Kinderen met hechtingsproblemen

Voorwoord van prof. dr. Jim van Os 9
Voorwoord van de auteur 11

1 Wat is hechting? 17
1.1 Hechtingsgedrag 23
1.2 Verwaarlozing en de gevolgen 28
1.3 Intern werkmodel 29
1.4 Serve and return 35
1.6 Objectpermanentie en objectconstantie 39
1.7 Mentaliseren 41
1.8 Hechtingsmodel van Bakker-van Zeil 43
1.9 Het verschil tussen trauma en hechting 49

2 Waarom hechten we? 53
2.1 Coregulatie en zelfregulatie 54
2.2 Hechting in een niet-westerse cultuur 59
2.3 Waarop heeft hechting invloed? 60
2.4 Waardoor wordt hechting beïnvloed? 62
2.5 Window of tolerance 62

3 Hechtingsstijlen 67
3.1 Veilige gehechtheid 68
3.2 Onveilige gehechtheid 69
3.3 Vermijdende gehechtheid 69
3.4 Ambivalente gehechtheid 72
3.5 Gedesorganiseerde gehechtheid 73
3.6 Gehechtheidsstijlen vaststellen 77
3.7 Hechtingsstoornissen 78
3.8 Risicofactoren bij onveilige gehechtheid 82

4 Sociaal-emotionele ontwikkeling 95
4.1 Hechting, rouw en emoties 96
4.2 Toxische schaamte of kernschaamte 97
4.3 Toxische schaamte en gedrag 99
4.4 Automutilatie 103

5 Wat zie je in de klas? 105
5.1 Gedrag als overlevingsstrategie 107

6 Wat de school en de leraar kunnen doen 153
6.1 Zo doen wij dat hier: de schoolnormen 154
6.2 De rol van de leerkracht 155
6.3 Gehecht aan de leerkracht 160
6.4 Wat kun je doen als leerkracht of begeleider? 163

7 Straf en beloning 191
7.1 Twee hoofdvormen van werken aan goed gedrag 192
7.2 Straf 197
7.3 Beloning 203
7.4 Stress en gedrag 208
7.5 Wat dan wel? 209

8 Adoptiekinderen en pleeg- en weeskinderen 227
8.1 Adoptiekinderen 228
8.2 Weeskinderen 231
8.3 Pleegkinderen 231
8.4 Kinderen die opgroeien in tehuizen 242
8.5 Geen identiteit 242
8.6 Wat zie je in de klas? 243

9 Wie zorgt er voor de leerkracht? 249
9.1 Cool down time 250
9.2 Hechting van de leerkracht 250

10 In contact met ouders 255
10.1 Wat zien ouders thuis? 255
10.2 Hulpverlening 259
10.3 Als de ouders de oorzaak zijn 261

Samenvattende aandachtspunten 263

Tot slot 267
Dankwoord 268
Criteria (DSM-IV) DSM 5 269
Woordenlijst 270
Bijlage 275
Eindnoten 279