2 Risico’s werkruimten en werkplekken 204
13.3 Normen en richtlijnen werkruimten en werkplekken 204
13.4 Maatregelen werkruimten en werkplekken 205
13.5 Verwijzingen werkruimten en werkplekken 215
14 Bedrijfshulpverlening 216
14.1 Inleiding 216
14.2 Verplichtingen en wetgeving 216
14.3 Opzet van de BHV-organisatie 217
14.4 Maatgeving van de bedrijfshulpverlening 217
14.5 Organisatie 217
14.6 Plannen en procedures voor bedrijfshulpverlening 217
14.7 BHV-plan versus bedrijfsnoodplan 218
14.8 Ontruimingsplan 218
14.9 Hulpmiddelen 218
14.10 Competenties van bedrijfshulpverleners 219
14.11 BHV-opleidingen 219
14.12 BHV trainen 219
14.13 BHV-oefeningen 220
14.14 De bedrijfshulpverleningsorganisatie 220
14.15 Kenmerken van de BHV-organisatie 221
14.16 De BHV-organisatie in normale omstandigheden 221
14.17 Een praktische BHV-organisatie 221
14.18 Elk bedrijf zijn eigen organisatie 222
14.19 De bedrijfsbrandweer 223
14.20 De praktische BHV-activiteiten 223
14.21 Samenwerking externe hulpverleners 225
14.22 Verwijzingen bedrijfshulpverlening 226
15 Alleenwerken 227
15.1 Inleiding alleenwerken 227
15.2 Risico’s alleenwerken 227
15.3 Normen en richtlijnen alleenwerken 228
15.4 Maatregelen alleenwerken 228
15.5 Verwijzingen alleenwerken 234
16 Administratief werk 236
16.1 Inleiding administratief werk 236
16.2 Risico’s van administratief werk 236
16.3 Normen en richtlijnen administratief werk 239
16.4 Maatregelen administratief werk 241
16.5 Verwijzingen administratief werk 245
17 Intern transport en opslag 247
17.1 Inleiding intern transport en opslag 247
17.2 Risico’s intern transport en opslag 247
17.3 Normen en richtlijnen intern transport en opslag 247
17.4 Maatregelen intern transport en opslag 248
17.5 Verwijzingen intern transport en opslag 248
18 Werken op hoogte 250
18.1 Inleiding werken op hoogte 250
18.2 Risico’s werken op hoogte 250
18.3 Normen en richtlijnen werken op hoogte 250
18.4 Maatregelen werken op hoogte 253
18.5 Verwijzingen werken op hoogte 254
19 Werken in besloten ruimten 255
19.1 Inleiding werken in besloten ruimten 255
19.2 Risico’s werken in besloten ruimten 255
19.3 Normen en richtlijnen werken in besloten ruimten 256
19.4 Maatregelen werken in besloten ruimten 256
19.5 Persoonlijke beschermingsmiddelen werken in besloten ruimten 259
19.6 Verwijzingen werken in besloten ruimten 259
20 Werken aan elektrische installaties 261
20.1 Inleiding werken aan elektrische installaties 261
20.2 Risico’s werken aan elektrische installaties 261
20.3 Normen en richtlijnen werken aan elektrische installaties 262
20.4 Maatregelen werken aan elektrische installaties 263
20.5 Verwijzingen werken aan elektrische installaties 270
21 Werken in en met verontreinigde bodem 271
21.1 Inleiding werken in en met verontreinigde bodem 271
21.2 Risico’s werken in en met verontreinigde bodem 271
21.3 Normen en richtlijnen werken in en met verontreinigde bodem 273
21.4 Maatregelen werken in en met verontreinigde bodem 275
21.5 Verwijzingen werken in en met verontreinigde bodem 277
22 Werken in controlecentra 278
22.1 Inleiding werken in controlecentra 278
22.2 Risico’s werken in controlecentra 278
22.3 Normen en richtlijnen werken in controlecentra 280
22.4 Maatregelen werken in controlecentra 282
22.5 Verwijzingen werken in controlecentra 285
23 Werken in distributiecentra 287
23.1 Inleiding werken in distributiecentra 287
23.2 Risico’s distributiecentra 287
23.3 Normen en richtlijnen werken in distributiecentra 289
23.4 Maatregelen werken in distributiecentra 292
23.5 Verwijzingen werken in distributiecentra 294
24 Werken in laboratoria 296
24.1 Inleiding werken in laboratoria 296
24.2 Risico’s werken in laboratoria 296
24.3 Normen en richtlijnen werken in laboratoria 298
24.4 Maatregelen werken in laboratoria 301
24.5 Verwijzingen werken in laboratoria 305
25 Werken in de facilitaire dienstverlening 306
25.1 Inleiding werken in de facilitaire dienstverlening 306
25.2 Uitbesteding van facilitaire dienstverlening 306
25.3 Risico’s werken in de facilitaire dienstverlening 307
25.4 Normen en richtlijnen werken in de facilitaire dienstverlening 308
25.5 Maatregelen werken in de facilitaire dienstverlening 308
25.6 Verwijzingen werken in de facilitaire dienstverlening 309
26 Werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.1 Inleiding werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.2 Risico’s werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.3 Normen en richtlijnen werken in het technisch gebouwbeheer 313
26.4 Maatregelen werken in het technisch gebouwbeheer 315
26.5 Verwijzingen werken in het technisch gebouwbeheer 318
27 Werken in de bouw 320
27.1 Inleiding werken in de bouw 320
27.2 Risico’s werken in de bouw 320
27.3 Normen en richtlijnen werken in de bouw 321
