Mannen en vrouwen brengen een eigen dynamiek in teams en organisaties. En dat betekent iets voor de manier waarop we met elkaar omgaan. Natuurlijk hebben we normen, waarden, doelstellingen en afspraken op de werkvloer. In onze informele betrekkingen overschrijden we die echter regelmatig. Dat komt omdat we onze onbewuste drijfveren (onze instincten) nu eenmaal niet altijd in toom kunnen houden.
In diverse onderzoeken geven ‘we’ aan dat we liever in teams werken met mensen van onze eigen sekse. Maar je ziet de prestaties substantieel verbeteren wanneer je een gemengd team hebt. Kennelijk kunnen we in gemengde teams meer dan in teams met een sekse.
Mannen en vrouwen worden bepaald door genen, hormonen, ontwikkelde voortplantingsrituelen en de biologische drift om zich te reproduceren. Dat is een zeer belangrijk inzicht, dat in heel veel managementliteratuur ontbreekt. Mede doordat het thema binnen de arbeidswereld getaboeïseerd is. Wie denkt eraan dat de discussie tussen leidinggevenden en hun medewerkers over de leaseauto ingegeven is door status? En wie beseft dat status in de dierenwereld iets is waardoor je je beter kunt reproduceren? En welke manager of teamleider staat stil bij het feit dat weerstanden en conflicten in zijn/haar team met deze dingen te maken zouden kunnen hebben?
In mijn boek Mannen en/of Vrouwen noem ik deze zaken wel bij hun naam. Het levert leidinggevenden daarmee een unieke, geweldige bron van informatie over de onbewuste drijfveren van zichzelf en hun medewerkers. En die zijn vrij bepalend wanneer het gaat om samenwerking, teamsfeer en doelgerichtheid. Ook in de top waar de mannen nog steeds de toon aangeven. Zou dit iets te maken kunnen hebben met het feit dat mannen hun positie op de liefdesmarkt zo kunnen versterken? En dat maatschappelijke status belangrijker is voor mannen dan voor vrouwen? Opvallend is dat er veel meer mannen op leidinggevende posities zitten dan vrouwen, en dat vrouwen in de statistieken veel vaker in zorgberoepen zitten. Opvallend is ook dat vrouwen erg gewaardeerd worden als leidinggevende, maar dat we toch aangeven in onderzoeken dat we liever een man als manager hebben. Verdraagt onze biologie het niet? Of is er een andere reden?
Aansturing van teams kent geheimen die we langzaam aan het onthullen zijn. Managers en teamleiders zitten vaker dan we beseffen te piekeren over hun mensen. Hoe kan het toch dat ze weerstand hebben, dat ze in de samenwerking blokkades opwerpen? En hoe kan het dat zoveel CEO’s steeds harder lijken te worden, en geen rekening meer houden met de gevoelens van mensen? Hormonen? Genen? Of iets anders?
Status, roddel en achterklap, alfagedrag en allerlei ander bedrijfsgedrag zijn een gevolg van miljoenen jaren evolutie. Wie wat dieper in de processen tussen mensen kijkt ziet de sporen terug van overlevings- en voortplantingsrituelen; hoe goed wij mannen en vrouwen ze ook vermomd hebben. Maar de rituelen zijn ondergronds gegaan, we zijn ons er vaak nauwelijks van bewust of we verbergen ze omdat we ze gênant vinden. En ondertussen bepalen ze ons gedrag, die man-vrouw verschillen. Want die verschillen zijn er. Dat we gelijkwaardig zijn, wil niet zeggen dat we hetzelfde zijn.
Leeftijd heeft ook invloed. Als we ouder worden mengt mannelijkheid zich met vrouwelijkheid en omgekeerd. Daardoor worden we ook wat geschikter voor het aansturen van mensen. Vooral vrouwen boven de 55 doen het goed in de onderzoeken. De beste inzichten in teamdynamiek en bij werving en selectie krijg je als je leeftijd combineert met sekse. Gek dat dat zo weinig is benoemd in managementliteratuur.
Mannen en/of Vrouwen biedt dan ook nieuwe invalshoeken en perspectieven. Behalve dat het interessant is om teams gade te slaan, of om er deel van uit te maken, moeten ze ook nog aangestuurd worden. Hoe lukt zoiets in een poel van genen en hormonen? Daarover gaat dit boek. Pakweg 35 jaar ervaring is samengebundeld met recente inzichten in brein, evolutie en genetica. Onmisbare 21e eeuwse basiskennis voor iedere leidinggevende. Je gaat er anders door kijken en leidinggeven. Beter.
Bert Overbeek is een zeer ervaren MD-begeleider, veranderaar en specialist in samenwerking en teamontwikkeling. Hij is de auteur van Mannen en/of Vrouwen. Eerder schreef hij Het flitsbrein.
