Voorwoord 11
Samenvatting 13
Inleiding
1 Achtergrond en doel van het onderzoek 25
1.1 Korte duiding van artikel 12 Sv 25
1.2 Korte beschrijving van de artikel 12 Sv-procedure 26
1.3 Wetenschappelijke en politieke discussie 28
1.4 Reactie van de minister en genoemde maatregelen 31
1.5 Doel en opzet van het onderzoek 33
2 Opzet en uitvoering van het onderzoek 35
2.1 Probleemstelling en onderzoeksvragen 35
2.2 Opzet van het onderzoek 36
2.2.1 Deelonderzoek I (onderzoeksvragen 1-7) 36
2.2.1.1 Selectie respondenten 37
2.2.1.2 Verloop van de gesprekken 38
2.2.2 Deelonderzoek II (onderzoeksvragen 7-11) 39
2.2.2.1 Enquête 39
2.2.2.2 Interviews met klagers 39
2.3 Procedurele rechtvaardigheid als theoretisch kader 40
Deelonderzoek I
Leonie van Lent & Miranda Boone m.m.v. Lisa Ansems
3 De artikel 12 Sv-procedure: ratio, belangen en ontwikkelingen 47
3.1 Korte wetsgeschiedenis 47
3.2 Verschuivende doelstelling 50
3.3 De respondenten over het belang van de procedure 55
4 Doorlooptijden 61
4.1 Inleiding 61
4.2 Cijfers (2005-2015) 61
4.3 Problematisering 64
4.4 Oorzaken 65
4.4.1 Een procedure over vier schijven 65
4.4.1.1 Nader politieonderzoek en dossiervorming 67
4.4.2 Bezuinigingen, capaciteit en prioritering 68
4.4.2.1 Gerechtshoven 70
4.4.3 Weinig besef van belang en gebrek aan eigenaarschap 72
4.4.4 Oorzaken gelegen in de (diverse) aard van de zaken 74
4.5 Maatregelen voor doorlooptijden, achtergrond en effectiviteit 75
4.5.1 Centrale termijnstelling en maatregelen 75
4.5.2 Termijnen 76
4.5.3 Maatregelen genoemd door de minister in brief 22 oktober 2009 77
4.5.3.1 Direct bepalen zittingsdatum 77
4.5.3.2 Direct verzoek om verslag AG 79
4.5.3.3 Oproepen officier van justitie op zitting 79
4.5.3.4 Monitoren tijdige aanlevering ambtsberichten 80
4.5.4 Overige maatregelen 81
4.5.4.1 Gerechtshoven 81
4.5.4.2 Ressortsparket 84
4.5.4.3 Arrondissementsparketten 86
4.5.5 Gewenste wetswijzigingen en (nog) niet uitgevoerde ideeën 88
4.5.5.1 AG niet op zitting 88
4.5.5.2 Introductie wettelijke termijnen 89
4.5.5.3 Schrappen van de rol van de AG 90
4.5.5.4 Nieuwe beslismodaliteiten gerechtshof 91
4.5.5.5 Verstrekken dossier door OM 91
4.6 Tussenconclusie 92
5 Instroom 103
5.1 Inleiding 103
5.2 Instroomcijfers (2005-2015) 103
5.3 Problematisering 105
5.4 Oorzaken toenemende instroom 106
5.4.1 Maatschappelijke oorzaken 106
5.4.2 Inhoud van sepotbrieven 107
5.4.3 Ontwikkelingen bij het OM 108
5.4.3.1 Toename (geregistreerde) sepots 108
5.4.3.2 ZSM 109
5.4.4 Inzage stukken 110
5.4.5 Verklaring omtrent het Gedrag 113
5.5 Maatregelen gericht op reductie instroom 113
5.5.1 Maatregel genoemd door de minister in brief van 22 oktober 2009: motiveringsplicht Aanwijzing slachtofferzorg 2011 113
5.5.1.1 Veronderstelling 113
5.5.1.2 Implementatie 114
5.5.1.3 Oorzaken gebrekkige implementatie motiveringsplicht 116
5.5.2 Overige maatregelen 118
5.5.2.1 Telefonisch contact bij sepots (ter voorkoming van klachten) 118