27.4 Maatregelen werken in de bouw 322
27.5 Verwijzingen werken in de bouw 325
28 Werken in de infratechniek 327
28.1 Inleiding werken in de infratechniek 327
28.2 Risico’s werken in de infratechniek 328
28.3 Normen en richtlijnen werken in de infratechniek 330
28.4 Maatregelen werken in de infratechniek 331
28.5 Verwijzingen werken in de infratechniek 332
29 Werken in de metaalindustrie 333
29.1 Inleiding werken in de metaalindustrie 333
29.2 Risico’s werken in de metaalindustrie 333
29.3 Normen en richtlijnen werken in de metaalindustrie 336
29.4 Maatregelen werken in de metaalindustrie 338
29.5 Verwijzingen werken in de metaalindustrie 341
30 Werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.1 Inleiding werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.2 Risico’s werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.3 Normen en richtlijnen werken in de chemische en de procesindustrie 346
30.4 Maatregelen werken in de chemische en de procesindustrie 347
30.5 Verwijzingen werken in de chemische en de procesindustrie 349
31 Werken in de haven 350
31.1 Inleiding werken in de haven 350
31.2 Risico's werken in de haven 351
31.3 Normen en richtlijnen werken in de haven 351
31.4 Maatregelen werken in de haven 352
31.5 Verwijzingen werken in de haven 353
C CHEMISCHE FACTOREN 355
32 Gevaarlijke stoffen 355
32.1 Inleiding gevaarlijke stoffen 355
32.2 Risico’s gevaarlijke stoffen 355
32.3 Normen en richtlijnen gevaarlijke stoffen 358
32.4 Maatregelen gevaarlijke stoffen 362
32.5 Verwijzingen gevaarlijke stoffen 363
33 Blootstelling aan gevaarlijke stoffen 364
33.1 Inleiding blootstelling aan gevaarlijke stoffen 364
33.2 Risico’s blootstelling aan gevaarlijke stoffen 365
33.3 Normen en richtlijnen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 366
33.4 Maatregelen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 368
33.5 Verwijzingen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 372
34 Opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.1 Inleiding opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.2 Risico’s opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.3 Normen en richtlijnen opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.4 Maatregelen opslag van gevaarlijke stoffen 375
34.5 Verwijzingen opslag van gevaarlijke stoffen 378
35 Stof 379
35.1 Inleiding stof 379
35.2 Risico’s stof 379
35.3 Normen en richtlijnen stof 379
35.4 Maatregelen stof 380
35.5 Verwijzingen stof 381
36 Vezels en asbest 382
36.1 Inleiding vezels en asbest 382
36.2 Risico’s vezels en asbest 382
36.3 Normen en richtlijnen vezels en asbest 383
36.4 Maatregelen vezels en asbest 384
36.5 Verwijzingen vezels en asbest 386
37 Bijzondere stoffen 387
37.1 Bestrijdingsmiddelen 387
37.2 Cryogene vloeistoffen 389
37.3 Kunststoffen 391
37.4 Kwik 392
37.5 Lood 394
37.6 Metaalbewerkingsvloeistoffen 395
37.7 Nanomaterialen 398
37.8 Oplosmiddelen 401
37.9 Chroom VI 403
D FYSISCHE FACTOREN 405
38 Geluid 405
38.1 Inleiding geluid 405
38.2 Risico’s geluid 405
38.3 Normen en richtlijnen geluid 406
38.4 Maatregelen geluid 409
38.5 Verwijzingen geluid 413
39 Trillingen 415
39.1 Inleiding trillingen 415
39.2 Risico’s trillingen 415
39.3 Normen en richtlijnen trillingen 416
39.4 Maatregelen trillingen 418
39.5 Verwijzingen trillingen 419
40 Verlichting 421
40.1 Inleiding verlichting 421
40.2 Risico’s verlichting 423
40.3 Maatregelen verlichting 429
40.4 Normen en richtlijnen verlichting 433
40.5 Verwijzingen verlichting 434
41 Binnenklimaat 436
41.1 Inleiding binnenklimaat 436
41.2 Inleiding thermisch binnenklimaat 436
41.3 Normen en richtlijnen thermisch binnenklimaat 439
41.4 Maatregelen thermisch binnenklimaat 445
41.5 Inleiding binnenluchtkwaliteit 446
41.6 Normen en richtlijnen binnenluchtkwaliteit 448
41.7 Maatregelen binnenluchtkwaliteit 450
41.8 Verwijzingen binnenklimaat 451
42 Warmte- en koudebelasting 453
42.1 Inleiding warmte- en koudebelasting 453
42.2 Risico’s warmte- en koudebelasting 453
42.3 Normen en richtlijnen warmte- en koudebelasting 463
42.4 Maatregelen warmte- en koudebelasting 464
42.5 Verwijzingen warmte- en koudebelasting 472
43 Niet-ioniserende straling 474
43.1 Inleiding niet-ioniserende straling 474
43.2 Niet-ioniserende straling: biologische en gezondheidseffecten 475
43.3 Normen en richtlijnen niet-ioniserende straling 478
43.4 Maatregelen niet-ioniserende straling 478
43.5 Verwijzingen niet-ioniserende straling 480
44 Elektromagnetische velden 483
44.1 Inleiding elektromagnetische velden 483
44.2 Risico’s elektromagnetische velden 483
44.3 Normen en richtlijnen elektromagnetische velden 485
44.4 Maatregelen elektromagnetische velden 487
44.5 Verwijzingen elektromagnetische velden 491
45 Ioniserende straling 492
