De schoonheid en inspiratiekracht van dit boek zit ‘m in prachtige balans tussen vorm en inhoud, tussen heldere opbouw, doorleefde verhalen en vrije handreikingen aan de lezer. Wie die lezer ook mag zijn: ieder die zich zelf de tijd gunt in de spiegel te kijken: De Vorstenspiegel, die helpt ieders leiderschap te versterken, juist omdat ieder zichzelf onder ogen durft te komen. En: jezelf als vriend kunnen zien en niet als iemand voor wie je op de loop gaat.
De zeven kernwaarden helpen iedereen om, zoals Antonio dat zegt, je invloed binnen je eigen koninkrijk te vergroten, de waarde van je eigen en andermans leven te versterken en blijvend impact te realiseren. Daarnaats geven ze een schets van ons huidige tijdsbeeld. Een tijd waarin de zeven kernwaarden voor een goed leven nu juist niet dominant zijn: Een tijd waarin we liever antwoorden geven in plaats van vragen stellen (= niet wijs). Waarin we oordelen belangrijker vinden dan zorgvuldig afwegen (= niet rechtvaardig). Waarin onbegrensde overvloed aan ons denken ten grondslag ligt (= niet matig) Waarin we telkens weer onze veilige comfortzone opzoeken en ons wentelen in onze eigen bubbel (= geen moed). Waarin we ons laten meeslepen door kortstondig genot op korte termijn (= geen geloof). Waarin we altijd weer uitgaan van de beperkingen van het huidige (= geen hoop) en waarinwe losgezongen zijn van alles: onszelf, de ander, de natuur (= geen liefde).
Dit tijdsbeeld geeft nog wat extra relevantie aan het boek, terwijl de bedoeling van Antonio al ambitieus genoeg is, namelijk meervoudig naar deze waarden leren kijken om ‘het goede leven te kunnen leiden'. Ieder die, tegen de achtergrond van die zeven waarden, bereid is om regelmatig te reflecteren op zijn eigen gedrag, motieven en houding en de relatie met z'n omgeving, is in staat om zich tot virtuoos te ontwikkelen
Naast het je naar de waarden gedragen, gaat het toch vooral ook om ernaar te leven. In leven en gedrag kan iedereen zijn leiderschap tonen. Antonio noemt dat waarden gedreven leiderschap. Een wijs leider is bereid ruimte te maken voor een ander en zich te ontwikkelen tot raadgever. Een rechtvaardig leider kan beargumenteerd afwijken van gestelde regels, omdat de menselijke situatie daarom vraagt. Een leider die matigheid betracht, zoekt het optimale midden en blijft niet in extremen hangen. Hij oefent discipline en vormt daarmee z'n karakter. De moedige leider durft zich kwetsbaar op te stellen en luistert naar zijn innerlijke, morele kompas. De gelovig leider gebruikt z'n voorstellingsvermogen en blijft geloven in waar hij/zij voor staat. De leider die hoopvol is heeft een visie, een verhaal over een andere, betere toekomst. In opstand komen, in de betekenis van ‘opstaan' past hierbij. Liefde, tot slot, is de meest fundamentele kernwaarde, is inclusief en strekt zich uit tot alles en iedereen, inclusief onze vijanden. Liefde kan, volgens Gabriel Antonio zo ver gaan dat we ook ons lot durven te omarmen, tegenslagen en misfortuin inbegrepen.
Het boek van Gabriel Antonio is een overdenk- èn doe document. Het geeft niet alleen functioneel leiders inzicht in henzelf en aanzetten tot praktische verbeteringen. In die zin past het boekje bij de uitgebreide literatuur over leiderschap die de laatste jaren het licht heeft gezien. Maar het maakt ook professionals bewust van hun positie in een complex veld van partijen, waarbij niet alleen een match op inhoudelijke kennis leidt tot verbetering en verandering, maar juist ook de vertaling van waarden in gedrag en relatie tot die partners. In feite richt het boekje zich tot iedereen die invloed wil uitoefenen. En wie is dat niet? Wie wil niet aan de stuurknuppel van z'n eigen vliegtuig zitten?
Zoals gezegd, De vorstenspiegel; een denkraam voor leiders, professionals en andere beïnvloeders is een mooi, handzaam en leesbaar boek, waarin eigen ervaringen van Antonio in met name de Jeugdzorg worden verbonden met filosofische en religieuze hulpbronnen die die ervaringen in perspectief zetten. Steeds wordt een hoofdstuk over een van de kernwaarden afgesloten met een aantal reflectievragen die de lezer helpen zich te ontwikkelen tot ‘leider van zijn of haar leven'.
Over Paul Misdorp
Paul Misdorp is Directeur van VinNDT (Veranderen in Nieuw Denken Toepassen) en kennispartner van Zeelenberg, adviseurs voor Mens en Organisatie en van House of Coherence.