Ons geld is stuk - ‘Heldere en begrijpelijke beschrijving van bitcoin’

Geen geldeenheid is zo volatiel als bitcoin, denk ik. De afgelopen tijd steeg en daalde de koers behoorlijk, met een maximum daling van zevenduizend euro op één dag. Dus is bitcoin wel de stabiele oplossing waar we de oplossing zien voor onze huidige problemen? Daarnaast is het de vraag of we wel zoveel problemen hebben, de economie draait als een tierelier, ondanks corona.

Beperkte monetaire infrastructuur

Bert en Peter Slagter betogen in Ons geld is stuk dat we wel degelijk een probleem hebben, wereldwijd zeker (met veel landen die een beperkte monetaire infrastructuur hebben) en lokaal ook. De welvaartsgroei vlakt af, jongeren komen met schulden van de opleiding af en zijn slechts beperkt in staat om vermogen op te bouwen. Doorkijkend naar de toekomst, met een perspectief van bijvoorbeeld 50 jaar, leidt dit wel degelijk tot problemen, die invloed gaan hebben op ons huidige monetair systeem. Bitcoin kan volgens de schrijvers de oplossing zijn.

Keerpunt

Het boek Ons geld is stuk, met als ondertitel ‘en waarom bitcoin de oplossing is’, beschrijft allereerst de huidige situatie en waar we vandaan komen. Een keerpunt in het verhaal is het loslaten van de koppeling tussen goud en de dollar, ongeveer 50 jaar geleden. Door het loslaten van deze koppeling zijn veel van de huidige problemen ontstaan.

Geen centrale aansturing

Er is behoefte aan een onafhankelijke digitale munt. Een munt die niet afgepakt kan worden en waarbij niemand eenzijdig de regels kan aanpassen (geen centrale aansturing). Waar Big Brother niet toeziet op de besteding ervan. De schrijvers zien bitcoin als neutraal en onafhankelijk geld. Bitcoin is meerdere dingen: digitaal geld, een technologie, een netwerk en een protocol. Daarom is het zo complex en moet het volgens de schrijvers vanuit meerdere perspectieven worden beschouwd.

Koersverschillen

Bitcoin is een technologie die door Satoshi Nakomoto is ontworpen en waarover voor het eerst in 2008 is gepubliceerd. Er wordt een eindige hoeveelheid bitcoins gegeneerd (gemined) over de jaren heen, waarbij pas in 2140 de laatste bitcoin beschikbaar wordt gesteld. Dit verklaart ook de bewegingen in de koers voor een deel, als er weer nieuwe bitcoins beschikbaar komen, daalt de koers. De schrijvers beschrijven deze ontwikkeling heel gedetailleerd en verklaren heel helder hoe de koersverschillen tot stand komen. Het is daarom niet aanbevelenswaardig om met korte termijnstrategieën te gaan handelen in bitcoins. Over een langere termijn zie je een continue groei van de koers. Overigens verwachten de schrijvers dat de volatiliteit afneemt naarmate de marktwaarde van bitcoin toeneemt, er meer in gehandeld wordt en de infrastructuur rondom de bitcoin verbetert.

Waardebepaling bitcoin

De waardebepaling van een bitcoin is lastig, het is vraag versus aanbod. Daarbij is voor de toekomstverwachting en het daadwerkelijk gebruik (netwerkeffect) wezenlijk voor het voortbestaan van bitcoin. Hoe meer gebruikers, hoe nuttiger de munteenheid en hoe groter de kans is dat het overleeft en (een) standaard wordt.

Bitcoin heeft een aantal voordelen: het is open, wereldwijd, censuurbestendig, neutraal en openbaar. Dit laatste komt doordat de bitcointransacties openbaar zijn en voor iedereen te controleren. Dit is een van de hoekstenen waarop de open source software draait, toezicht door anderen.

Blocks en blockchaintechnologie

Hoe transacties worden vastgelegd, met behulp van blocks en blockchaintechnologie, wordt kort en met heldere analogieën (busstation) uitgelegd, het is de onderliggende techniek. Toegang tot je bitcoins krijg je met behulp van technologie, indirect of via een tussenpersoon. Bekend zijn de verhalen van mensen die miljoenen of zelfs miljarden aan bitcoins hebben/hadden, maar de zogenaamde recovery seed (waarmee zij als enige toegang tot het geld hebben) zijn kwijtgeraakt. Betalen van dagelijkse zaken met bitcoin gebeurt nu nog beperkt, daarvoor is de snelheid niet hoog genoeg. Wel wordt hieraan gewerkt met een lightning-netwerk. Enkele landen zoal El Salvador werken al aan een overstap van hun lokale valuta naar bitcoin. Landen met een minder goede financiële infrastructuur en een instabiele munt zijn dan ook de doelgroepen voor het implementeren van bitcoin als standaard. Voor een land als Nederland speelt dit niet.

Risico’s en nadelen van bitcoin

Een hoofdstuk wordt gewijd aan risico’s en nadelen van bitcoin. Bitcoin maak veel los bijvoorbeeld op het gebied van fraudeurs, energieverbruik en het debat raakt gepolariseerd, waarbij bitcoin door tegenstanders wordt gezien als een zeepbel of een piramidespel. De schrijvers wuiven veel van deze bezwaren (te snel) weg.

Digitale adoptie

Inmiddels heeft bitcoin meer dan 100 miljoen gebruikers (schatting van de schrijvers), zowel bedrijven als particulieren. De beveiliging is sterk toegenomen. Dat de schrijvers vinden dat bitcoin de oplossing is voor onze problemen doet de titel van het boek al wel vermoeden. Wel leggen ze nog enkele randvoorwaarden neer, zoals de verdere adoptie van de bitcoin door de mensheid. Ook beschrijven ze hoe digitale adoptie gaat, van fysiek geboren naar een gedigitaliseerde vorm van fysiek (onderwijs via Teams is nog geen digitaal onderwijs) tot digitaal geboren. Dit zie je ook bij bitcoin, waarbij vooral veel jongeren de bitcoin adopteren en de oudere generatie (en daar reken ik mezelf ook onder) het sceptisch bekijkt.

Potentie

In Ons geld is stuk wordt een heldere en begrijpelijke beschrijving gegeven van het fenomeen bitcoin, waarbij de nadruk wordt gelegd op de mogelijkheden. In mijn optiek zal de bitcoin eerst verder moeten evolueren en wat meer koersvast worden, voordat het een standaard kan worden. Voor veel doelgroepen (landen met een slechte monetaire infrastructuur of bedrijven die veel over de landsgrenzen heen handelen) kan bitcoin nu al een goede oplossing zijn. Maar potentie heeft de bitcoin zeker!