45.1 Inleiding ioniserende straling 492
45.2 Risico’s ioniserende straling 495
45.3 Normen en richtlijnen ioniserende straling 496
45.4 Maatregelen ioniserende straling 500
45.5 Verwijzingen ioniserende straling 503
E BIOLOGISCHE FACTOREN 505
46 Biologische agentia 505
46.1 Inleiding biologische agentia 505
46.2 Biologische agentia 505
46.3 Risico's biologische agentia 506
46.4 Risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia 511
46.5 Maatregelen biologische agentia 512
46.6 Normen en richtlijnen biologische agentia 518
46.7 Verwijzingen biologische agentia 522
F FYSIEKE BELASTING 525
47 Fysieke belasting 525
47.1 Inleiding fysieke belasting 525
47.2 Potentiële gezondheidseffecten fysieke belasting 526
47.3 Wetgeving fysieke belasting 527
47.4 Risico-inventarisatie en -evaluatie fysieke belasting 528
47.5 Risicobeheersing fysieke belasting 543
47.6 Verwijzingen fysieke belasting 547
G ARBEIDSMIDDELEN 549
48 Keuren van arbeidsmiddelen 549
48.1 Inleiding keuren van arbeidsmiddelen 549
48.2 Productrichtlijnen keuren van arbeidsmiddelen 550
48.3 Risico-inventarisatie en -evaluatie voor arbeidsmiddelen 553
48.4 Maatregelen en wetgeving keuren van arbeidsmiddelen 554
48.5 Gebruik van arbeidsmiddelen in de praktijk 554
48.6 Deskundigheidseisen keurmeester 555
49 Steigers en klimmateriaal 559
49.1 Inleiding steigers en klimmateriaal 559
49.2 Stalen steigers 559
49.3 Rolsteigers 563
49.4 Staande ladders 565
49.5 Hangladders 568
49.6 Hangsteigers 569
49.7 Kooiladders 571
50 Hijs- en hefwerktuigen 573
50.1 Hijskranen 573
50.2 Werkbakken in hijskranen 577
50.3 Rijden met last in de kraan 580
50.4 Werken in de buurt van sterkstroomleidingen 581
50.5 Autolaadkranen 583
50.6 Verreikers 584
50.7 Vorkheftrucks en andere transportwerktuigen 586
50.8 Bouwliften voor goederen 588
50.9 Personenliften 591
50.10 Hoogwerkers 593
50.11 Hefbruggen 595
51 Gereedschappen 598
51.1 Inleiding gereedschappen 598
51.2 Schiethamers 598
51.3 Elektrisch handgereedschap 600
51.4 Pneumatisch handgereedschap 602
51.5 Vaste slijpmachines 603
51.6 Handslijpmachines 605
51.7 Motorkettingzagen 607
51.8 Hijsgereedschap 609
52 Apparatuur onder druk 616
52.1 Inleiding apparatuur onder druk 616
52.2 Gasflessen met propaan of butaan, en LPG-tanks 616
52.3 Afpersen van systemen 618
52.4 Leidingdichtvriesapparatuur 619
52.5 Reinigen met vloeistof onder hoge druk 620
52.6 Gritstralen 623
52.7 Droogijsstralen 625
53 Lasapparatuur 627
53.1 Inleiding lasapparatuur 627
53.2 Elektrisch lassen en snijden 627
53.3 Autogeen lassen en snijden 633
54 Specifieke machines 637
54.1 Inleiding specifieke machines 637
54.2 Houtbewerkingsmachines 637
54.3 Metaalbewerkingsmachines 642
54.4 Garagewerktuigen 646
55 Persoonlijke beschermingsmiddelen 650
55.1 Inleiding persoonlijke beschermingsmiddelen 650
55.2 PBM’s fabriceren en aanbieden 650
55.3 Keuze en gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen 654
55.4 Hoofdbescherming 656
55.5 Oog- en gelaatbescherming 658
55.6 Gehoorbescherming 661
55.7 Ademhalingsbescherming 663
55.8 Hand- en armbescherming 667
55.9 Been- en voetbescherming 676
55.10 Beschermende kleding 679
55.11 Valbescherming 682
55.12 Verwijzingen persoonlijke beschermingsmiddelen 685
56 Veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.1 Inleiding veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.2 Veiligheids- en gezondheidssignalering en gevaren 686
56.3 Normen en richtlijnen veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.4 Maatregelen veiligheids- en gezondheidssignalering 698
56.5 Verwijzingen veiligheids- en gezondheidssignalering 707
H OVERIGE VEILIGHEIDSDOMEINEN 709
57 Overige veiligheidsdomeinen 709
57.1 Inleiding overige veiligheidsdomeinen 709
58 Procesveiligheid 710
58.1 Toepassingsgebied en achtergrond procesveiligheid 710
58.2 Actoren procesveiligheid 710
58.3 Wetgeving procesveiligheid 710
58.4 Statistiek / ongevallen procesveiligheid 711
58.5 Soorten risico’s procesveiligheid 711
58.6 Risicobeheersing procesveiligheid 711
58.7 Risicocommunicatie procesveiligheid 712
58.8 Verwijzingen procesveiligheid 712
59 Omgevingswet 713
59.1 Toepassingsgebied Omgevingswet 713
59.2 Actoren Omgevingswet 713
59.3 Wetgeving Omgevingswet 713
59.4 Statistiek Omgevingswet 714
59.5 Soorten risico’s 715
59.6 Risicobeheersing 715
59.7 Communicatie Omgevingswet 715
59.8 Verwijzingen Omgevingswet 715
60 Transportveiligheid 716
60.1 Toepassingsgebied transportveiligheid 716
60.2 Actoren transportveiligheid 716
60.3 Wetgeving transportveiligheid 717
60.4 Statistiek / ongevallen transportveiligheid 717
60.5 Risicobeheersing transportveiligheid 718
60.6 Risicocommunicatie transportveiligheid 719
60.7 Verwijzingen transportveiligheid 719
61 Cybersecurity 720
61.1 Toepassingsgebied cybersecurity 720