5.5.2.2 Mediation (ter voorkoming en intrekking van klachten) 118
5.5.2.3 Interventie OM (gericht op intrekking klacht) 119
5.5.3 Gewenste wetswijzigingen en (nog) niet uitgevoerde ideeën 121
5.5.3.1 Gewenste wetswijzigingen 121
5.5.3.2 Verwachtingen van ZSM 123
5.5.3.3 Aanbod telefonische uitleg voornemen van sepot 124
5.5.3.4 Betere informatie over haalbaarheid en procedure 125
5.6 Tussenconclusie 125
Deelonderzoek II
Kees van den Bos m.m.v. Stefan Lipman & Lisanne Versteegt
6 Meting T0 – bij aanvang artikel 12 Sv-procedure 133
6.1 Procedure T0 133
6.2 Beschrijving steekproef T0 134
6.2.1 Persoonlijke gegevens 134
6.2.2 Gegevens met betrekking tot de klacht 135
6.2.3 Gegevens met betrekking tot de beklagprocedure 137
6.3 Verwachtingen over het indienen van een klacht 138
6.4 Motieven voor klagen tegen niet-vervolging 140
6.4.1 Algemene rechtvaardigheid 140
6.4.2 Procedurele rechtvaardigheid 141
6.4.3 Uitkomstrechtvaardigheid 143
6.4.4 Uitkomstgunstigheid 144
6.5 Informatievoorziening 144
6.6 Ervaringen van rechtzoekenden met strafrechtelijke instanties 147
6.6.1 Openbaar Ministerie 147
6.6.2 Nederlandse rechters 148
6.6.3 Nederlands strafrechtssysteem 150
7 Meting T1 – 8 maanden na starten artikel 12 Sv-procedure 153
7.1 Procedure T1 153
7.2 Beschrijving steekproef 154
7.2.1 Persoonlijke gegevens 154
7.2.2 Gegevens met betrekking tot de toestand van de klacht 157
7.3 Beoordeling van de behandeling van de klacht 158
7.4 Beoordeling van de zitting 160
7.5 Beoordeling van de beslissing van het gerechtshof 161
7.6 Verwachtingen over het indienen van een klacht 164
7.7 Motieven voor klagen tegen niet-vervolging 165
7.7.1 Algemene rechtvaardigheid 166
7.7.2 Procedurele rechtvaardigheid 167
7.7.3 Uitkomstrechtvaardigheid 168
7.7.4 Uitkomstgunstigheid 169
7.8 Ervaringen van rechtzoekenden met strafrechtelijke instanties 170
7.8.1 Openbaar Ministerie 170
7.8.2 Nederlandse rechters 172
7.8.3 Nederlands strafrechtssysteem 174
8 Toetsende statistische analyses 177
8.1 Het belang van ervaren procedurele rechtvaardigheid 177
8.1.1 Constructie schaalscores 177
8.1.2 Correlatie analyses 178
8.1.3 Unieke bijdrage verschillende vormen van rechtvaardigheid 179
8.1.4 Effect van procedurele rechtvaardigheid op toegekende rapportcijfers 181
8.1.5 Effect procedurele rechtvaardigheid controlerend voor cijfers T0 182
8.1.6 Effect procedurele rechtvaardigheid controlerend voor verwachtingen bij T0 183
8.2 Het belang van zitting en beslissing 184
8.2.1 Wel/geen zitting 184
8.2.2 Wel/geen beslissing ontvangen 185
8.3 Vergelijking T0 en T1 186
Conclusies en integratie deelonderzoeken
Conclusies deelonderzoek I 191
Conclusies deelonderzoek II 199
Overkoepelende conclusies deelonderzoeken I en II 205
Geraadpleegde literatuur 209
Bijlagen
I Begeleidingscommissie 217
II Overzicht respondenten deelonderzoek I 219
III Topics interviews respondenten art. 12-kamers 221
IV Gesprekken met klagers 225
