Jack van der Werf wil aan de manager van een middelgrote organisatie (MGO) ‘een handreiking bieden bij het veranderingsproces van zijn organisatie'. In zijn boek Strategie in het echt doet hij dit enerzijds door een theoretisch kader te schetsen van het strategisch managementproces (SMP), anderzijds door een verhaal te vertellen van het fictieve bedrijf Vormaat dat het SMP toepast om een nieuwe richting in te slaan.
Het theoretisch kader is een degelijk overzicht van bewezen strategische methodieken in een logische volgorde. Door deze toe te passen zul je een visie en missie bepalen, dan een analyse maken, dan doelen stellen, dan een implementatieplan maken en deze uitvoeren. Bekend terrein voor strategen, wellicht nieuw voor managers die zich minder verdiept hebben in het onderwerp.
Het theoretisch kader wordt in een vrij formele en abstracte stijl geschreven. Af en toe worden voorbeelden van bekende bedrijven genoemd - jammer dat dit bijna allemaal multinationals zijn, geen MGO's. Er staan goede tips in de tekst hoe het proces pragmatisch aan te vliegen in een MGO, gezien dat de mensen het proces uitvoeren naast hun normale taken, en geen achtergrond hebben in strategische analyses.
Het illustratieve verhaal van Vormaat dient om de abstracte concepten tot leven te brengen. Dat lukt goed, en er is voldoende detail dat menige manager de situaties zal herkennen. Minder geslaagd vind ik de toonzetting, dat de acteurs in het verhaal het alsmaar vaag, complex en moeilijk vinden. Ik zou het verhaal lezen als een voorbeeld van hoe het zou kunnen gaan, niet als een instructie van hoe het moet. Het proces duurt erg lang, drie jaar in totaal, wat ik ook niet als voorbeeld zou nemen. Het kan veel sneller als je een duidelijk doel voor ogen hebt.
Een aantal elementen komen niet aan bod, zoals digitalisering of data. Dat is een gemiste kans, omdat het effect van digitalisering tot alle bedrijven doordringt, en op zijn minst in het verhaal genoemd zou kunnen worden. Het maken van een financiële onderbouwing van de strategische koers wordt genoemd in het verhaal maar niet in het theoretisch kader. Daarmee wordt het belang van een goede businesscase onvoldoende onderkend.
Dus wat heb je eraan om dit boek te lezen? Het strategisch managementproces is een nuttige leidraad om te volgen, en je kunt het als MGO goed toepassen. Het boek laat goed zien hoe alle elementen aan elkaar verbonden zijn en elkaar versterken, dus waarom je aan alle gebieden moet werken om de strategie te laten slagen. Er staan praktische tips in hoe je de analyses en discussies kunt vormgeven, en veel uitgewerkte voorbeelden in het verhaal. Door de continuïteit van het verhaal als één groot voorbeeld kun je zien hoe de analyses elkaar opvolgen.
Strategie in het echt is dus een zinvol boek voor de manager die een goed overzicht zoekt van een duidelijk proces om een nieuwe strategie te maken en uit te voeren.
Over Nora Ghaoui
Nora Ghaoui is managementconsultant bij Veridia Consulting en een expert op het gebied van strategie en operationele verbetering. Zij richt zich op het maken van uitvoerbare strategieën met heldere keuzes en concrete acties, waarin digitaal en data een steeds grotere rol spelen.