61.2 Actoren cybersecurity 721
61.3 Wet- en regelgeving en normenkaders in cybersecurity 722
61.4 Incidenten cybersecurity 723
61.5 Risico’s cybersecurity 725
61.6 Risicobeheersing cybersecurity 727
61.7 Communicatie cybersecurity 730
61.8 Verwijzingen cybersecurity 731
62 Sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.1 Definitie en toepassingsgebied van sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.2 Achtergrond van sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.3 Actoren ten aanzien van het thema sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 734
62.4 Wetgeving sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 734
62.5 Statistiek sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 735
62.6 Soorten risico’s sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 736
62.7 Risicobeheersing sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 737
62.8 Risicocommunicatie sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 740
62.9 Waar is de nadere kennis over sociale veiligheid en de gebouwde omgeving te halen? 741
63 Bedrijfscontinuïteitsmanagement (Business Continuity Management, BCM) 743
63.1 Introductie bedrijfscontinuïteitsmanagement 743
63.2 Actoren bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.3 Toepassingsgebied bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.4 Wetgeving en normen bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.5 Statistieken bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.6 Risicotypen bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.7 Risicobeheersing bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.8 Risicocommunicatie bedrijfscontinuïteitsmanagement 747
63.9 Verwijzingen bedrijfscontinuïteitsmanagement 747
64 Duurzaamheid 748
64.1 Toepassingsgebied en achtergronden duurzaamheid 748
64.2 Actoren duurzaamheid (stakeholders) 750
64.3 Normen en richtlijnen duurzaamheid 751
64.4 Statistiek en incidenten duurzaamheid 751
64.5 Risico’s duurzaamheid 752
64.6 Risicobeheersing duurzaamheid 753
64.7 Communicatie duurzaamheid 753
64.8 Verwijzingen duurzaamheid 753
65 Bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.1 Introductie bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.2 Toepassingsgebied bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.3 Wetgeving en normen bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 755
65.4 Risicobeheersing bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 756
65.5 Risicocommunicatie bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 759
65.6 Vaardigheden / Waar is kennis te halen? 759
Register 761
Inleiding IX
A BELEID 1
1 Wetgeving en normering 1
1.1 Arbeidsomstandighedenwet, inleiding 1
1.2 Arbobesluit, -regeling en -beleidregels 16
1.3 Arbocatalogi: vastleggen middelvoorschriften 20
1.4 Europese regelgeving 23
1.5 Betekenis praktijknormen 28
1.6 Handhaving en werkwijze van de Nederlandse Arbeidsinspectie 29
1.7 Civielrechtelijke aansprakelijkheid 38
1.8 Verwijzingen wetgeving en normering 44
2 Gezond en veilig werken management 45
2.1 Inleiding gezond en veilig werken management 45
2.2 Plaats binnen het brede scala van managementsystemen 47
2.3 Invoering en ontwikkeling 48
2.4 Omgeving van de organisatie 53
2.5 Leiderschap 55
2.6 Planning 57
2.7 Ondersteuning 59
2.8 Uitvoering 62
2.9 Evaluatie van de prestaties 65
2.10 Verbetering 67
2.11 Praktische richtlijnen, methoden en hulpmiddelen 69
2.12 Verwijzingen gezond en veilig werken management 72
3 Arbo en medezeggenschap 74
3.1 Inleiding arbo en medezeggenschap 74
3.2 Medezeggenschap en arbo 75
3.3 Rechten en bevoegdheden medezeggenschap 79
3.4 Van wet naar praktijk 84
3.5 Verwijzingen arbo en medezeggenschap 88
4 Arbobeleid 89
4.1 Inleiding arbobeleid 89
4.2 Passend arbobeleid 89
4.3 Onderdelen arbobeleid 89
4.4 Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) 91
4.5 Duurzame inzetbaarheid 94
4.6 Rol ondernemingsraad bij arbobeleid 95
4.7 Verwijzingen arbobeleid 96
5 Werk- en rusttijden 97
5.1 Inleiding werk- en rusttijden 97
5.2 Voor- en nadelen werk- en rusttijden 97
5.3 Roostervuistregels werk- en rusttijden 98
5.4 Individuele en situationele verschillen bij werk- en rusttijden 103
5.5 Copingstrategieën werk- en rusttijden 103
5.6 Werk- en rusttijden versus Arbeidstijdenwet 104
5.7 Begrippen werk- en rusttijden 105
5.8 Verwijzingen werk- en rusttijden 106
6 Arbodeskundige ondersteuning 107
6.1 Inleiding arbodeskundige ondersteuning 107
6.2 In- of externe arbodeskundige ondersteuning 108
6.3 Scenario’s deskundige ondersteuning 108
6.4 Eigen regie 109
6.5 Preventie en bescherming arbodeskundige ondersteuning 111
6.6 Taken bij arbodeskundige ondersteuning 112
6.7 Taakverdeling arbodeskundige ondersteuning 113
