Het kwartaaltijdschrift ‘Slow Management’ heeft 2011 uitgeroepen als Taylor-jaar. In 1911 verscheen namelijk het eerste managementboek: The Principles of Scientific Management van Frederick Winslow Taylor. Filosoof René ten Bos plaatst Taylor eerst maar even in een wat breder perspectief. ‘Hij is de eerste die werk bestudeerde en legde daarmee de basis voor consultancy en opleidingen.’ De oplossing voor ‘de resultatitis die met het taylorisme komt’, is volgens Ten Bos de geste. ‘Het vermogen om te handelen met een soort desinteresse voor het resultaat.’ Hiervoor is dus vertrouwen nodig. Als we Ten Bos mogen geloven, is het niet zo moeilijk om wat meer geste te brengen in organisaties: ‘Door het taylorisme zijn de gestische eigenschappen tijdelijk teruggebracht.’
‘Ik ben van nature lui’, biecht de gemeentesecretaris van Heemstede op. Een eigenschap die goed van pas komt bij gestische leiders. Willem van den Berg vertelt over de manier van werken bij de gemeente Heemstede. ‘Er zit energie in de organisatie. Geef mensen de ruimte, durf los te laten. Dan nemen mensen die ruimte en komt er energie vrij.’ Het Nieuwe Werken biedt sinds een paar jaar een goede basis voor deze manier van werken. ‘Maar als mensen niet goed functioneren, spreken we ze er op aan. En soms moeten we helaas afscheid van ze nemen, maar ook dit gaat met een open gesprek.’
Een andere inspiratiebron is Handelsbanken, een concept uit Zweden (waarover ook een artikel verscheen in de laatste editie van ‘Slow Management’). Geen targets, geen bonussen en 75 procent van de beslissingen wordt op kantoor genomen. Branchemanager Robert van der Kolk licht toe: ‘We zijn veel kritischer over klanten, maar als je met ons zaken doet, krijg je daar persoonlijk contact voor terug.’ Treffend is dat bankmedewerkers liever met klanten praten dan op het hoofdkantoor zitten.
Rest nog de vraag hoe we organisaties zó inrichten dat we geen last hebben met de uitwassen van het taylorisme. De laatste spreker, Harold Janssen van DeLimes, drukt onmiddellijk de verwachting van zijn publiek: ‘We leven in een interessante tijd, de tussentijd, tussen tijdperken in. ‘HNW - Het Normale Werken - was tijdelijk onmogelijk vanwege managementobstakels.’ We laten het scientific management dus los de komende decennia en vertrouwen op ons boerenverstand en vakmanschap. Waarvan acte!