6.8 Keurmerk arbodienst arbodeskundige ondersteuning 113
6.9 Gecertificeerde kerndeskundigen 114
6.10 Selecteren arbodienst arbodeskundige ondersteuning 114
6.11 Afspraken arbodienst arbodeskundige ondersteuning 116
6.12 Jaarplan, evaluatie en afspraken arbodeskundige ondersteuning 119
6.13 Europees aanbesteden arbodeskundige ondersteuning 120
6.14 Rol ondernemingsraad arbodeskundige ondersteuning 121
6.15 Verwijzingen arbodeskundige ondersteuning 121
7 Risico-inventarisatie en -evaluatie 123
7.1 Inleiding risico-inventarisatie en -evaluatie 123
7.2 Wetgeving risico-inventarisatie en -evaluatie 124
7.3 Instrumenten risico-inventarisatie en -evaluatie 130
7.4 Nadere risico-inventarisatie en -evaluatie 138
7.5 Verwijzingen risico-inventarisatie en -evaluatie 139
8 Psychosociale arbeidsbelasting 141
8.1 Inleiding psychosociale arbeidsbelasting 141
8.2 Risico’s psychosociale arbeidsbelasting 141
8.3 Normen en richtlijnen psychosociale arbeidsbelasting 144
8.4 Maatregelen psychosociale arbeidsbelasting 145
8.5 Verwijzingen psychosociale arbeidsbelasting 147
9 Leren van incidenten 149
9.1 Inleiding leren van incidenten 149
9.2 Het ontstaan van incidenten 151
9.3 Incidentonderzoeksproces 153
9.4 Besluitvorming 153
9.5 Onderzoek 157
9.6 Analyse 160
9.7 Rapportage 166
9.8 Tot slot 169
10 Veiligheidscultuur 170
10.1 Inleiding veiligheidscultuur 170
10.2 Verschillende benaderingen voor het onderzoeken van een organisatiecultuur 174
10.3 Veranderen van veiligheidscultuur 179
10.4 Literatuur en informatiebronnen 182
11 Veiligheid en gedrag 183
11.1 Inleiding veiligheid en gedrag 183
11.2 Modellen om gedrag te verklaren 183
11.3 Gedrag, gewoonte, organisatiecultuur en cognitieve bias 186
11.4 Beinvloeden van gedrag 188
11.5 Verwijzingen veiligheid en gedrag 189
12 Veiligheidsindicatoren 191
12.1 Inleiding 191
12.2 Bepalen van de kritieke succesfactoren 192
12.3 Uitwerking naar veiligheidsindicatoren 195
12.4 Kwaliteit en onderzoek 197
12.5 Voorbeelden van veel gebruikte indicatoren en praktische hulpmiddelen 199
12.6 Concluderende samenvatting 201
B ARBEIDSPLAATSEN 203
13 Werkruimten en werkplekken 203
13.1 Inleiding werkruimten en werkplekken 203
13.2 Risico’s werkruimten en werkplekken 204
13.3 Normen en richtlijnen werkruimten en werkplekken 204
13.4 Maatregelen werkruimten en werkplekken 205
13.5 Verwijzingen werkruimten en werkplekken 215
14 Bedrijfshulpverlening 216
14.1 Inleiding 216
14.2 Verplichtingen en wetgeving 216
14.3 Opzet van de BHV-organisatie 217
14.4 Maatgeving van de bedrijfshulpverlening 217
14.5 Organisatie 217
14.6 Plannen en procedures voor bedrijfshulpverlening 217
14.7 BHV-plan versus bedrijfsnoodplan 218
14.8 Ontruimingsplan 218
14.9 Hulpmiddelen 218
14.10 Competenties van bedrijfshulpverleners 219
14.11 BHV-opleidingen 219
14.12 BHV trainen 219
14.13 BHV-oefeningen 220
14.14 De bedrijfshulpverleningsorganisatie 220
14.15 Kenmerken van de BHV-organisatie 221
14.16 De BHV-organisatie in normale omstandigheden 221
14.17 Een praktische BHV-organisatie 221
14.18 Elk bedrijf zijn eigen organisatie 222
14.19 De bedrijfsbrandweer 223
14.20 De praktische BHV-activiteiten 223
14.21 Samenwerking externe hulpverleners 225
14.22 Verwijzingen bedrijfshulpverlening 226
15 Alleenwerken 227
15.1 Inleiding alleenwerken 227
15.2 Risico’s alleenwerken 227
15.3 Normen en richtlijnen alleenwerken 228
15.4 Maatregelen alleenwerken 228
15.5 Verwijzingen alleenwerken 234
16 Administratief werk 236
16.1 Inleiding administratief werk 236
16.2 Risico’s van administratief werk 236
16.3 Normen en richtlijnen administratief werk 239
16.4 Maatregelen administratief werk 241
16.5 Verwijzingen administratief werk 245
17 Intern transport en opslag 247
17.1 Inleiding intern transport en opslag 247
17.2 Risico’s intern transport en opslag 247
17.3 Normen en richtlijnen intern transport en opslag 247
17.4 Maatregelen intern transport en opslag 248
17.5 Verwijzingen intern transport en opslag 248
18 Werken op hoogte 250
18.1 Inleiding werken op hoogte 250
18.2 Risico’s werken op hoogte 250
18.3 Normen en richtlijnen werken op hoogte 250
18.4 Maatregelen werken op hoogte 253
18.5 Verwijzingen werken op hoogte 254
19 Werken in besloten ruimten 255
19.1 Inleiding werken in besloten ruimten 255
19.2 Risico’s werken in besloten ruimten 255
19.3 Normen en richtlijnen werken in besloten ruimten 256
19.4 Maatregelen werken in besloten ruimten 256
19.5 Persoonlijke beschermingsmiddelen werken in besloten ruimten 259
19.6 Verwijzingen werken in besloten ruimten 259
20 Werken aan elektrische installaties 261
20.1 Inleiding werken aan elektrische installaties 261
20.2 Risico’s werken aan elektrische installaties 261
20.3 Normen en richtlijnen werken aan elektrische installaties 262
20.4 Maatregelen werken aan elektrische installaties 263
20.5 Verwijzingen werken aan elektrische installaties 270
21 Werken in en met verontreinigde bodem 271
21.1 Inleiding werken in en met verontreinigde bodem 271
21.2 Risico’s werken in en met verontreinigde bodem 271
21.3 Normen en richtlijnen werken in en met verontreinigde bodem 273
21.4 Maatregelen werken in en met verontreinigde bodem 275
21.5 Verwijzingen werken in en met verontreinigde bodem 277
22 Werken in controlecentra 278
22.1 Inleiding werken in controlecentra 278
22.2 Risico’s werken in controlecentra 278
22.3 Normen en richtlijnen werken in controlecentra 280
22.4 Maatregelen werken in controlecentra 282
22.5 Verwijzingen werken in controlecentra 285
23 Werken in distributiecentra 287
23.1 Inleiding werken in distributiecentra 287
23.2 Risico’s distributiecentra 287
23.3 Normen en richtlijnen werken in distributiecentra 289
23.4 Maatregelen werken in distributiecentra 292
23.5 Verwijzingen werken in distributiecentra 294
24 Werken in laboratoria 296
24.1 Inleiding werken in laboratoria 296
24.2 Risico’s werken in laboratoria 296
24.3 Normen en richtlijnen werken in laboratoria 298
24.4 Maatregelen werken in laboratoria 301
24.5 Verwijzingen werken in laboratoria 305
25 Werken in de facilitaire dienstverlening 306
25.1 Inleiding werken in de facilitaire dienstverlening 306
25.2 Uitbesteding van facilitaire dienstverlening 306
25.3 Risico’s werken in de facilitaire dienstverlening 307
25.4 Normen en richtlijnen werken in de facilitaire dienstverlening 308
25.5 Maatregelen werken in de facilitaire dienstverlening 308
25.6 Verwijzingen werken in de facilitaire dienstverlening 309
26 Werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.1 Inleiding werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.2 Risico’s werken in het technisch gebouwbeheer 310
26.3 Normen en richtlijnen werken in het technisch gebouwbeheer 313
26.4 Maatregelen werken in het technisch gebouwbeheer 315
26.5 Verwijzingen werken in het technisch gebouwbeheer 318
27 Werken in de bouw 320
27.1 Inleiding werken in de bouw 320
27.2 Risico’s werken in de bouw 320
27.3 Normen en richtlijnen werken in de bouw 321
27.4 Maatregelen werken in de bouw 322
27.5 Verwijzingen werken in de bouw 325
28 Werken in de infratechniek 327
28.1 Inleiding werken in de infratechniek 327
28.2 Risico’s werken in de infratechniek 328
28.3 Normen en richtlijnen werken in de infratechniek 330
28.4 Maatregelen werken in de infratechniek 331
28.5 Verwijzingen werken in de infratechniek 332
29 Werken in de metaalindustrie 333
29.1 Inleiding werken in de metaalindustrie 333
29.2 Risico’s werken in de metaalindustrie 333
29.3 Normen en richtlijnen werken in de metaalindustrie 336
29.4 Maatregelen werken in de metaalindustrie 338
29.5 Verwijzingen werken in de metaalindustrie 341
30 Werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.1 Inleiding werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.2 Risico’s werken in de chemische en de procesindustrie 342
30.3 Normen en richtlijnen werken in de chemische en de procesindustrie 346
30.4 Maatregelen werken in de chemische en de procesindustrie 347
30.5 Verwijzingen werken in de chemische en de procesindustrie 349
31 Werken in de haven 350
31.1 Inleiding werken in de haven 350
31.2 Risico's werken in de haven 351
31.3 Normen en richtlijnen werken in de haven 351
31.4 Maatregelen werken in de haven 352
31.5 Verwijzingen werken in de haven 353
C CHEMISCHE FACTOREN 355
32 Gevaarlijke stoffen 355
32.1 Inleiding gevaarlijke stoffen 355
32.2 Risico’s gevaarlijke stoffen 355
32.3 Normen en richtlijnen gevaarlijke stoffen 358
32.4 Maatregelen gevaarlijke stoffen 362
32.5 Verwijzingen gevaarlijke stoffen 363
33 Blootstelling aan gevaarlijke stoffen 364
33.1 Inleiding blootstelling aan gevaarlijke stoffen 364
33.2 Risico’s blootstelling aan gevaarlijke stoffen 365
33.3 Normen en richtlijnen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 366
33.4 Maatregelen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 368
33.5 Verwijzingen blootstelling aan gevaarlijke stoffen 372
34 Opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.1 Inleiding opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.2 Risico’s opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.3 Normen en richtlijnen opslag van gevaarlijke stoffen 374
34.4 Maatregelen opslag van gevaarlijke stoffen 375
34.5 Verwijzingen opslag van gevaarlijke stoffen 378
35 Stof 379
35.1 Inleiding stof 379
35.2 Risico’s stof 379
35.3 Normen en richtlijnen stof 379
35.4 Maatregelen stof 380
35.5 Verwijzingen stof 381
36 Vezels en asbest 382
36.1 Inleiding vezels en asbest 382
36.2 Risico’s vezels en asbest 382
36.3 Normen en richtlijnen vezels en asbest 383
36.4 Maatregelen vezels en asbest 384
36.5 Verwijzingen vezels en asbest 386
37 Bijzondere stoffen 387
37.1 Bestrijdingsmiddelen 387
37.2 Cryogene vloeistoffen 389
37.3 Kunststoffen 391
37.4 Kwik 392
37.5 Lood 394
37.6 Metaalbewerkingsvloeistoffen 395
37.7 Nanomaterialen 398
37.8 Oplosmiddelen 401
37.9 Chroom VI 403
D FYSISCHE FACTOREN 405
38 Geluid 405
38.1 Inleiding geluid 405
38.2 Risico’s geluid 405
38.3 Normen en richtlijnen geluid 406
38.4 Maatregelen geluid 409
38.5 Verwijzingen geluid 413
39 Trillingen 415
39.1 Inleiding trillingen 415
39.2 Risico’s trillingen 415
39.3 Normen en richtlijnen trillingen 416
39.4 Maatregelen trillingen 418
39.5 Verwijzingen trillingen 419
40 Verlichting 421
40.1 Inleiding verlichting 421
40.2 Risico’s verlichting 423
40.3 Maatregelen verlichting 429
40.4 Normen en richtlijnen verlichting 433
40.5 Verwijzingen verlichting 434
41 Binnenklimaat 436
41.1 Inleiding binnenklimaat 436
41.2 Inleiding thermisch binnenklimaat 436
41.3 Normen en richtlijnen thermisch binnenklimaat 439
41.4 Maatregelen thermisch binnenklimaat 445
41.5 Inleiding binnenluchtkwaliteit 446
41.6 Normen en richtlijnen binnenluchtkwaliteit 448
41.7 Maatregelen binnenluchtkwaliteit 450
41.8 Verwijzingen binnenklimaat 451
42 Warmte- en koudebelasting 453
42.1 Inleiding warmte- en koudebelasting 453
42.2 Risico’s warmte- en koudebelasting 453
42.3 Normen en richtlijnen warmte- en koudebelasting 463
42.4 Maatregelen warmte- en koudebelasting 464
42.5 Verwijzingen warmte- en koudebelasting 472
43 Niet-ioniserende straling 474
43.1 Inleiding niet-ioniserende straling 474
43.2 Niet-ioniserende straling: biologische en gezondheidseffecten 475
43.3 Normen en richtlijnen niet-ioniserende straling 478
43.4 Maatregelen niet-ioniserende straling 478
43.5 Verwijzingen niet-ioniserende straling 480
44 Elektromagnetische velden 483
44.1 Inleiding elektromagnetische velden 483
44.2 Risico’s elektromagnetische velden 483
44.3 Normen en richtlijnen elektromagnetische velden 485
44.4 Maatregelen elektromagnetische velden 487
44.5 Verwijzingen elektromagnetische velden 491
45 Ioniserende straling 492
45.1 Inleiding ioniserende straling 492
45.2 Risico’s ioniserende straling 495
45.3 Normen en richtlijnen ioniserende straling 496
45.4 Maatregelen ioniserende straling 500
45.5 Verwijzingen ioniserende straling 503
E BIOLOGISCHE FACTOREN 505
46 Biologische agentia 505
46.1 Inleiding biologische agentia 505
46.2 Biologische agentia 505
46.3 Risico's biologische agentia 506
46.4 Risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia 511
46.5 Maatregelen biologische agentia 512
46.6 Normen en richtlijnen biologische agentia 518
46.7 Verwijzingen biologische agentia 522
F FYSIEKE BELASTING 525
47 Fysieke belasting 525
47.1 Inleiding fysieke belasting 525
47.2 Potentiële gezondheidseffecten fysieke belasting 526
47.3 Wetgeving fysieke belasting 527
47.4 Risico-inventarisatie en -evaluatie fysieke belasting 528
47.5 Risicobeheersing fysieke belasting 543
47.6 Verwijzingen fysieke belasting 547
G ARBEIDSMIDDELEN 549
48 Keuren van arbeidsmiddelen 549
48.1 Inleiding keuren van arbeidsmiddelen 549
48.2 Productrichtlijnen keuren van arbeidsmiddelen 550
48.3 Risico-inventarisatie en -evaluatie voor arbeidsmiddelen 553
48.4 Maatregelen en wetgeving keuren van arbeidsmiddelen 554
48.5 Gebruik van arbeidsmiddelen in de praktijk 554
48.6 Deskundigheidseisen keurmeester 555
49 Steigers en klimmateriaal 559
49.1 Inleiding steigers en klimmateriaal 559
49.2 Stalen steigers 559
49.3 Rolsteigers 563
49.4 Staande ladders 565
49.5 Hangladders 568
49.6 Hangsteigers 569
49.7 Kooiladders 571
50 Hijs- en hefwerktuigen 573
50.1 Hijskranen 573
50.2 Werkbakken in hijskranen 577
50.3 Rijden met last in de kraan 580
50.4 Werken in de buurt van sterkstroomleidingen 581
50.5 Autolaadkranen 583
50.6 Verreikers 584
50.7 Vorkheftrucks en andere transportwerktuigen 586
50.8 Bouwliften voor goederen 588
50.9 Personenliften 591
50.10 Hoogwerkers 593
50.11 Hefbruggen 595
51 Gereedschappen 598
51.1 Inleiding gereedschappen 598
51.2 Schiethamers 598
51.3 Elektrisch handgereedschap 600
51.4 Pneumatisch handgereedschap 602
51.5 Vaste slijpmachines 603
51.6 Handslijpmachines 605
51.7 Motorkettingzagen 607
51.8 Hijsgereedschap 609
52 Apparatuur onder druk 616
52.1 Inleiding apparatuur onder druk 616
52.2 Gasflessen met propaan of butaan, en LPG-tanks 616
52.3 Afpersen van systemen 618
52.4 Leidingdichtvriesapparatuur 619
52.5 Reinigen met vloeistof onder hoge druk 620
52.6 Gritstralen 623
52.7 Droogijsstralen 625
53 Lasapparatuur 627
53.1 Inleiding lasapparatuur 627
53.2 Elektrisch lassen en snijden 627
53.3 Autogeen lassen en snijden 633
54 Specifieke machines 637
54.1 Inleiding specifieke machines 637
54.2 Houtbewerkingsmachines 637
54.3 Metaalbewerkingsmachines 642
54.4 Garagewerktuigen 646
55 Persoonlijke beschermingsmiddelen 650
55.1 Inleiding persoonlijke beschermingsmiddelen 650
55.2 PBM’s fabriceren en aanbieden 650
55.3 Keuze en gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen 654
55.4 Hoofdbescherming 656
55.5 Oog- en gelaatbescherming 658
55.6 Gehoorbescherming 661
55.7 Ademhalingsbescherming 663
55.8 Hand- en armbescherming 667
55.9 Been- en voetbescherming 676
55.10 Beschermende kleding 679
55.11 Valbescherming 682
55.12 Verwijzingen persoonlijke beschermingsmiddelen 685
56 Veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.1 Inleiding veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.2 Veiligheids- en gezondheidssignalering en gevaren 686
56.3 Normen en richtlijnen veiligheids- en gezondheidssignalering 686
56.4 Maatregelen veiligheids- en gezondheidssignalering 698
56.5 Verwijzingen veiligheids- en gezondheidssignalering 707
H OVERIGE VEILIGHEIDSDOMEINEN 709
57 Overige veiligheidsdomeinen 709
57.1 Inleiding overige veiligheidsdomeinen 709
58 Procesveiligheid 710
58.1 Toepassingsgebied en achtergrond procesveiligheid 710
58.2 Actoren procesveiligheid 710
58.3 Wetgeving procesveiligheid 710
58.4 Statistiek / ongevallen procesveiligheid 711
58.5 Soorten risico’s procesveiligheid 711
58.6 Risicobeheersing procesveiligheid 711
58.7 Risicocommunicatie procesveiligheid 712
58.8 Verwijzingen procesveiligheid 712
59 Omgevingswet 713
59.1 Toepassingsgebied Omgevingswet 713
59.2 Actoren Omgevingswet 713
59.3 Wetgeving Omgevingswet 713
59.4 Statistiek Omgevingswet 714
59.5 Soorten risico’s 715
59.6 Risicobeheersing 715
59.7 Communicatie Omgevingswet 715
59.8 Verwijzingen Omgevingswet 715
60 Transportveiligheid 716
60.1 Toepassingsgebied transportveiligheid 716
60.2 Actoren transportveiligheid 716
60.3 Wetgeving transportveiligheid 717
60.4 Statistiek / ongevallen transportveiligheid 717
60.5 Risicobeheersing transportveiligheid 718
60.6 Risicocommunicatie transportveiligheid 719
60.7 Verwijzingen transportveiligheid 719
61 Cybersecurity 720
61.1 Toepassingsgebied cybersecurity 720
61.2 Actoren cybersecurity 721
61.3 Wet- en regelgeving en normenkaders in cybersecurity 722
61.4 Incidenten cybersecurity 723
61.5 Risico’s cybersecurity 725
61.6 Risicobeheersing cybersecurity 727
61.7 Communicatie cybersecurity 730
61.8 Verwijzingen cybersecurity 731
62 Sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.1 Definitie en toepassingsgebied van sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.2 Achtergrond van sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 733
62.3 Actoren ten aanzien van het thema sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 734
62.4 Wetgeving sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 734
62.5 Statistiek sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 735
62.6 Soorten risico’s sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 736
62.7 Risicobeheersing sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 737
62.8 Risicocommunicatie sociale veiligheid en de gebouwde omgeving 740
62.9 Waar is de nadere kennis over sociale veiligheid en de gebouwde omgeving te halen? 741
63 Bedrijfscontinuïteitsmanagement (Business Continuity Management, BCM) 743
63.1 Introductie bedrijfscontinuïteitsmanagement 743
63.2 Actoren bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.3 Toepassingsgebied bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.4 Wetgeving en normen bedrijfscontinuïteitsmanagement 744
63.5 Statistieken bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.6 Risicotypen bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.7 Risicobeheersing bedrijfscontinuïteitsmanagement 745
63.8 Risicocommunicatie bedrijfscontinuïteitsmanagement 747
63.9 Verwijzingen bedrijfscontinuïteitsmanagement 747
64 Duurzaamheid 748
64.1 Toepassingsgebied en achtergronden duurzaamheid 748
64.2 Actoren duurzaamheid (stakeholders) 750
64.3 Normen en richtlijnen duurzaamheid 751
64.4 Statistiek en incidenten duurzaamheid 751
64.5 Risico’s duurzaamheid 752
64.6 Risicobeheersing duurzaamheid 753
64.7 Communicatie duurzaamheid 753
64.8 Verwijzingen duurzaamheid 753
65 Bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.1 Introductie bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.2 Toepassingsgebied bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 754
65.3 Wetgeving en normen bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 755
65.4 Risicobeheersing bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 756
65.5 Risicocommunicatie bedrijfsnoodorganisatie voor bedrijven met bijzondere risicoprofielen 759
65.6 Vaardigheden / Waar is kennis te halen? 759
Register 761
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
